Sulawesi,
het behekste eiland
De aandacht van natuurbeschermingsorgani
saties voor Sulawesi, met een oppervlak van
ruim vijf maal Nederland, is beperkt. In dit
'niemansland' richt Burung Indonesia zich op
het in eigendom en beheer krijgen van een
houtkapconcessie in de provincie Gorontalo.
Gorontalo is een nog jonge provincie in
Indonesië. Het einde van het Suharto-tijdperk
zette een proces in gang van autonomisering.
Regio's splitsten zich af, op weg naar een
vorm van zelfbestuur, als nieuwe provin
cie of nieuw district. Toekomstig geldelijk
gewin lag daar vaak aan ten grondslag, een
toename van de bureaucratie was vaak het
gevolg. De gelijknamige hoofdstad Gorontalo
is rijk aan gebouwen die de atmosfeer uit
vervlogen tijden uitstraalt. Statige residen
ties en decoratieve panden met een fraaie
art deco-uitstraling bepalen in grote lijnen
nog het straatbeeld. De stad zou een prima
decor bieden voor een film die zich in de jaren
dertig van de vorige eeuw afspeelt.
70.000 hectare
In vergelijking met andere nieuwe provin
cies die sinds een jaar of vijf ontstaan zijn, is
Gorontalo de meest stabiele in bestuurlijke
zin. Het bestuur heeft zijn zinnen gezet op
maïs en lanceerde een overambitieus plan,
waarin de provincie Gorontalo binnen enkele
jaren 250.000 hectare maïs rijker moet zijn.
Een half miljoen voetbalvelden maïs zal de
provincie dan moeten bedekken. Ruimte die
er in de huidige bestemmingsplannen niet is.
Tenzij... het regenwoud van Gorontalo op de
schop gaat. Beschermd bos of houtconcessie,
waar mogelijk wordt er op dit moment 'land
jepik' gespeeld om zoveel mogelijk grond te
verwerven voor maïsteelt. Een proces dat
zich niet slechts op papier afspeelt, maar
waar illegaal al delen van het natuurreser
vaat Panua aan de zogenoemde 'jagunisasi'
is opgeofferd. Om het tij te keren, heeft Bu
rung Indonesia haar oog laten vallen op een
70.000 hectare grote houtconcessie, waar
het maïsspook tot nu toe slechts op papier is
verschenen. Een concessie waar het bos nog
in goede staat is, waar maleo's hun 'reuzenei-
eren' nog in de vulkanisch verwarmde grond
leggen, waar de babirusa (hertenzwijn) zich
nog wentelt in een modderige rivieroever.
Het bos van Hoop
Uiteindelijk wil Burung Indonesia met de
aangepaste bosbouwwet uit 2004 in de
hand, het beheer gaan voeren over diverse
houtconcessies in Sulawesi en de rest van
het Wallaceagebied, de Molukken en de
Kleine Soenda-eilanden. Een ambitieus, maar
noodzakelijk plan, waarin de samenwerking
'An island bewitched', luidt de ti
tel van een natuurdocumentaire
uit de bekende BBC-televisiese-
rie The Natural World. De evo
lutionaire toverstok waarmee
het eiland Sulawesi is bewerkt
heeft de meest bijzondere ver
zameling dieren ter wereld op
geleverd. Meer dan de helft van
de hier voorkomende vogels en
zoogdieren komt nergens an
ders ter wereld voor.
TEKST EN FOTOGRAFIE
met de lokale bevolking in het beheer van
de bossen centraal staat. Een beheer van het
bos waarbij de opslag van CO2 hoog in het
vaandel staat. De grootschalige uitstoot van
CO2, veroorzaakt door het verdwijnen van
de tropische regenwouden, wordt met het
werk van Burung Indonesia tegengegaan. De
aanpak van het mondiale klimaatprobleem
en de bescherming van de bijzondere en
rijke fauna van Sulawesi gaan daarbij hand
in hand. Om de grenzeloze landhonger voor
onrealistische landbouwontwikkelingen te
stoppen zijn dergelijke daadkrachtige en
grootse plannen noodzakelijk. De eerste er
varingen met het beheer van houtconcessies
zijn door Burung Indonesia in Sumatra met
het Harapanbos (bos van Hoop) opgedaan.
Die ervaringen vormen de sleutel naar het
beheer van bosgebieden in Wallacea. De
70.000 hectare in de provincie Gorontalo
vormen daar de eerste stap toe. O
december 2009 31
Moesson #6 december 2009.indd 31
25-11-09 15:53
