voorpublicatie 'Ik vertrok als sleutel en kwam terug als blikopener. Ik haatte mijn huis en mijn gezin. En haatte mezelf daarom' Pasar Buk Utrecht Maar laten we het over jouw schrijven hebben. Natuurlijk kun je op een bepaalde manier trainen. In die vier jaar tussen mijn eerste gedichten en mijn eerste echte gedicht heb ik mijn favoriete dichters dui zenden keren gelezen, hun gedichten uit mijn hoofd geleerd, in een poging een zeker geheim denkritme te ontraadselen. Nooit om te imiteren! Wat ik in feite aan het doen was (zoals ik later ontdekte) was proberen mijn eigen ritme te vinden 'zonder het echt te proberen'. Het moest op een dag hele maal vanzelf komen. En dat gebeurde. Het is hetzelfde als toen jij Rembrandt kopieerde. Natuurlijk probeer je hem niet te imiteren of te kopiëren. Dat zou je niet willen. En na tuurlijk probeer je niet zijn techniek te stelen. Maar door in voetstappen te treden en heel nauwgezet en precies zijn handbewegingen te volgen vind je misschien je eigen stijl. Veel schilders deden en doen het zo. De bekendste schilder van Indonesië was ook een kopiist van Rembrandt. En op een dag 'gooide' hij plotseling een inkttekening van zichzelf op papier en het leek verbijsterend op een 'echte Rembrandt', maar het was zijn eigen gezicht (het was een zelfportret). Ik heb die tekening gezien en ik vind nog steeds dat het een van de mooiste dingen is die ik ooit gezien heb. Maar het was ook Basuki's laatste 'Rembrandt-tekening'. Die dag ontdekte hij zichzelf en schilderde hij alleen nog volstrekt als zichzelf. Weet je, Tijn, de Mens is Gods grootste uitvin ding: zijn mogelijkheden zijn onbeperkt; zijn geestkracht kan bergen verzetten. Maar in de moderne tijd leert de mens een boel handige trucs om zijn brood te verdienen. Hij is het aapje van de orgelman. Hij kan op zijn hoofd staan, kleren dragen, met een lepel eten. En hij krijgt pinda's. De aap die meer kunstjes kan doen, met een bal spelen, koorddansen, krijgt bananen. Maar elke stadsaap legt het af tegen de oerwoudaap: zijn acrobatiek in de bomen, zijn sluwe ontsnapping aan de panter, zijn vermogen om elke dag weer eten te vinden waar de mens niets vindt. Deze oerwoudaap zorgt ook voor de voortplanting van apensoorten door de geschiedenis heen. De aap overleeft rampen. Hij heeft geen LSD nodig voor een ruimer leven, want zijn echte leven is een ruimer leven. Als je apen bestudeert zoals ik deed in de oerwouden van Zuid-Sumatra, ontdek je al snel een basiskwaliteit: de nauwgezette techniek en de perfectie van elke beweging. Een aap is nooit onhandig. Want onhandig heid betekent de dood. Als de tijger onder hem loopt, moet hij door de boomtoppen rennen zonder ooit mis te grijpen. De tijger loopt gewoon door en brult niet. Hij loopt alleen maar. Te wachten tot angst een van de apen overvalt. Als de angst komt, wordt zijn precisie minder, hij valt en sterft. Alleen de aap met de perfecte perfectie (ja, dat is het!) kent geen angst. Want perfectie is een veiligheidstechniek geworden. Jij bent niet perfect. Je brieven staan vol fouten en dat kan je niets schelen: papa begrijpt het wel. Ik begrijp het inderdaad, maar ik keur het niet goed, voor je eigen bestwil. Als je kijkt naar mijn werk dat naar de drukker gaat, als je mijn brieven leest, zul je zien dat ik zelden fouten maak of fouten niet verbeter. Niet om jou of de drukker een plezier te doen, maar om mijzelf te oefenen in altijd het beste te doen. Het wordt een gewoonte, en een grote kracht. Het zorgt er ook voor dat ik helder en foutloos denk. En navenant handel. Je zou het Den Haag van nu moeten kennen. Mensen zeggen vreselijke dingen over me. Ik word omgeven door laster en smerigheid (want lage mensen haten hoge mensen altijd), maar ik ga mijn eigen weg zonder angst, met rechte rug en ik kijk iedereen in de ogen. Ik win. Dad Schrijven met je vuisten, brieven van Tjalie Robinson Bezorgd en ingeleid door Wim Willems Prometheus: 342 pagina's (gebonden) ISBN: 978 90 446 11977 Prijs: 35,- Verschijnt half augustus ADVERTENTIES KM DE INDISCHE INTERNETKRANT I C M O N L I N E - De Online Indische Internetkrant - Weeknummer 34: 22 augustus 2009 ICM Online ICM Forum ICM Entertainment Archief Indisch Platform Indonesie Overige ICM komt op 10 augustus met een persbericht uit specifiek voor de fans van Andy Tielman. Volg daarom vanaf 10/8 alle ICM-berichten op WWW.ICM-ONLINE.nl 12 september 13.00 - \J.Q- In de lounge en de tuin van Museum Maluku wordt voor de 4e keer een Pasar Buku gehouden. U ontmoet er ndischi en Molukse auteurs, die hun boeken aanbieden. Er is een vertelsessie waarvoor speciale gasten uitgenodigd zijn. Museum Maluku - Kruisstraat hoek Biltstraat is te bereiken met bus 4 of 11 vanaf het station. Toegangsprijs: 7,50 euro. Info: www.pasarbuku-utrecht.nl 38 Moesson Moesson #2 Aug 2009.indd 38 29-07-09 10:52

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 2009 | | pagina 38