Band voor het leven
Nalezen? Zoek het op in onze jaargangen via
www.moesson.com
-
Even verderop te Biak heeft het echtpaar Don
en Ninja MacMootry uit Uitgeest voor een
paar weken intrek genomen in een beschei
den hotelkamer aan zee. 'Warm water hebben
we niet maar verder is het prima hier', stelt
Don. De MacMootry's zijn dan ook niet naar
Biak gekomen om te luieren. Ze zijn hier met
enige regelmaat om de Papua's te helpen
met betere voorzieningen voor onderwijs en
gezondheidszorg.
Om te begrijpen waarom deze twee mensen
de laatste jaren zo veel tijd op Biak doorbren
gen moeten we terug naar de jaren vijftig.
Naar 16 juli 1957 om precies te zijn, toen Don
een jochie van amper dertien jaar was. In dat
jaar stortte het vanuit Hollandia vertrokken
en op weg naar Nederland zijnde KLM-vlieg-
tuig Neutron voor de kust van Biak neer. Dank
zij Papua's die met gevaar voor eigen leven
onmiddellijk met bootjes naar de rampplek
gingen, overleefden tien mensen de crash.
Voor achtenvijftig passagiers kwam hulp te
laat. Onder de doden: Dons ouders, drie broer
tjes en zusje. Don was op het moment van de
crash met studieverlof in Nederland.
Niet geheel toevallig keerde Don begin jaren
zestig al terug naar Papua. Als piepjonge
soldaat, toen Nederland met Indonesië om
Papua zijn laatste oorlog voer. Het weerzien
met Papua was prettig voor Don, maar het
was nog te vroeg om met het eigen verleden
in het reine te komen.
Weer terug in Nederland kwam Don bij de
Hoogovens in IJmuiden te werken. Het verle
den liet hij lange tijd voor wat het was en over
Papua werd nauwelijks gepraat. Tot begin
jaren negentig. Het ging niet goed met Don
en zijn somberheid bepaalde het huwelijkse
leven. Ninja zag in wat er speelde en boekte
zonder toestemming van haar man een reis
voor twee personen naar Jayapura. 'Het heeft
lang geduurd, maar uiteindelijk ben ik Ninja
enorm dankbaar dat ik weer teruggegaan
ben.' De hernieuwde kennismaking met plaat
sen als Jayapura (toen Hollandia) en Biak, die
zijn leven zo bepaald hebben, zorgde ervoor
dat Don zijn verleden kon verwerken. En Ninja
steunde haar man door dik en dun. Met geld
dat ze hadden gekregen op hun 25-jarige
huwelijksfeest, deden ze wat de KLM naliet.
Ze knapten zélf het monument op voor de
slachtoffers van de Neutroneen klokkenstoel
op het strand te Biak. In 2007 was het vijftig
jaar geleden dat de ramp plaatsvond. Don en
Ninja herdachten dit met een paar andere
nabestaanden op het strand van Biak. 'De
herdenking vond echt op zijn Papua's plaats',
aldus Don. 'Eenvoudig maar met heel veel
respect.'
Het hernieuwde contact met de Papua's resul
teerde in ontwikkelingswerk. Voor de stichting
Verenigd Internationaal Samenwerken (V.I.S)
halen Don en Ninja bruikbare spullen naar
Biak. Verder heeft Don al aan vele Papua's
geleerd hoe ze een buitenboordmotor moeten
gebruiken en onderhouden. En de MacMoo
try's helpen bij de bouw van schooltjes en
een ziekenhuis. 'Er is genoeg te doen hier; de
Papua's zijn arm en hebben gebrek aan ken
nis', aldus Don.
De door slecht onderwijs vaak ongeletterd
gebleven en door het Indonesische regime
gedemotiveerde Papua's zijn volgens de Mac
Mootry's een 'vraagvolk' geworden. Dat maakt
het werken met ze soms lastig. Toch is het
echtpaar niet van plan het ontwikkelingswerk
te staken. Want zo zeggen ze beiden herhaal
delijk: als de Papua's ergens in uitblinken dan
is het wel in dankbaarheid en vriendelijkheid.
Hoewel Don zijn geboortehuis op Java stond
en hij een Indo is, heeft hij met 'het Indisch-
zijn' helemaal niets. 'Voor mij geen pasar
malams. Het gaat mij om Papua en zijn bewo
ners.' En ook zijn vrouw zou niet meer zonder
de reizen naar Biak kunnen. Die liefde voor
Papua aan anderen duidelijk maken, blijven
Don en Ninja moeilijk vinden. 'Je moet het zelf
gevoeld, gezien en geroken hebben.' O
In Moesson van 15 mei 1992 vertelt Ninja MacMootry
zelf over de emotionele eerste terugreis van het
echtpaar naar Biak. Bij het verhaal een foto uit de
jaren vijftig van het gezin MacMootry.
april 2009 21
Moesson #10 ADril.indd 21 24-03-2009 15:59:06
