Perkara in Pathé
O de voorgalerij boeken cd's dvd's sites nieuwtjes
'Het was weer als vanouds,
zo voelde ik het tenminste, aan de ene
kant de totoks en aan de andere kant de
Indo's die er weer bij hingen'
De Indische filmmiddag op zondag 11
januari draaide in Amsterdam uit op
een relletje. 'Het was weer als vanouds,
de koloniale verhoudingen'
Japanse
propaganda-
foto voorstel
lende familie
bezoekdag.
Op zondag 11 januari werden
in vier Pathé-bioscopen
verspreid door het land
twee Indische documen
taires vertoond: Het jaar
2602 van André van der
Hout en Linda Lyklema en
Contractpensions-Djangan
Loepah van Hetty Naaijkens.
De voorstellingen trokken in
totaal 1.500 bezoekers.
De middag in een uitver
kocht Tuschinski in Amster
dam ging van start met de
twee uur durende documen
taire Het jaar 2602 waarin
kinderen van toen over hun
ervaringen in Japanse inter
neringskampen vertellen.
De reacties na afloop waren
gemengd, net als het
publiek. Ed Caffin en Kirsten
Vos van het blog Indisch 3.0,
die in Den Haag de voorstel
lingen bijwoonden, spreken
achteraf van een 'Indische
spagaat': 'De hoofdrolspelers
in 2602 waren overwegend
totoks. Er waren twee Indo
Europeanen bij, maar die
waren voor Nederlanders
nauwelijks als zodanig te
herkennen.[...] Een film over
ervaringen van Indische
Nederlanders in het Jappen
kamp lijkt pijnlijk incompleet
wanneer slechts een deel
van die ervaringen wordt
belicht,' aldus Caffin en Vos.
Eén van de aanwezigen
in Amsterdam schrijft op
Indisch4ever: 'Ik voelde al dat
die middag niet zou verlo
pen, zoals ik verwacht had.
De ene hotemetoot na de
ander prees de film Het jaar
2602 aan. Het was ronduit
stuitend dat er zoveel totoks
en hun nazaten na de pauze
weggingen. Ze konden het
fatsoen niet opbrengen om
te blijven om naar de veel
betere film Contractpensions
te kijken, die na de pauze
werd gedraaid. Het was weer
als vanouds, zo voelde ik het
tenminste, de koloniale ver
houdingen: aan de ene kant
de totoks en aan de andere
kant de Indo's die er weer bij
hingen.'
Etnische classificatie
De stichting Verfilming
Japanse Burgerkampen, die
voor het maken van Het jaar
2602 ruim één miljoen euro
van Het Gebaar heeft ont
vangen, plaatste een reactie
op haar site: 'De mensen in
de burgerkampen waren
als gevolg van de etnische
indeling die de Japanners in
voerden, voor het overgrote
deel Europese Nederlanders.
De etnische classificatie
in gradaties van Europese
afkomst bestond in het ge
heel niet in de burgerlijke
stand van Nederlands-Indië,
het was een uitvinding van
het Japanse bewind.' De
stichting geeft de volgende
reden voor de leegloop van
de zaal: 'Onder de bezoekers
aan de Indische middag was
een groot aantal mensen die
zelf betrokken waren bij de
totstandkoming van Het jaar
2602, en dus direct daarna
grote behoefte hadden aan
ontlading en nakaarten. Een
significant aantal bezoekers
had bovendien Contract
pensions al eerder gezien.
Maar de legere zaal tijdens
de tweede film werd door
sommigen helaas (en ten on
rechte) als dédain opgevat.'
Rechtzetting
Moesson-abonnee Peter
van den Broek neemt geen
genoegen met de reactie
van de stichting. 'De film Het
jaar 2602 is op het affiche
aangekondigd als 'kinderver
halen uit het jappenkamp'.
De ondertitel is verkeerd,
want de verhalen zijn
voornamelijk afkomstig van
zogenoemde totoks. Zonder
dat de filmmakers het zelf
bemerken, is Het jaar 2602
een weinig doordachte film
geworden, door de koloniale
bril gezien. De totoks, de
heersende klasse, mogen
alleen hun zegje doen.[...]
Aan de geschiedenis van de
Indo-Europese Nederlanders
wordt geen recht gedaan en
ik eis rechtzetting.[...] Ten
eerste dient de stichting na
afloop van elke voorstelling
een uiteenzetting te geven
over het verhaal van de
geïnterneerde Indo-Europese
groep vanuit Indo
Europees oogpunt gezien.
Daarnaast wordt verklaren
de documentatie uitgedeeld
aan belangstellenden. Op
deze manier wordt het
vertekende beeld van de
documentaire direct gecor
rigeerd en niet-gewenste
reacties vermeden. Ten
tweede spreekt de stichting
van een vervolgdocumentai-
re over kinderen in Japanse
kampen. Daarin dienen
Indo-Europese Nederlanders
voor te komen, die dan een
verhaal presenteren vanuit
een duidelijk Indo-Europees
perspectief. Op deze manier
wordt tevens een historisch
volledig beeld gegeven
van de ervaringen van alle
Nederlanders, Europese en
Indo-Europese, in de Japanse
kampen.' (GOP)
Wilt u reageren? Stuur een
reactie van maximaal 200
woorden naar redactie@
moesson.com of Redactie
Moesson, Bergstraat 27,
3811 NE Amersfoort.
6 Moesson
Moesson #9 Maart.indd 6
24-02-2009 14:25:18
