portret
het monopolie van 21 Group, dat mede is op
gericht door een halfbroer van Soeharto. Die
konden decennia lang de dienst uitmaken,
omdat ze 95 procent van de bioscopen in
handen had, plus een exclusieve licentie om
alle buitenlandse films te importeren. Ieder
een die in Indonesië een film wilde kopen of
verkopen moest eerst langs hen.'
Voor hij besloot filmproducent te worden,
gold Maltha als een van de succesvolste
filmdistributeurs van Nederland. Over de
hele wereld kopen distributeurs per land de
vertoningsrechten van een film op, waarmee
ze die film in dat land mogen uitbrengen.
Vervolgens sluit de filmdistributeur een
overeenkomst met een bioscoopexploitant.
Zonder de inbreng van filmproducenten
worden er geen films gemaakt, maar zonder
de inbreng van filmdistributeurs zouden
films het bioscooppubliek nooit bereiken.
In het verleden wist Maltha de rechten te
verwerven van uiteenlopende titels als The
English Patient, Microcosmos en The Lord of
the Rings-cyclus. Maltha: 'Daar heb ik aardig
wat geld mee verdiend.'
Samen met de Blitz-groep richtte hij een
distributiebedrijf voor de Indonesische markt
op. 'Ik prefereer een underdog positie. Als er
een situatie is waarbij je tegen de stroom
moet inzwemmen, heeft dat bij mij een
stimulerende werking tot gevolg. De laatste
film die we hebben uitgebracht is Slumdog
Millionaire - met vier kopieën zitten we nu
al aan de honderdduizend bezoekers. In vier
zalen, moet je voorstellen, omdat de concur
rentie weigert onze films te draaien.'
Indonesië is een land in opkomst, zegt
Maltha. 'Ik raad iedereen die daar iets wil
beginnen aan om dat ook echt te doen. Het
Indonesië van nu is totaal iets anders dan
het Indonesië van toen ik er bijna dertig jaar
geleden voor het eerst was. Iedere shopping
mall is nu airconditioned. Toen was het: hoe
veel kun je zweten, veel of heel veel?'
Jakarta was al een megadrukke stad, maar
het valt hem op dat er nu veel meer westerse
bedrijven zitten. Tijdens zijn eerste bezoek
aan Indonesië, bezocht hij zijn tante die in
Pondok Indah woonde, destijds een nieuwe
wijk in Zuid-Jakarta. Op straat kwam hij geen
enkele Europeaan tegen, alleen maar Indone
siërs. Hem daarentegen zagen ze wel meteen
aan voor een Europeaan. Dat was vreemd,
omdat het betekende dat hij eigenlijk ner
gens thuishoorde. Hij besefte: 'Ik behoor niet
tot Nederland, maar ook niet tot Indonesië.'
In Oudenbosch, het Brabantse dorp, waar hij
opgroeide, woonden vier Indische gezinnen.
Daar ging hij nauwelijks mee om. Het devies
thuis was aanpassen. 'Wij hebben een heel
Nederlandse opvoeding gekregen. Ik had ook
nooit echt Indische vrienden.'
Natuurlijk, net zoals zoveel Indische kinderen
dat kregen ingeprent, leerde hij van zijn
moeder om te wachten op zijn beurt. 'In Ne
derland komt het erop neer, dat alle anderen
dat niet doen en er dus niets meer voor jou
over is.' Op een gegeven moment dacht hij: je
kunt altijd maar wachten, maar je kunt ook
wat eerder naar voren gaan en zorgen dat jij
in elk geval iets krijgt.
'De peranakan Chinezen die naar Nederland
kwamen hebben zich enorm aangepast. Al
was het misschien net iets minder dan de
pure Indo's hebben gedaan. Misschien hebben
Chinees-Indische mensen wat meer van hun
cultuur behouden, omdat ze meer onderling
trouwen. Indo's zijn toch zo blank mogelijk
getrouwd. Dat is een bekend fenomeen, jezelf
zo snel mogelijk verblanken.' Hijzelf deed
daar vroeger ook aan. 'Op een enkel Moluks
vriendinnetje na, was het allemaal blond haar,
blauwe ogen.'
Uiteindelijk is hij toch met een Indische
getrouwd. 'Ik ben niet met de boot meege
komen, zoals mijn moeder, mijn vrouw en
mijn schoonmoeder. Maar we weten allemaal
wat het is om als vreemdeling te worden
behandeld. Nederland gaat er prat op dat
het zo tolerant is. En misschien is dat ook zo
in vergelijking met andere landen, maar dat
betekent niet dat de mensen hier tolerant
zijn. Een dorp verderop werd een Indische
jongen aan een touw achter een brommer
door het dorp gesleurd. En ikzelf ben diverse
malen achtervolgd van school naar huis door
jongens die me uitscholden voor bruine,
blauwe, gele, alle kleuren van de regenboog,
terwijl ik van alle broers en zussen de witste
ben. Maar ja, vakanties naar Spanje waren
toen nog niet gebruikelijk, dus er liepen hier
alleen maar melkflessen rond. Ik wil het niet
overdrijven, maar het is wel gebeurd. Daarom
ben ik ook zo verbaasd als ik hoor dat heel
veel Indische Nederlanders op Wilders willen
stemmen. Als je het zelf hebt meegemaakt,
hoe kun je dan gaan stemmen op iemand
die een andere groep nieuwkomers in de
hoek zet?' Laatst was hij op de verjaardag van
zijn 75-jarige schoonmoeder. Daar praatten
de Indische gasten ronduit over vroeger. Al
heel lang loopt hij rond met het plan om die
verhalen vast te leggen in een documentaire
die hij De oversteek wil noemen. Samen met
een aantal Indische Nederlanders, die destijds
42 Moesson
Moesson #12 Juni.indd 42
27-05-09 12:49
