'Ik voelde me schuldig dat ik het nooit heb
zien aankomen. Ik dacht m. n kind te kennen,
maar kennelijk niet goed genoeg.'
O persoonlijk
Na mijn scheiding was mijn enige drijfveer
mijn kinderen en als je er dan eentje verliest
zonder dat je weet waarom, dan zakt de
grond onder je voeten weg. Na zijn zelfdo
ding ben ik van de ene depressie in de andere
geschoten en van de ene therapie naar de
andere. Ik ben zelfs opgenomen geweest.
Maar het hielp allemaal niet.
Ik voelde me schuldig dat ik het nooit heb zien
aankomen. Ik dacht mijn kind te kennen, maar
kennelijk kende ik hem niet goed genoeg. Het
was naar mijn idee een vrolijke jongen. Hij
kon goed voetballen, ging naar school en had
vrienden. Een week voor zijn 17e verjaardag
besloot hij om er uit te stappen.
Na het overlijden van mijn zoon kreeg ik een
posttraumatische stress stoornis. Dat bete
kent in mijn geval een trauma voor de trein
- mijn zoon is voor de trein gestapt - en een
verminderd concentratie- en opnamevermo
gen. Na een lange donkere periode besloot
ik in overleg met mijn therapeut tot een
constructieve vlucht. Dat betekent letterlijk
afstand nemen. Vooral van mijn woonomge
ving. In mijn woonplaats lagen zoveel herin
neringen, daar kon ik niet mee omgaan. Als
ik therapie volgde had het steeds tijdelijk een
positief resultaat en vervolgens viel ik weer
terug in een depressie.'
Thuiskomen
'Het eerste land dat in me opkwam voor de
vlucht was Indonesië. Niet Amerika. Nee, In
donesië. Vervolgens heb ik verschillende be
zoeken naar het land afgelegd om te kijken
of ik daar kon aarden. Samen met mijn vader
ben ik naar Bali, Java en Sumatra geweest.
Hij had namelijk enorme twijfels of het wel
een verstandige stap was. Vooral omdat ik
naar zijn mening te verwesterd was. Ik was
te verwend. Hij wilde mij laten zien hoe het
42 Moesson
daar is. Zelf zag ik dat niet zo. Ik stond overal
voor open, want ik had niets te verliezen. Ik
dacht: als ik me daar beter voel dan hier, wat
houdt me dan tegen?
Vanaf het moment dat ik in Indonesië
aankwam was het: bam, ik ben thuis. Ik was
er 51 jaar niet meer teruggeweest, maar ik
was in een keer thuis. Vanaf dag 1 had ik dat al
besloten. Dit was het. Thuiskomen. Iedere dag
verder tijdens de reis voelde ik me meer thuis.
Tijdens mijn eerste trip leerde ik mijn vrouw
Uti (haar volledige naam is Chandrakirana
Trimurti, red.) kennen. Mijn vader wilde
namelijk nog even langs bij een oude vriend.
Uti is de dochter van die vriend. Toen ik haar
ontmoette wist ik dat het helemaal goed zou
komen daar. Twee jaar lang hebben we een
lange afstandsrelatie gehad en die hebben
we dit jaar bezegeld met een huwelijk. Een
totaal nieuw leven en ik heb er geen seconde
spijt van gehad.'
Cultuurshock
'Mijn vader is langsgekomen voor de bruiloft.
Hij was aanvankelijk heel erg tegen mijn
vertrek naar Indonesië, maar nu hij ziet dat
ik me red, begint hij zich erbij neer te leggen.
Het is goed zo. Mijn dochter vond het moei
lijk dat ik naar Indonesië vertrok. We kregen
net weer beter contact. Na de zelfdoding van
mijn zoon raakten wij van elkaar verwijderd.
Zij verwerkte het op haar eigen manier en
had haar eigen problemen en ik ook. Dat
leidde ertoe dat ik geen contact meer met
haar had. Maar gelukkig kunnen we met de
huidige media sms'en en mailen. Er is weer
wederzijds begrip nu we allebei op eigen
benen staan.
Uti is lief en zorgzaam. Ik ben heel blij met
haar. We hebben uiteraard wel eens een cul-
tuurclash. Het blijft aanpassen. We hebben
bediendes en chauffeurs. Dat is erg wennen.
De eerste dagen wist ik niet wat ik moest
doen als ik wakker werd. De bediendes waren
dan al bezig alles op te ruimen en schoon te
maken. Ik vluchtte dan snel de slaapkamer
weer in.
Mijn vrouw heeft twee jonge kinderen uit
een eerder huwelijk, dus ik moet weer wen
nen aan het gezinsleven. Soms botst het ook
wat betreft de opvoeding van de kinderen.
De kinderen krijgen in de Indonesische mid
denklasse alles wat hun hartje begeert. Ze
zijn tot op het bot verwend. De chauffeur
brengt ze naar school en draagt hun tas.
Maar ze weten ook niet beter, dus je kunt het
ze niet kwalijk nemen.'
Gestoorde stad
'Sinds januari 2008 woon ik definitief in
Indonesië. Ik voel me er gelukkig en ik kan
gemakkelijk herintegreren dankzij mijn
Indische achtergrond. Jakarta is wel een
compleet gestoorde stad, met 24 miljoen
mensen. Maar ik ben daar nu niet meer als
toerist, ik ben er als inwoner. Dat is anders.
Je legt je neer bij dingen die gebeuren. Twee
uur file bijvoorbeeld, of dat er geen stroom
is tussen 3 en 6. De corruptie en de bureau
cratie is ook zó waanzinnig, maar goed, als
je twee miljoen moet betalen om dingen
sneller te laten verlopen, het zij zo. Gelukkig
heeft Uti een grote familie uit de rijkere mid
denklasse. Zij hebben veel invloed en helpen
mij als ik tegen dit soort problemen aanloop.
Waar mijn vrouw en ik ook anders mee
omgaan is het verschil tussen arm en rijk.
Dat woont hier letterlijk naast elkaar en dat
is soms heel schrijnend. Ik maak me daar wel
eens boos over. Dan draai ik mijn hoofd weg,
omdat ik het niet kan zien. Mijn vrouw zegt
Moesson #10 April.indd 42
24-03-2009 16:01:51