Op reis in Indië
O indisch fotoalbum
Liesbeth Ouwehand, werkzaam op de afdeling collecties
van het Koninklijk Instituut voor Taal- Land- en Volken
kunde (KITLV) te Leiden, stelt een boek samen over de
historische fotocollectie van het instituut. In de aanloop
bespreekt Liesbeth in Moesson elke maand alvast een
bijzondere Indische foto. Voor meer Indische foto's kijk op
kitlv.pictura-dp.nl
In de fotoverzameling van het KITLV is een
groot aantal zogenaamde reisalbums opge
nomen. Een voorbeeld van zo'n 'Souvenir de
Voyage' is het fotoalbum van een zekere heer
W. D'Harvant, die in 1896 een tour maakt
door Sumatra's Westkust. Omdat de gemid
delde toerist in die tijd nog niet in het bezit
is van een eigen fotocamera, koopt men op
namen van toeristische trekpleisters bij pro
fessionele fotografen, die worden verzameld
in speciale fotoalbums. Zo zocht de heer
D'Harvant bij het fotografisch atelier van C.B.
Nieuwenhuis in Padang niet alleen gezichten
van steden als Fort de Kock en Padang uit,
maar ook landschapsfoto's, zoals deze opna
me van de Anai-kloof in de Padangsche Bo
venlanden. Fotograaf Nieuwenhuis nam de
foto in 1893, toen een hevige overstroming
de spoorbrug in de Anai-kloof ontwrichtte.
In een reisgidsje van de KPM uit 1896 is een
beschrijving van de ramp terug te vinden:
'de door bandjir opgezette Anèh [sloeg] in
wilde vaart tegen de ravijnwanden op, rolde
steenen zoo groot als huizen met zich mede,
sleepte de zware gemetselde landhoofden
der zeven, nauw gereed gekomen spoorbrug
gen ettelijke meters ver stroomafwaarts, en
smeet den ijzeren bovenbouw als een knib-
belspel dooreen'. De enorme ravage die de
overstroming aanrichtte is goed te zien.
Nieuwenhuis adverteert bijna dagelijks in
de Sumatra Courant, om de 'groote collectie
landschappen en typen van Atjeh en Boven
landen' die bij zijn atelier verkrijgbaar zijn
onder de aandacht te brengen. Wellicht heeft
een dergelijke advertentie de heer D'Harvant
wel op het idee gebracht zijn eigen 'Souvenir
de Voyage'-fotoalbum samen te stellen, als
herinnering aan zijn reis.
januari 2009 29
Moesson #7 Januari.indd 29 7®+ 17-12-2008 17:20:20
DOOR LIESBETH OUWEHAND BREGTJE KNAAP
FOTO'S COLLECTIE KITLV (WWW.KITLV.NL)
Collectie KITLV, foto nr 75231,1893
