Burenruzies en wietteelt
Ij'
indonesië O
Aceh is vooral bekend door de
tsunami en het bloedige conflict
met rebellen van de Beweging
Vrij Aceh (GAM). In de groene
binnenlanden liggen echter de
geheimen van een geheel an
der Aceh. Daar leven duizenden
wilde olifanten in de bergen en
verbouwen Acehse boeren hei
melijk cannabis. Soms ontstaat
er wel eens ruzie.
olifanten in Aceh
TEKST FOTOGRAFIE JAN LEPELTAK
De Elephas Maximus Sumatrensis
behoort tot de Aziatische olifanten. In
2000 werden op Sumatra 2500 wilde
olifanten geteld.
Volgens sommige schattingen zijn er
in Aceh nog vele honderden Sumatraan-
se olifanten te vinden, die iets kleiner
zijn dan hun Afrikaanse soortgenoten.
Tussen 2002 en 2007 stierven er 42
mensen in Sumatra door conflicten tus
sen dorpen en wilde olifanten.
In tegenstelling tot andere delen van
Sumatra zijn de kuddes olifanten in
Aceh relatief ongemoeid gelaten. Be
richten over stropers zijn er nauwelijks.
Hassan en zijn olifant zijn befaamd in
Aceh, sinds het grote dier tijdens een
parade in Banda Aceh op hol sloeg.
Het is zes uur 's ochtends als we in het donker
Banda Aceh uitrijden. Het is nog stil en
verlaten in de hoofdstad van Aceh. We rijden
richting Calang, 150 kilometer verderop aan
de westkust van de Sumatraanse provincie. In
2005 vernietigde de tsunami de vissersplaats,
net zoals alle andere kustdorpen aan de west
kust. De weg naar Calang heeft een slechte
naam. Het is een zandweg vol enorme kuilen
en vlijmscherpe keien. Maar de reis begint
hoopvol. De Amerikaanse hulporganisatie
USAID heeft de afgelopen jaren een solide
kustweg gebouwd. Onze chauffeur Teuku
scheurt over het asfalt uitgehakt uit reusach
tige rotsformaties, terwijl de opkomende zon
over de azuurblauwe zee glinstert.
'Niemand weet hoe mooi Aceh eigenlijk
is', biecht ik op tegen mijn medereizigers.
'Mensen kennen het alleen van de tsunami
en het conflict tussen het Indonesische leger
en GAM. In Jakarta associëren de meeste
Indonesiërs Aceh met ellende en geweld:
de tsunami kostte circa 170.000 Indonesi-
ers het leven. Daarvoor zaaide het conflict
tussen het Indonesische leger en rebellen
van GAM ruim 30 jaar lang dood en verderf.
Circa 15.000 mensen kwamen om in het
geweld. Decennialang was Aceh de gesloten
provincie waar corruptie en criminaliteit
welig tierde.
Maar de tragedies van Aceh lijken ver weg,
na de reis langs de rotsachtige kust. Tegenlig
gers zijn er niet. We rijden tussen gifgroene
bergen en de woeste kust, waar de zee met
witte schuimkoppen tegen de rotsen slaat.
Dan beginnen de eerste houten barakken
en stenen huizen te verschijnen. Het vormt
het begin van een hele kustlijn die verwoest
is door de tsunami en volledig herbouwd
moest worden. Sommige kustdorpen verlo
ren negentig procent van hun bevolking aan
de reusachtige vloedgolf. Pas nu ik het met
eigen ogen zie, realiseer ik me de schaal van
de ramp en de enormiteit van het wederop-
bouwproces. Iedereen die je in Aceh spreekt,
heeft wel een gezinslid verloren. Vooral kin
deren en vrouwen waren het slachtoffer. In
veel vissersdorpen waren de mannen op zee,
toen de tsunami toesloeg. Toen ze terugkwa
men, was alles verdwenen. Hierover praten
we met een man die een viskraampje heeft
in de buurt van Calang. Hij verloor zijn vrouw
en twee kinderen. Na enkele maanden begon
hij maar weer te werken. 'Wat kon ik anders
doen', zegt de donkergebruinde Aceeër met
lege ogen. Hij besloot te hertrouwen, zoals
de meeste mannen, en heeft nu weer kin
deren. Zijn tragedie is een van de honderd
duizenden verschrikkelijke verhalen. Als een
donkere schaduw hangt de natuurramp over
de kustbevolking heen.
Bob Marley
Onze chauffeur blijft met de Toyota-stadswa-
gen doorscheuren, met noodlottige gevol
gen. De Californische kustweg van USAID is
veranderd in een hobbelige zandweg met
kleine steentjes. Plotseling zakt de auto aan
de rechterkant in elkaar. We staan stil. Teuku
gooit zijn raam open en steekt zijn nek uit:
'Ban pecah!' We zijn gestrand op een berg-
heuvel, in de brandende zon met een lekke
band. En tot onze onaangename verrassing
heeft Teuku vergeten de reserveband op te
pompen. Auto's volgepropt met gezinnen
en gele trucks met bouwmateriaal rijden
langs. Het wachten is op een barmhartige
Samaritaan die ons uit de brand helpt en een
plaats vindt, waar we de autoband kunnen
oppompen. Plotseling klinkt er muziek door
de vallei. Een kleine jeep komt aanjakkeren
en stopt dan halsoverkop. 'Wat is het pro-
september 2009 23
Moesson #3 september 2009.indd 23
26-08-09 09:31
