indonesië O
Trouwen in Indonesië
een rijke zakenman in het Javaanse Sema-
rang een nieuwe bruid te nemen. De keuze
van sjeik Pujiono Cahyo Widianto viel op
een twaalfjarig schoolmeisje. In het najaar
van 2008 negeerde hij waarschuwingen van
politie en de Indonesische kinderbescher
ming. Hij kocht een huis voor de ouders van
het kind, zodat zijn jonge echtgenote dichtbij
hem kwam wonen. Ten slotte arresteerde de
politie Sjeik Puji in maart, wegens de seksu
ele en economische exploitatie van een kind.
Er staat hem vijftien jaar gevangenisstraf bo
ven het hoofd. Volgens mensenrechtenorga
nisaties is deze zaak slechts het topje van de
ijsberg. Moskeehuwelijken met minderjarige
meisjes zijn schering en inslag in islamitische
gebieden, zoals West-Java, Lombok en Zuid-
Sulawesi.
De afgelopen weken schreeuwen Indo
nesische media moord en brand over de
vermeende ontvoering van een 17-jarig foto
model uit Jakarta. De schone Euraziatische
Manohara Odelia Pinot (Franse vader, Indo
nesische moeder) zou het slachtoffer zijn
geworden van een nikah siri met een lid van
het Maleisische sultanaat van Kelantan. Het
meisje zou tijdens een pelgrimstocht naar
Saoedi-Arabië met de Maleisische familie
ontvoerd zijn, en zelfs gemarteld worden. De
moeder van Manohara verschijnt dagelijks
met grote tranen op de buis.
Maar niet alleen mannen zijn het brein ach
ter de nikah siri. De schijnhuwelijken werden
pas echt nationaal nieuws, toen bleek dat
de megapopulaire zangeres Dewi Persik met
twee mannen tegelijk een moskeehuwelijk
had afgesloten, waaronder met de Indone
sische soapster Aldi Taher. Vooral in over
heidskringen was er grote verontwaardiging.
'Beter nikah siri dan kumpul kebo', oftewel
beter een moskeehuwelijk dan samenwonen,
was het weerwoord van de mondige Persik.
Radicale islam
Komnas Perempuan maakt geen verschil
tussen mannen en vrouwen en wil nu ge
woon een streep zetten achter de moskee
huwelijken. Daarom is de adviescommissie
voor Indonesisch familierecht van Komnas
Perempuan bezig met een ontwerpwet, die
met boetes en straffen de illegale moskeehu
welijken moet tegengaan.
'De trouwwet uit 1974 moet geamendeerd
worden. Wij willen dat het principe van mo
nogamie verankerd wordt in de wetgeving',
vertelt Neng Dara Affiah. 'Ook willen we dat
ongeregistreerde siri-huwelijken strenger
bestraft worden.'
Een groot obstakel voor het veranderen van
het Indonesische huwelijksrecht is het isla
mitische recht. Komnas Perempuan verwacht
dan ook het nodige verzet. 'Er zal zeker verzet
zijn van orthodoxe en militante moslimorga
nisaties zoals Hizb-ut Tahrir en het Islami
tisch Verdedingsfront FPI. Ze willen niet dat
het staatsrecht hun domein betreedt', zucht
Neng Dara Affiah.
De conservatief islamitische Partij Voor
Gerechtigheid en Welvaart (PKS) is na de par
lementsverkiezingen van afgelopen 9 april
de vierde partij in Indonesië. Het is algemeen
bekend dat twee van de machtigste partijlei
ders van PKS meerdere echtgenotes hebben.
Het veranderen van de trouwwet kan lang
op zich laten wachten. 'We hebben nog zes
maanden nodig om het wetsontwerp af te
hebben. We wachten op de installatie van de
nieuwe parlementsleden. In het parlement
kan het ook nog wel een tijd duren, ook
omdat veel moslimpolitici bezwaren hebben
tegen de wet. Ze vinden dat de overheid niet
moet interveniëren in het religieuze domein
van de burger.'
Bovendien is de verwachting dat in het
Indonesische parlement minder vrouwelijke
politici zullen zetelen, als gevolg van een kost
bare campagneperiode. Mannelijke politici
bezitten over meer financiële middelen. Dit
zal eveneens de politieke aandacht voor de
problemen rond nikah siri verminderen.
In de Indonesische huwelijkswet uit
1974 is polygamie toegestaan, als de
eerste echtgenote instemt met de
tweede vrouw.
De bruid en bruidegom moeten de
zelfde godsdienst hebben om officieel
te mogen trouwen in Indonesië. Onge
huwd samenwonen is verboden.
Het aantal echtscheidingen is sinds
1998 vertienvoudigd tot tweehonderd
duizend per jaar.
Nikah siri oftewel moskeehuwelijk
wordt ontbonden als de echtge
noot driemaal het woord talaq (het
Arabische woord voor echtscheiding)
uitspreekt.
In de nieuwe ontwerpwet kan het
plegen van nikah siri bestraft worden
met drie maanden gevangenisstraf en
vijf miljoen roepiah (350 euro) boete.
Overheidsfunctionarissen die hulp bie
den in illegale moskeehuwelijken kun
nen volgens de ontwerpwet een jaar
gevangenisstraf krijgen en een boete
van zes miljoen roepiah (420 euro).
Moesson #12 Juni.indd 23
