Natuurbescherming
imotso*
MATOimnt
IUEVJëm
Door de directe bemoeienis van Burung
Indonesia met het houtproductiebeleid in In
donesië is in 2004 de bosbouwwet succesvol
aangepast. Vanaf dat moment kunnen niet
alleen commerciële bedrijven beheerders van
houtconcessies zijn, maar ook maatschap
pelijke organisaties. Nu het belang van het
behoud van bos ook in het kader van de hui
dige klimaatcrisis onmiskenbaar is, is dit een
grote stap voorwaarts naar een goed beheer
van de houtconcessies in Indonesië. O
In 1939 verscheen het elfde verslag van de Nederlandsch-Indische Vereeniging tot Na
tuurbescherming. Een vereniging van voorname (en voornamelijk Nederlandse) heren,
die de natuurbescherming in Nederlands-Indië een warm hart toedroegen. Op het
omslag van het meer dan 400 pagina's tellende boekwerk staat een afbeelding van een
Ooievaarsbekijsvogel als bewijs dat vogels op veel belangstelling van de heren natuur
beschermers mochten rekenen.
december 2009 29
Moesson #6 december 2009.indd 29 25-11-09 15:53
Aru-eilanden treffend. De tientallen paradijs
vogel- en honingzuigersoorten zijn daarvan
de meest in het oog springende voorbeelden.
In Papua en Australië rijk vertegenwoordigd,
in het westen van Indonesië ontbrekend.
Bedreigde rijkdom
Wanneer bos, moeras en savanne als na
tuurlijk leefgebied voor vogels verdwijnen
en de handel vogels wegvangt, komt er
een moment dat sommige vogelsoorten in
dermate kleine aantallen voorkomen, dat voor
hun voortbestaan moet worden gevreesd.
De verdwenen tijgers van Bali en Java en de
uitgestorven Javaanse kievit zijn indicatoren
van een ontwikkeling, die zich bij veel meer
diersoorten voltrekt. Die ontwikkelingen
worden door ornithologen nauwlettend in
de gaten gehouden en op grond van weten
schappelijke tellingen staat het aantal met
uitsterven bedreigde vogelsoorten voor Indo
nesië op 118. 118 vogelsoorten, van welke in het
ergste geval de aantallen tot slechts enkele
tientallen exemplaren zijn teruggelopen, of
het leefgebied is gekrompen tot de grootte
van enkele voetbalvelden. Als we vogels zien
als indicatoren van een gezonde wereld, zijn
dat schrikbarende cijfers.
Een grote stap voorwaarts
Burung Indonesia is actief op Java, Sumatra en
in Wallacea. De samenwerking tussen Vogel
bescherming Nederland en Burung Indonesia
richt zich voornamelijk op het Wallaceage-
bied. Burung Indonesia heeft een duidelijke
keus gemaakt: zij richt zich op beschermde ge
bieden waarvan het beheer nog in de kinder
schoenen staat én op het beheer van bos dat
op de nominatie staat om hout uit te oogsten.
Grofweg telt Indonesië op dit moment nog
zo'n 130 miljoen hectare regenwoud. Dat is
weliswaar vier keer het oppervlak van Neder
land, maar slechts een fractie van wat het ooit
is geweest. Iets minder dan de helft daarvan
is beschermd gebied, iets meer dan de helft
komt voor houtoogst in aanmerking. Veel van
deze houtconcessies hebben geen eigenaar en
bieden nog uitstekende kansen om bij goed
beheer zonder houtkap hun rijke bosfunctie te
behouden, met neushoornvogels, paradijsvo
gels, honingzuigers en natuurlijk - in Sumatra
- tijgers, olifanten en tapirs. Het in beheer
krijgen van deze bossen is de belangrijkste
inzet van Burung Indonesia.
U.ANDSCHAPPEN, DIE6EN EN PLANTEN 1
iSLAG (1936 1938J -
De Nederlandsch-Indische Vereeniging tot Natuurbescherming werd in 1913 opgericht
en was de eerste organisatie die de bescherming van de natuur in haar titel droeg.
Belangstelling voor de natuur stond in de jaren daarvoor voornamelijk in het teken
van 'natuurontdekkingsreizen' en het verzamelen van flora en fauna voor museale en
wetenschappelijke collecties. De vereniging maakte zich meer en meer zorgen over de
achteruitgang van de natuur in Nederlands-Indië. De bescherming van vogels is voor de
vereniging, tot aan haar opheffing in 1946, altijd een belangrijk onderwerp geweest. In
donesiërs hebben vogels aanvankelijk door een wat andere bril bekeken. Het houden van
wilde vogels als decoratie rond het huis is en was een wijdverbreid verschijnsel in Indone
sië. In het westen van Indonesië staat de zang van de vogels centraal. In het oosten lijkt
de achterliggende gedachte bij het houden van vogels rond en in het huis wat minder
duidelijk. Wat daar wel opvalt, is dat vers gevangen papegaaien de boventoon voeren.
