Over de herkomst van een scheldwoord
O reportage
Blauwe! Het wordt door Hollanders als scheld- en koosnaam gebruikt voor Indische mensen. Vaak zon
der nadenken: zo van 'een Indo is toch gewoon een blauwe?' Op hun beurt transformeerden Indo's het
tot geuzennaam, zoals The Blue Diamonds. Maar hoe lang bestaat deze benaming al en vooral, waar
komt die vandaan? Onder de blauwe hemel zwerven veel uiteenlopende verklaringen.
Verslaggever Inge Dümpel:
'Omdat blauwe niet direct
betrekking heeft op de huids
kleur maar meer op de soort
kan ik er wel om lachen.'
Blauwe!
TEKST EN FOTOGRAFI HERMAN KEPPY
'Vroeger waren er nog heel erg veel Indische mensen in Den Hel
der. Het algemene jargon in Den Helder is/was voor de Indische men
sen "blauwe jongens en meisjes". Deze naam hadden ze te danken
aan het enigszins blauw aanlopen in het gelaat als het koud werd.'
Bovenstaande regels zijn geplukt van de website van het Noordhol
lands Dagblad uit een reactie op een artikel. Het klopt inderdaad dat
Indische én Molukse mensen in Den Helder voor blauwe worden uit
gemaakt, maar dat feit is noch exclusief voor die stad, noch lijkt het
iets te maken te hebben met blauw aanlopen. Immers in de herfst en
winter loopt iedereen, blank, geel, bruin en zwart toch blauw aan in
guur en tochtig Den Helder?
Marineblauw
Eerder lijkt het dat de term is komen aanwaaien met de grootste
werkgever van de stad, de Koninklijke Marine, die ooit Soerabaja als
tweede thuishaven had en veel Indische en Indonesische mannen
employeerde. 'Ja, dat kan best zo zijn', zegt Dick Ferdinandus (Soeraba
ja, 1931), zoon van een Surinaamse marinier en een Molukse moeder.
Hij droeg zelf 33 jaar lang het marineblauw en woont nog steeds in
Den Helder. 'In de marine worden jongens uit de Oost van oudsher
blauwe genoemd. In het begin was ik natuurlijk wel wat gepikeerd
toen zij me zo noemden. Maar ja, alras realiseerde ik me dat iedereen
bijnamen krijgt. Heb je rood haar, dan ben je de rooie, draag je een bril
schele, enzovoorts. Dus iedereen uit de Oost is bij de marine blauwe.
32 Moesson
Moesson #12 Juni.indd 32 27-05-09 12:48
