Marscha!
De dochter van
aan Rawagedeh
er 2008 vond de herdenking plaats
massamoord in het dorpje Rawagedeh
op West-Java. Op 9 december 1947 verzamel
den troepen van de Koninklijke Landmacht alle
dorpsmannen van boven de vijftien jaar. De
mannen werden in koelen bloede doodgescho
ten. 61 jaar later heeft de Nederlandse regering
dan tóch de beslissing genomen om aanwezig te
zijn bij de herdenking. Een motie van SP'er Harry
van Bommel moest dit afdwingen. Ambassadeur
Nikolaos van Dam bood in de kortste toespraak
van alle sprekers een spijtbetuiging aan. Eerder
liet de landsadvocaat weten dat de moorden
al verjaard zijn. De Nederlandse regering kan
daarom geen schadevergoeding geven. De Ne
derlander Henk Koetsier besloot zelf dan maar
stappen te ondernemen. Hij verzamelde met zijn
stichting Eerlijk Delen vijfduizend euro in voor
de tien nog levende slachtoffers van de affaire
Rawagedeh. Ze koesteren geen wrok tegen de
Nederlanders. Tijdens de plechtigheid fluisterde
een oude dorpsvrouw tegen mij: 'Een week
nadat de Nederlandse soldaten hier geweest
waren, stond er een Nederlander op de stoep.
Mijn buurjongetje was net zijn vader verloren.
De man bracht cadeautjes mee en zei tegen het
jongetje dat 'ie niet bang moest zijn voor Neder
landers.' Veteranen zijn hier ook welkom.
(Jan Lepeltak)
Mijn vader schrijft van alles in de krant. Veel mensen
geloven wat hij schrijft, maar geloof mij; behalve dat hij
een hond, drie katten en een dochter heeft, is het meeste
uit zijn duim gezogen. Laatst kwam er iemand op me af
in de supermarkt. Het was een Indo. Hij sloeg me hartelijk
op mijn rug. 'Zo leuk dat ik jou nou zie, joh... Jij bent toch
de dochter van Theodor Holman?'
'Ehhh, ja?' Ik fluisterde in de hoop dat de man zijn volume
ook zou dempen. Dit had toch iets gênants, vond ik.
'Ja, jouw vader' - de man schreeuwde inmiddels - 'altijd
maar zeggen dat hij niet echt Indisch is, hè. Zo van "in
mijn huis geen tempeltjes, geen wajangpop, geen botol
tjebok." Zo grappig. Ja hoor, een echte Hollander, een
echte Hollandse schrijver, met een echt Hollands thema.
Je weet toch waar je vader over schrijft?'
'Ehh ja, meestal over vrouwen.? Of over de hond?'
'Over Indië!!! Jouw vader is een Indische schrijver! Als je
schrijft over een botol tjebok BEN je Indisch, ook al schrijf
je dat je hem niet gebruikt.'
'Jaja.' In gedachte vervloekte ik mijn vader die er op de
een of ander manier voor gezorgd had, dat ik nu midden
tussen de bloemkool en de andijvie over een botol tjebok
aan het praten was. Ik vroeg de man wat ik hier nou pre
cies mee te maken had.
'Nou, ik las in jouw vaders column hoe jij tenminste wél
Indische elementen in je huis hebt.' De man keek me blij
en hoopvol aan. 'Geweldig om te lezen hoe die derde
generatie onze cultuur toch weer oppakt. Je weet hoe wij
die altijd hebben verdrongen hè, onze cultuur, Hollands
moesten we zijn.'
Dit kon een lang gesprek worden. Ik lachte maar lief naar
de vreemde man. Koortsachtig probeerde ik ondertussen mijn eigen
interieur voor de geest te halen in de hoop daar iets aan te treffen
waar de man op doelde zodat ik zijn blijdschap kon beamen. Rotzooi
was wat ik zag. Misschien is dat wel heel Indisch. Verder kwam ik
niet. Of zou die ene Balinese houten kikker die Femke van vakantie
voor me had meegenomen, ook tellen? Wat moest ik zeggen? Wat
wilde deze man van mij horen? En waarom verzon mijn vader altijd
maar wat? Ik wilde de arme man niet teleurstellen. Niet nu, niet hier.
'Nou, leuk dat u zo fan van mijn vader bent, dat hoor ik niet vaak. Ik
zal het hem zeggen.' En ik probeerde subtiel aan te geven dat ik door
wou lopen.
'Ja doe dat. Ga je lekker nasi eten vanavond?'
'Wie weet.'
'Tabee!', riep de man.
'Dag.' Ik verstopte de diepvriespizza's onder mijn schuldgevoel en
rende de winkel uit.
januari 2009 7
Moesson #7 Januari.indd 7
Ambassadeur Nikolaos van Dam en enkele getuigen
Marscha Holman is 26 en gaat iedere maand op zoek naar het
Indische - of toch niet - in zichzelf en anderen.
