Tanda Mata 2
HEMI/CHE
Itfl'j E VERVEH'J
Ik had menigmaal heftige onweerbuien
meegemaakt. Geknetter in de lucht
gevolgd door lichtflitsen die een grillige
weg naar de aarde zochten en dan het
oorverdovende kabaal. Zo moet een oor
log ongeveer klinken, verbeeldde ik me.
Ik had me als zeventienjarige aangemeld
bij de stadswacht. Een burgerdienst,
waarbij ik samen met een collega in de
avonduren door een aantal wijken fietste
om toe te zien of de algehele verduis
teringsmaatregelen nageleefd werden.
Mochten we een lichtstraal ontdekken
dan wezen we de bewoner hierop of
hielpen deze om het euvel te verhelpen.
Ik vond die uitstapjes een welkome
afleiding, want er viel overdag niet veel
te beleven. De fase van het bekijken van
de camouflage van gebouwen en de
graafwerkzaamheden van schuilkelders
was ik voorbij. Daarnaast functioneerde mijn
school nog maar nauwelijks, omdat veel
mannelijke leerkrachten de wapenrok aan
kregen. Half januari 1942 kregen de op Andir
gestationeerde jagers en bommenwerpers
een eerste aanval van de Japanners te ver
duren. Het gedonder in de verte dat tussen
de bergen weergalmde leek inderdaad op
heftig onweer.
Begin maart volgde een reeks aan bom
bardementen, waarbij de gereedstaande
Brewster toestellen geen kans kregen om
op te stijgen en vrijwel allemaal werden
vernietigd. Wij als bewoners dachten dat het
hierbij zou blijven. De Japanners nader
den immers onze stadsgrenzen, gezien de
stroom aan vluchtelingen en het uitdijende
wagenpark aan burger- en militaire voertui
gen.
Indische vertellingen uit een roerige tijd
In Tanda Mata 2 staan vertellingen van de
eerste generatie Indo's centraal. Nog maar
enkele decennia geleden verlieten zij een
op drift geraakte, stukgeslagen samenle
ving. In het naoorlogse Indië en de jonge
staat Indonesië bestond voor hen geen toe
komst meer. Uitgangspunt in Tanda Mata
2 zijn de lotgevallen van een groep direct
betrokkenen die tot het uiterste pogingen
ondernam het leven in hun geboorteland
voort te zetten. Bij aankomst in Nederland
overheerste bij de Indische gemeenschap
allerminst het gevoel met open armen te
worden ontvangen. Veel repatrianten pas
ten zich in stilte aan. De Indische symbolen,
kenmerken en eigenheden raakten be
kneld, kregen een andere kleur of verloren
hun betekenis in het nieuwe land.
34 Moesson
Moesson #2 Aug 2009.indd 34
29-07-09 10:52
