'Paparazzi betrapten
de actrice Zaskia Mecca
Oud geld
tijdens de opname van
een islamitische speel
film met een sigaret'
Een groot deel van oude rijke families in
Indonesië verdiende hun fortuin met siga
retten. Het zijn met name Chinese fami
liebedrijven die in de jaren na de onafhan
kelijkheid hun kretek-sigarettenfabriekjes
startten. Sigaren waren iets voor de Neder
landse koloniaal en verdween grotendeels op
de archipel. In 2008 behoren drie grote fami
liebedrijven in tabaksindustrie nog steeds tot
de allerrijksten in Indonesië. Een overzicht:
Djarum Group
Het familiebedrijf uit Kudus wordt geleid
door de broers Budi Hartono en Michael
Bambang Hartono. Zij zetten het bedrijf van
hun vader voort en zijn hiermee de twee na
grootste sigarettenfabrikant in Indonesië.
Djarum Group heeft geïnvesteerd in onroe
rend goed en het bankwezen, waaronder
Bank BCA. Ook ontwikkelt de Djarum group
het nieuwe grand Indonesia-complex in
hartje Jakarta met een investering van circa
230 miljoen dollar. In juni 2008 stond de 67-
jarige Budi Hartono nummer twee op de lijst
van meest rijke Indonesiërs in het financiële
Globe Magazine. Zijn vermogen werd geschat
op 6,8 miljard dollar.
Sampoerna
In Indonesië protesteerde in 2005 menigeen
tegen de verkoop van PT HM Sampoerna
aan de Amerikaanse tabaksgigant Philip
Morris. Sampoerna was als één na grootste
kretek-fabrikant de nationale trots, die voor
een historisch bedrag van twee miljard dollar
Nu verbiedt de fatwa roken voor vrouwen en kinderen, en in openba
re ruimten. Verder wordt roken in het algemeen als makruh, belas
tend, beschouwd. Dus niet langer als haram. Zo werd de uiteindelijke
banvloek van de MUI een slap aftreksel. Het was een klap in het
gezicht voor Indonesische gezondheidsorganisaties.
Alicia Keyes
De Southeast Asian Tobacco Control Alliance is een van de gezond
heidsorganisaties die een felle campagne voert tegen alle grote
sigarettenfabrikanten, waaronder Phillip Morris International. Het
Amerikaanse concern kocht in 2004 een meerderheidsaandeel in
de Indonesische sigarettengigant PT Hanjaya Mandala Sampoerna.
Muziekfestivals zijn sterk afhankelijk van sponsoring, en sigaretten-
Java leken de lokale imams fel tegen de fatwa van de MUI. De onvrede
in Nahdlatul Ulama begon in januari het kookpunt te bereiken. De
productie van tabak vindt grotendeels in het oosten van Java plaats
- ook de bakermat van Nahdlatul Ulama. Het sigarettenmerk Djarum
komt uit Kudus, Sampoerna is afkomstig uit Surabaya, Gudang Garam
uit Kediri en Bentoel uit Malang.
De lokale overheid van Kudus organiseerde in januari met moslimor
ganisaties een persconferentie om te protesteren tegen de geplande
fatwa. 'De tabaksindustrie in Kudus bestaat al honderd jaar en levert
een grote bijdrage aan de 4,5 miljard dollar aan jaarlijkse inkomsten
van sigarettenaccijns', sprak Asyrofi Masytho van de gemeenteraad
van Kudus. 'We hopen dat de fatwa niet wordt goedgekeurd.' In het
Javaanse plaatsje Kudus is de tabaksindustrie de grootste bron van
inkomsten en werkgelegenheid. Daar vreesde men voor de banen van
tweehonderdvijftig duizend mensen als de rook-fatwa werkelijk zou
worden doorgevoerd. Nahdlatul Ulama wilde de mogelijke fatwa van
de MUI in de wind slaan. Maar ook in Sumatra weigerden lokale MUI
afdelingen de fatwa op te volgen. Het was tijd voor een compromis.
20 Moesson
Moesson #9 Maart.indd 20
24-02-2009 14:26:33
