dat iemand van Marokkaanse afkomst ook gewoon een Nederlander
is geworden. Voordat dit land weer een beetje een eenheid is, zijn we
misschien wel 200 jaar verder. Maar er kómt een tijd dat dat zo is. Nu
zie je een groot deel van de samenleving afgeven op Marokkaanse
jongeren. Maar stel, je wordt bij een discotheek geweigerd of je
solliciteert naar een baan, waar Marokkanen bij voorbaat al kunnen
moven... Ik wil niet zeggen dat alles zwart-wit is, maar het vuur komt
van twee kanten. In de eerste jaren in Nederland was er voor Indische
jongeren overal gezeik. Er werd wat afgeknokt. Toen onze ouders hier
kwamen, keken de blanke kleihollanders met angst naar ons: What
the fuck, wat is dit? Vroeger ging er veel dreiging uit van Indische
jongens. Een samenleving wordt daar angstig van.'
interview O
'De Indische geschiedenis is een moeilijke geschiedenis. Mijn vader
moest eerst zijn moederland uit en vervolgens weer terug naar Indo
nesië, om in Nieuw-Guinea te vechten. Jaren later kregen hij en zijn
lotgenoten daar pas erkenning voor: een kruis. Hij heeft dat kruis aan
mij gegeven en dat is het meest dierbare dat ik van hem heb. Waar wij
als Nederlandse maatschappij van kunnen leren, is hoe het integratie
proces van Indische Nederlanders verliep en zeggen: Oké, dat we het
vergeten zijn, wil niet zeggen dat het van een leien dakje is gegaan.'
Klik
Dennis: 'Zijn wij een Hollandse of een Indische band? Als we zouden
moeten kiezen, dan zeggen we: Hollands.'
Dinand: 'Ik zeg wel eens voor de gein: we zijn het ultieme voorbeeld
van integratie. Wij voelen ons volkomen Nederlands, maar komen
niet uit de klei. Wij zijn de derde generatie: mensen weten niet eens
meer dat je Indisch bent. De Indische generaties en hun achtergrond
verdampen. De overlevering is er niet meer.'
Dinand: 'Mijn familie is in 1953 in Nederland aangekomen. Van mijn
oma hoorde ik dat het zwaar was. Mijn óma, met haar had ik moeten
praten. Hoe zij alles heeft moeten achterlaten. Maar ik was te jong en
dreef op een gegeven moment te snel weg. Nu kan ik het niet meer
vragen. Haar ervaring en die van haar generatie zijn vergeten en dat
had niet zo mogen zijn. Ook voor de Indische gemeenschap zelf is
overlevering belangrijk. Als deze generatie meer aan de vorige gene
ratie had gevraagd, dan hadden we meer geweten over wie wij zijn.'
Dinand: 'Wij roepen wel eens tijdens een concert: Zijn er nog Indo's in
de zaal? Het is bij onze generatie bijna alsof wij het Indo-gevoel moe
ten oproepen. Van een speciale band tussen Indische jongeren heb ik
vroeger weinig gemerkt. Ik had het wel bij Molukse vrienden. Moluk-
kers hebben een veel sterker wij-gevoel. Onze familie kwam ook altijd
op zondag samen bij oma, die dan drie dagen lang had gekookt. Dan
zat je er wel middenin, maar onze familie was al geïntegreerd met
Nederlandse ooms of tantes. Maar ja, die integratie is natuurlijk al in
1700 begonnen. Ik heet Woesthofffor Cods sake.'
Dennis: 'De klik die Dinand en ik hebben, heeft zeker met het Indische
te maken. Alleen al onze vaders, dat zijn dezelfde mannen. Ze hebben
hetzelfde meegemaakt. Dinand en ik kunnen praten over dingen
zonder ze te hoeven uitleggen. Bijvoorbeeld over hoe het is om te
relocaten naar een ander land. En we houden van lekker eten. Mijn
meisje komt uit Denemarken en die begrijpt die eetcultuur helemaal
niet. Ze zegt wel dat ze Indisch eten lekker vindt, maar volgens mij is
dat helemaal niet zo.'
Senang
Dinand: 'Indo, wat is dat nou? Wat betekent dat nou? Vroeger moest
je het echt niet zeggen, tegen de oudere generaties. Het was een
scheldwoord. Maar als je het me nu vraagt, zou ik zeggen: Ja, ik ben
een Indo. Nu ik ouder geworden ben, voel ik dat het een rol speelt. Het
leven verloopt in fases. Er zijn maar weinig mensen die tot hun 25ste
überhaupt weten wat ze aan het doen zijn. Je brandt gewoon op een
bepaalde benzine en dat brandt maar en de rest zal allemaal wel. Op je
25ste denk je dat je een beetje je richting gevonden hebt en dan kom
je er op je 30ste achter dat het een chaos is. Je maakt keuzes, maar je
weet helemaal niks! Nu, nu ik 36 ben, merk ik eigenlijk pas dat er een
leven is vóór je 35ste en een leven na je 35ste. Nu ik zelf kinderen heb.'
'Toen mijn vader overleed, zag ik pas wat er allemaal van hem in mij
zat. Het Indische heb ik natuurlijk van mijn vader en hij en ik waren
behoorlijk close. Ik kan, als ik nieuwe dingen aan het doen ben: rustig
zitten, kijken, nog een keer kijken - kijken. Mijn vader kon dat ook:
gewoon zitten, kijken, een beetje verschuiven, weer kijken - geduldig.
En in Dennis' vader herken ik dat ook: de behoefte om de boel rustig te
kunnen waarnemen en daarbij tot jezelf te komen, je senang te voelen.'
'Het woord senang heeft voor mij een diepere, spirituele betekenis.
Op Fearless staat het nummer "Senang". Het is een vrij filmisch din
getje, het neemt je mee. Dennis en ik, mijn vader en moeder en Andy
Tielman waren in de studio in Brussel toen ik het ze liet horen. Andy
was helemaal terug in zijn gedachten, zei hij. En ik vroeg: Snap je
waarom ik het "Senang" heb genoemd? Die Indische overlevering zit
nog wel in mij, maar is niet meer gebaseerd op specifieke feitjes.'
'Als je ouder wordt, ben je veel meer in staat om in contact te komen
met jezelf. Je hebt het gisteravond gezien: op het podium gaat het
helemaal los! Je ziet wat er met het publiek gebeurt en met de band,
dat is allemaal heel intens. Maar als ik na afloop naar huis rij, ben ik
heel rustig van binnen en zit ik helemaal in die sfeer van senang.'
Doorgeven
Dinand: 'Je wordt rustiger, dat genadeloze ambitieuze gaat er meer
en meer af en je bent beter in staat om je te richten op de essentie.
Dankzij mijn kinderen en mijn vrouw besef ik dat er wel degelijk een
Indisch stuk in mij zit. Een half jaar geleden ben ik twee weken met
mijn aanstaande vrouw Lucy naar Indonesië gegaan en heb ik met
haar de plekken bezocht die mijn vader mij had laten zien. Dat vond
ik heel bijzonder. Binnenkort hoop ik met mijn twee zoontjes naar In
donesië te gaan en ze te laten voelen wat het land voor mij betekent.
In mei zullen Lucy en ik trouwen en op onze bruiloft zal ook krontjong
te horen zijn. Ik ben heel erg van doorgeven. Oók van Nederlandse
dingen, er zijn zoveel goede dingen.'
'Wie is voor mij de Indische connectie na het overlijden van mijn
vader? Ja, dat is Dennis.' 0
mei 2009 19
Moesson #11 Mei.indd 19
21-04-09 17:05
