'Het ineenstorten
van de federale staat
betekende voor
Molukse Malino-
studenten het einde
van hun beurs'
de Dam in Amsterdam waar op 27 december
de soevereiniteitsoverdracht in aanwezig
heid van koningin Juliana werd ondertekend.
Zij sprak bij die gelegenheid van 'één van de
meest aangrijpende en ingrijpende gebeur
tenissen van deze tijd'. Jouwe: 'Het was een
indrukwekkende ceremonie. Na afloop van
de plechtigheid schudde ik nog de hand van
premier Hatta die zei dat hij voor het eerst de
hand van een Papoea had geschud.' Of Hatta
vooral beleefd was of het echt meende, is
niet met zekerheid te zeggen. Hij was im
mers in 1934 gearresteerd en had een jaar in
Boven-Digoel vastgezeten voordat hij samen
met Sjahrir naar Banda werd overgebracht.
Nieuw-Guinea zou van 1949 tot en met 1962
een grote steen des aanstoots zijn in de rela
tie tussen Nederland en Indonesië.
Grote enthousiaste menigte
Iemand die de soevereiniteitsoverdracht wat
meer van een afstand heeft meegemaakt
is schrijfster Wies van Groningen (1929). Als
schoolgaand meisje volgde ze de politiek niet
op de voet. Toch had ze er thuis indirect veel
mee te maken. Het huis van haar moeder
Clara Metaal-Hukom was een vast ontmoe
tingspunt voor Molukse Malino-studenten
die met een beurs van de deelstaat Oost-
Indonesië in Nederland studeerden. 'De
studenten kwamen elke zaterdag langs. Over
politiek werd wel gesproken, maar met enige
voorzichtigheid omdat de meningen binnen
de groep studenten niet altijd op één lijn
stonden en niemand de sfeer wilde beder
ven.' Ook voor de Malino-studenten zou de
soevereiniteitsoverdracht veranderingen
met zich meebrengen. Het ineenstorten van
de federale staat en de omzetting in de een
heidsstaat betekende voor hen het einde van
hun beurs. Een deel van de studenten keerde
naar Indonesië terug om daar een carrière
op te bouwen, anderen bleven in Nederland.
Wies van Groningen: 'Ik heb nog steeds
contact met de echtgenote van een van die
studenten van toen, die na terugkeer lang
heeft gewerkt in de botanische tuin in Bogor.'
Archiefbeelden van de plechtigheden op
die bewuste 27e december in Amsterdam
en Djakarta laten een groot contrast zien.
Is de stemming in Amsterdam plechtig, in
Djakarta is een grote menigte op de been die
enthousiast reageert wanneer de Neder
landse vlag wordt gestreken en de Indonesi
sche vlag wordt gehesen. President Soekarno
neemt zelfbewust een militaire parade af.
Hoe ontstond de verwijdering tussen
het IEV en zijn leden in de maanden
rondom de soevereiniteitsoverdracht?
Lees het na in het artikel 'Met het oog
op de toekomst' in Moesson van 1 april
1986 via www.moesson.com
Moesson #6 december 2009.indd 53
25-11-09 15:56
In Nederland wordt relatief weinig aandacht
besteed aan de historische dag 27 december
1949. Dat geldt helemaal voor Indonesië,
waar 17 augustus 1945 wordt gevierd als
onafhankelijkheidsdag en waar
27 december 1949 wordt
gezien als een moment
waarbij Nederland zich
eindelijk neerlegde bij
de feiten. De aanwe
zigheid van minister
van buitenlandse zaken
Ben Bot bij de zestigjarige herdenking van
de proclamatie in 2005 geven aan dat de
focus van Nederlandse regering meer en
meer verschuift naar de datum 17 augustus.
Voor het historisch besef en begrip is het
echter belangrijk om 27 december 1949 niet
te vergeten. Dat kan onder andere door per
soonlijke herinneringen aan die dag
op te schrijven of op een andere
manier vast te leggen.
Waar was u op 27 december 1949? Heeft u een per
soonlijke herinnering, schrijf dan een stuk van circa
300 woorden en stuur het voor vrijdag 11 december
naar: Moesson, postbus 2074, 3800 CB in Amers
foort, of stuur een e-mail aan: redactie@moesson.
com Uit de inzendingen wordt een keuze gemaakt
en die worden in het januarinummer geplaatst.
