A
Werk van Tiong Ang is te bewonde-
I ren in de tentoonstelling Beyond the
Dutch; Indonesië, Nederland en de
beeldende kunsten, van 1900 tot nu.
Van 16 oktober t/m 10 januari in het
Centraal Museum, Nicolaaskerkhof 10
in Utrecht. Meer info: 030 - 233 20 06
of www.centraalmuseum.nl
In 1998 kreeg ik een uitnodiging om naar
Indonesië te gaan, maar op dringend verzoek
van mijn vader heb ik dit afgewezen. Er was
toen weer eenzelfde soort ellende aan de
gang als die ons in 1966 had doen emigreren.
Ondanks de recente afschaffing van veel
discriminerende wetten, mogen Chinezen
in Indonesië nog altijd niet volwaardig
meedoen aan de maatschappij. Uit bijna
alle maatschappelijke functies werden ze
geweerd. Ze mochten niet reizen en kregen
geen paspoort. Het enige wat voor hun over
bleef, was de handel. Niet gek dat ze daarin
dan uitblinken en dat verreweg het grootste
deel van Indonesië's kapitaal in handen is
van een kleine groep etnische Chinezen.
Een ander middel om te ontkomen aan de
maatschappelijke isolatie was door uit te
blinken in nationale sport nummer één:
badminton. Het nationale team bestaat nog
altijd bijna geheel uit Chinese Indonesiërs.
Bij uitzending naar buitenlandse wedstrijden
werd noodzakelijkerwijs een paspoort aan de
spelers uitgegeven en veelal werd daarvan
gebruik gemaakt door asiel aan te vragen in
een ander land.
Uiteindelijk kwam ik in 2002 weer terecht
in Indonesië, in Yogyakarta, waar ik met een
aantal anderen was uitgenodigd als artist
in residence in het Cemeti Art House. In
Tiong Ang, Mijn naam is Potlood (Potlot!
Pensil! Pencil!) (2009), productiestills,
courtesy de kunstenaar en Lumen Travo,
Amsterdam
mijn filmpje Shuttle gaat het erom open te
staan voor wat er zich in de periferie van ons
blikveld afspeelt. Mensen kijken vrijwel altijd
met een bepaalde vooringenomenheid. Men
probeert te focussen, maar juist door die
vooringenomenheid is het onmogelijk te zien
wat er zich voor je ogen afspeelt. In Yogya
wilde ik eerst een verkennende rit maken van
de noordkant van de stad naar de zuidkant
waar ik de komende tijd zou verblijven. Het
zou ons voeren langs visueel en sociaal zeer
van elkaar verschillende delen van de stad,
waaronder de Kraton die een eigenzinnige
rol in de Nederlandse overheersing heeft
gespeeld. Die rit wilde ik registreren vanaf
het meest gebruikte Indonesische vervoer
middel: de bromfiets. Ik wilde mijzelf en de
kijker het focuspunt ontnemen om zo met
een open blik rond te kijken en deed dat op
een ironische, maar tegelijk beladen manier
door een badmintonshuttle voor mijn lens
te monteren. Door de shuttle te gebruiken is
het werk veel herkenbaarder voor de locale
toeschouwer dan voor bijvoorbeeld een
Nederlandse. Als kunstenaar neem ik ook
Tiong Ang, Models for (the) People (2008),
project voor 7de Shanghai Biennale,
productiestill, courtesy de kunstenaar en
Lumen Travo, Amsterdam
hier weer de houding in van iemand door
wie bepaalde boodschappen kunnen worden
doorgegeven naar anderen. Misschien is de
essentie van Shuttle wel het bepalen van je
eigen standpunt ten opzichte van alles wat
er zich in de wereld om je heen afspeelt.'
Tiong besluit lachend: 'Op je eerdere vraag
of ik inmiddels mijn eigen positie als beel
dend kunstenaar heb gevonden, kan ik dus
met een gerust hart antwoorden: gelukkig
niet!' 0
leving staat altijd aan
gang zet.
Moesson #4 oktober 2009.indd 35
oktober 2009 35
23-09-09 12:15
