Polygamie en wurgende contracthuwelijken
indonesië O
In het voorjaar zijn de balzalen
in Jakarta volgeboekt met de
sprookjesbruiloften van jonge
Indonesische echtparen. Maar
achter de weelde en romantiek
schuilt een harde wereld van fi
nanciële dwang en uitbuiting,
ondervinden veel jonge Indo
nesische vrouwen. De regering
wil nu een einde maken aan de
wildgroei van ongeregistreerde
contracthuwelijken.
Trouwen in Indonesië
TEKST JAN LEPELTAK
FOTOGRAFIE JAN LEPELTAK/
STOCKFOTOGRAFIE
In het koloniaal witte Ambhara hotel in
Zuid-Jakarta stromen jonge Indonesiërs en
westerlingen naar de zesde verdieping. Een
lange gang leidt naar het kleurig versierde
zwembad. De bruiloft van Michael en Dewi
lijkt het begin van een sprookjeshuwelijk. De
35-jarige Amerikaan en 24-jarige Indonesi
sche uit Padang, West-Sumatra, kwamen
elkaar drie maanden geleden tegen. Michael
werkt bij een internationale hulporganisatie
waar Dewi solliciteerde voor een baan. 'Na
een maand wist ik het zeker. Dewi is de ware
voor me', lacht Michael. Vanochtend was
de formele ceremonie in de Cut Meuthia-
moskee in de Jakartaanse elitewijk Menteng
met familie en kennissen, en natuurlijk de
trouwambtenaar.
Michael en Dewi kozen ervoor om hun
huwelijk te registreren. Formeel is net zoals
in Nederland een huwelijk voor de kerk of
de moskee verboden. 'Geen nikah siri. We
hebben ons huwelijk laten registreren', lacht
Michael. Toch kiezen in de praktijk een groot
deel van de jonggehuwden nog voor 'nikah
siri', oftewel een ongeregistreerd huwelijk in
de moskee. Slechts een korte ceremonie in
de moskee ten aanzien van een imam is vol
doende om het moskeehuwelijk af te sluiten.
Kawin kontrak
In de heuvels van Puncak, dichtbij Bogor,
worden veel contracthuwelijken afgesloten
tussen Arabische bezoekers en Indonesische
vrouwen. Het voorjaar is het hoogseizoen
voor de 'kawin kontrak'. Langs de lange
bergweg naar de top van de Puncak stikt het
van de reisbureau's met Arabisch geletterde
hangborden en spandoeken. Jonge Arabi
sche mannen onderhandelen druk met de
West-Javaanse winkeleigenaars. 'Huwelijks
contracten hebben we hier niet. We verkopen
slechts vliegtickets en hotelkamers', zweert
de eigenaar van een reisbureautje langs
de weg. Ook de andere lokale bewoners
vertellen dat het een fabeltje is dat je in het
bergplaatsje een vrouw kunt komen uitzoe
ken. 'Het zijn gewoon Arabische toeristen
die hier met hun gezinnen komen, of jonge
Arabische expats die in Jakarta wonen. In het
weekeinde verblijven ze in een hotel op de
Puncak. Ze houden van de koele omgeving',
vertelt meneer Asep, de parkeerwacht in de
hoofdweg vol reisbureaus. Naast hotels en
restaurants vullen vooral exotisch gekleurde
moskeeën de donkergroene heuvelruggen
van de Puncak. De oorspronkelijke bewoners
zijn strikt islamitisch, en lijken zich te scha
men voor de contracthuwelijken-industrie
op hun geboortegrond. In maart arresteerde
de politie op de Puncak twintig vrouwen die
zich aanboden voor kawin kontrak bij Arabi
sche mannen.
De Sundanese mannen in de achterstraatjes
en -gangetjes van de bergplaatsen op de
Puncak lijken de schaamte voorbij. 'Eenvou
dig. Je kunt hier zo een vrouw uitzoeken',
vertelt een jongen. Hij bemiddelt tussen de
jonge vrouwen uit West-Java en de buiten
landse bezoekers. 'We kennen de trouwamb
tenaar en we kunnen het huwelijk zo met
alle papieren afsluiten.' De meeste vrouwen
zijn arme dorpsmeisjes van begin twintig uit
de dorpjes rond Sukabumi, West-Java. 'Twee
van mijn vriendinnen hebben wel eens con
tracthuwelijken afgesloten met Arabieren.
Het betaalt goed, twee miljoen roepiah (circa
honderdveertig euro) per week. Gewoonlijk
is er dan een afspraak van zes maanden tus
sen de Arabische man en het meisje. Je kunt
er goed aan verdienen', vertelt de 24-jarige
Kokom uit West-Jakarta die als prostituee in
het gebied werkt. 'Zelf wil ik geen contract
huwelijk. Je kunt dan nergens heen, en hebt
nauwelijks vrijheid.'
Komnas Perempuan, de Nationale Commissie
voor Vrouwen, wil een stokje steken achter
de illegale contracthuwelijken. 'Er moet
strengere regelgeving komen. Want vrouwen
wordt hiermee schade berokkend. Ze worden
achtergelaten zonder enige verantwoorde-
juni 2009 21
Moesson #12 Juni.indd 21
27-05-09 12:47