Brieven
van de lezer
Politiek correct
GrandeDame
Munck en Frits Roll
Perkara in een glas water
Het interview metThomHoffmanbracht mij
direct terug naar de vermoeiende politiek-cor-
rectejaren tachtig. Ikvroegmeaf:Wat voor
een boekverzameling heeft Thom Hoffman
dat hijbeweert dat 'afgezienvanDouwes
Dekker en Székely-Lulofs er weinig over de
wantoestanden in Indië werd geschreven'?
Laat mij eens een paar schrijvers noemen
die over wantoestanden in Indië schreven. In
de VOC-tijd Onno Zwier van Haren met zijn
treurspel Agon ('Haar vriendschap is altyd de
prys van 't hoogste bod,/ En 't geld is inder
daad de Europeërs God'), zijn broer Willem
vanHaren overdeChinezenmoordvan 1740,
Willem van Hogendorp met Kraspoekol, over
de slavenmishandeling door hunIndo-europe-
se bazinnen, en zijn zoon Dirk van Hogendorp
die met de toneelbewerkingervanin zijn
aanklacht nog verder ging ('wreede Hollan-
ders!zijnwijniet uwenatuurgenooten?uwe
medemensen? Neen; wij zijn uwe honden!').
In de negentiende eeuw Jacob Haafner, Indo
voorvechter Van Hoëvell en wat te denken
van Sicco Roorda van Eysinga's 'Vloekzang'?
In de twintigste eeuw zijn er ook nog genoeg
voorbeelden te bedenken, waar bij E. du Per
ron wellicht de meest vooraanstaande criticus
was. Thom Hoffman mag zelf wel eens wat
colleges koloniale geschiedenis volgen. Dan
komt hij erachter dat geschiedenis nooit
zwart-wit is, maar allerlei kleurschakeringen
kent, net als wij Indo's.
Patricia Rötschke, viae-mail
Onze tante 'De Grande Dame van de Indische
keuken' (hoewelzeheelergschrokvandie
titel) is zo blij met het artikel over haar. En
wij ook, ze is altijd zo bescheiden, maar nu
wordt ze dus in Moesson geëerd! Wat leuk! En
ik moet jullie van tante Nita (die nu alweer
in de keuken staat en geen tijd heeft om te
schrijven) heel hartelijk bedanken. Ze was zo
zenuwachtig voordat ze geïnterviewd zou
worden, maar ze vond Yvette Kopijn zo'n aar
dige en prettige journaliste. Alle gespannen
heid verdween meteen en ze heeft gewoon
gezellig met Yvettezitten babbelen. Zevond
haar zo aardig! En daarbij: wij vonden dat
ze zomooigetypeerdwerdindat artikel. Zo
goed, kort en bondig en toch volledig is haar
geschiedenisbeschreven-het deed haarecht
recht. Tante Nita vond dat zelf ook. We zijn zo
trots op haar! En of jullie Armando Ello ook
willen bedanken voor de
mooiefoto's. De Moesson ligt
trouwens altijd tijdens mijn cursus
sen op tafel! Ikprobeermensenover te
halen om abonnee te worden want ja, ze
vinden ook dat 'ie er zo mooi uit ziet en dat
er interessante artikelen in staan. Nou, hup,
dan! Het allerbeste!
Barbara Zuidema, via e-mail
Jammer dat in het interview met Aase
Munck in Moesson van maart nergens wordt
genoemd dat haar vader, dr. Oluf Munck, een
bekendeenpopulairearts was inBuiten-
zorg/Batavia en dat hij is opgepakt door het
Japansgezagomdat hij hulp verleendeaan
het verzet. Jammer, jammer, dat daar niet op
wordt ingegaan. Verderisdebeweringdat
Deense artsen in het buitenland en vooral
Indië ervaring moesten opdoen, volgens mij
niet juist. Het was hun eigen keuze om naar
Indië te gaan, ingegeven door de werving van
het Knil in de Scandinavische landen. Mede
omdat te weinig artsen uit Europa konden
worden aangetrokken, werd uiteindelijk
besloten tot de opleiding van volwaardige
Indonesische artsen, met de oprichting van de
School tot Opleiding van Inlandsche/Indische
Artsen(Stovia)in Weltevreden. Diestondook
bekend als 'Sekolah Dokter Djawa'. Toevallig
staat dezoon vandebestedirecteur (H.F. Roll)
van die school op de Struijswijkschoolfoto van
pagina 23 in dezelfde Moesson. Inderdaadreed
Fritsje op een motor, zoals in de tekst wordt
genoemd. Helaaswerdhem dat ook fataal,
want in 1940 overleed deze student aan de
inmiddels tot Geneeskundige Hogeschool
omgedoopte Stovia aan de gevolgen van een
motorongeluk.
Herman Keppy, via e-mail
Naschrift redactie: Op pagina 43 verwijzen we
naar het artikel 'Dr. Oluf Munck' dat in ons
digitaal archief is te vinden - het staat in Tong
Tong van 15 oktober 1960. Daarin wordt uitge
breid ingegaanopdeactiviteiten vandokter
Oluf Munck tijdens de oorlog.
Moesson wijdt eenpaginaaan HetJaar2602.
Helaas (nog) geen recensie of inhoudelijke
bespreking, maar een verzameling citaten uit
twee Indische weblogs. Over irritaties bij de
voorpremière in Tuschinski geeft het stuk
beide kanten goed weer. [...]Kort en goed, er
kwamennaar de smaak van enkele bloggers
te weinig Indo-Europeanen in de film voorbij
eneenaparte belichting van deze categorie
Nederlanders ontbrak. 'Te weinig'? Niemand
weet met enige precisie het percentage
Indo-Europeanen in de kampen, dus de vraag
blijft wat dan te weinig is. Maar het belang
rijke punt: de filmmakers hebben nooit naar
geschiedkundige volledigheid willen streven,
dat kan ook niet in één film. De collectieve
ervaring van de mensen, kinderen van toen,
wordt weergegeven door hen zelf aan het
woord te laten - zonder te leunen op extra
uitleg. Een heldere keuze. We zien wat de
kampkinderen deelden - niet wat hen ver
deelde. Peter van den Broek wordt uitgebreid
geciteerd met zijn eis om elke filmvertoning
te besluiten met een lezing over de Indo-
Europese geïnterneerden, onder uitreiking
vanverklarende pamfletten. Hij beseft niet
dat, afgezien van de praktische haalbaar
heid,dit helemaal niet bij de aard van de film
past. Begrijpelijk, want Peter van den Broek
heeft zelf de film niet gezien. U mag het stuk
in Moesson dus gerust beschouwen als een
aansporing om uw eigen oordeel te vormen
en de film zelf te gaan zien. Hij komt in mei
in de Nederlandse bioscopen, zie ook www.
japanseburgerkampen.org Correcties: (1) De
film duurt 90 minuten, dus geen twee uur.
(2) Onze stichting maakt niet nóg een film
over kinderen in de kampen. Wel een ver-
diependewebsite, die waardevol materiaal
benut dat niet in die 90 minuten paste.
DerkHilleRisLambers, secretaris stichting
Verfilming Japanse Burgerkampen, via e-mail
Naschrift redactie: Vanwege het kleine aantal
reactieshouden we het hierbij.
april 2009 17
Moesson #10 April.indd 17 24-03-2009 15:58:30
