Over het godeneiland Bali lijkt alles al gezegd en
geschreven. Behalve... als je met een vodoupries-
teres op pad gaat. Maria van Daalen was in okto
ber 2008 op Bali, als gast van het Ubud Writers'
Festival. Ze sprak er als dichteres én als eerste
mambo asogwe.
indonesië 0
steres op Bali
DOOR MARIA VAN DAALEN
FOTOGRAFIE MARIA VAN DAALEN /ISTOCK
Ik ben vodoupriesteres. Dat is in Nederland exotisch, maar niet op
Haïti, waar men '80% roomskatholiek en 100% vodou' is. Er wonen
negen miljoen Haïtianen op Haïti en honderdduizenden in Canada en
Amerika en Frankrijk; je kunt gerust stellen dat er tienduizend
vodoupriesters en -priesteressen zijn, merendeels op Haïti. Hoe ik erbij
kwam om mij in augustus 2007 te laten inwijden, is een lang verhaal.
Dat ik een roman wilde vertalen waarin vodou een rol speelde; dat ik
tijdens het onderzoek naar de religie gefascineerd raakte; dat ik mij
thuis voel bij de grote en warme tempelfamilie in Port-au-Prince, de
hoofdstad van Haïti, waartoe ik behoor als mambo asogwe (vodou
priesteres die de hoogste graad van inwijding heeft): daarvan doe
ik binnenkort in een boek verslag. Maar wat betekent het, als je als
vodoupriesteres verzeild raakt in de religieuze omgeving van het Ba
linese hindoeïsme? Ik wil u graag meenemen op een bijzondere reis,
met literaire en spirituele belevenissen.
Het ritme van de taal
Toen ik eind augustus terugkwam uit Haïti, en al half op weg was
naar een schrijversappartement in Athene, lag er een uitnodiging
van de Nederlandse ambassade te Jakarta voor deelname aan een
schrijversfestival op Bali. Ik nam die met genoegen aan, omdat ik
veel gehoord had van het prachtige eiland en nog nooit in de 'gordel
van smaragd' geweest was. Mijn enige bezoek aan Azië was in 1996,
tijdens een poëziefestival in Kuala Lumpur.
Naar Indonesië gaan, dat was emotioneel: mijn vader was er negen
maanden geweest tijdens de wederopbouw, als scheepsbouwkun
dig ingenieur; toen hij terugkwam, in 1952, sprak hij Maleis. Ik was
twee jaar en herinner me de nieuwe taal, waarvan ik klank en ritme
onthield, en zelfs enkele woorden. Mijn tante had jaren in Sukabumi
gewoond en twee van mijn neven waren er geboren. Ik belde de
oudste, die als een oudere broer voor me is. Hij was ontroerd en zei
peinzend: 'Als je geland ben in Denpasar en de vliegtuigdeur gaat
open, ga je een uur huilen.'
De geur van frangipani
Dat gebeurde niet dadelijk. Maar toen ik de eerste kembodja, of
frangipani-bloesem opraapte van de grond, vlakbij het zwembad van
het hotel, en die kruidige zoetheid rook, op de grens van geurloosheid,
februari 2009 21
Moesson #8 Februari.indd 21
27-01-2009 14:10:58
