'Indonesische vrouwen zijn nog steeds geobsedeerd door een witte huid. Het gezicht moet mooi, lelieblank zijn. Als je bruin bent, noemen ze je pembantu' Op de middelbare school begon ik al met knippen. Ik was zestien jaar en ik knipte mijn jongere zusje. Ze had geen keus, ze kon niet wegrennen', lacht hij. 'Ik heb het een keer veel te kort geknipt, ze was bijna kaal en moest huilen. Later begon ik mijn oudere zus te knippen. In 1999 heb ik hier bij Gue Loe auditie gedaan. Ik moest laten zien wat ik allemaal kon: wassen, knippen, stylen, make up verzorgen. Niet zozeer haar verven, want dat is ook geen enorme trend meer', vertelt Utee. Wel zijn de Indonesische vrouwen nog steeds geobsedeerd door een witte huid. Het ge zicht moet mooi, lelieblank zijn. 'Als je bruin bent, noemen ze je pembantu (huismeid, red.)', zegt de 26-jarige Tia, die als secreta resse bij een bank werkt. Ze gebruikt zelf twee huidcrèmes, eentje overdag en eentje 's avonds na het douchen. De meeste huid- verblekingscrème's werken met peroxide, die de opperste huidcellen verbrandt en de huid bleekt. Voor de rijke jetsetdames zijn huidcrèmes en cuci-blow echter nog lang niet voldoende. Ze voelen zich ouder worden en moeten concurreren met de duizenden mooie jonge meiden die in Jakarta wonen of naar de stad komen. Sommige echtgenotes van belangrijke politici en topambtenaren zijn bang hun man te verliezen aan listige jongedames. Jong blijven is een ware obses sie bij veel societydames in Jakarta, beaamt Tia. Plastische chirurgie is dan een optie. 'Maar ze vertrouwen de dokters in Jakarta vaak niet.' Voor botoxinjecties kunnen vrou wen wel in enkele ziekenhuizen in Jakarta terecht. 'Maar de meeste dames laten zich opereren in Singapore en de VS', vertelt een Jakartaans lid van IWAPI. De meest voorko mende plastische operaties zijn het recht- maken van een pesek-neus, het strak trekken van de gezichtshuid om een kleiner gezicht te krijgen en het optrekken van de kont. In haar nieuwe autobiografie praat de Indone sische topzangeres Krisdayanti vrijelijk over haar ervaringen met plastisch chirurgie. Voor de behandeling van haar gezicht betaalde ze enkele jaren geleden 150 miljoen roepia, of tewel meer dan 10.000 euro. Maar plastische chirurgie is niet bij iedereen in Jakarta popu lair. De meeste Jakartanen noemen het Ketok Magic, naar de mysterieuze garages waar ze je auto volledig afsluiten in een ruimte, waarna alle deuken miraculeus verdwijnen. Bruin is beautiful Schoonheidsicoon Martha Tilaar moet niet veel hebben van de plastische chirurgie. Met haar Sari Ayu-producten en Tilaar-salons richt de Javaanse onderneemster zich vol ledig op natuurlijke en biologische middelen om het uiterlijk te verbeteren. 'Ik geloof in de kracht van de natuur. Ik me diteer en richt me op zelfcontrole. Het gaat erom een balans te vinden tussen je innerlij ke schoonheid en je uiterlijk. Javanen geloven in de kracht van water voor het leven. In de Javaanse cultuur zijn er voor elke levensfase ceremonies met water. Als je kind bent, als je voor de eerste keer ongesteld bent en als je gaat trouwen', aldus Martha Tilaar. Haar levensgeschiedenis vormt een rode lijn in de ontwikkeling van het Indonesische schoon heidsideaal van de afgelopen veertig jaar. Martha Tilaar, de 'jamu-koningin' uit Centraal-Java, komt uit een eenvoudige ka tholieke ondernemersfamilie en was als jong meisje al handig met ondernemen. Nu is ze een van de rijkste vrouwen van Indonesië en zijn het onder andere first ladies Hillary Clinton, Imelda Marcos en ibu Tien Soeharto die met veel enthousiasme haar schoon heidsproducten gebruiken. Met haar Sariayu cosmeticaproducten, haar traditionele jamu's oftewel kruidendrankjes en meer dan vijftig luxe verzorgingsspa's is ze een belangrijk voorbeeld geworden voor andere ambitieuze Indonesische vrouwen. Maar Martha Tilaar is - anders dan andere cosmeticakoningin- nen in Indonesië - een fel tegenstander van plastische chirurgie. Ze is er zelf nooit aan begonnen. 'Het zou hypocriet zijn als ik zelf zou zijn geopereerd, terwijl ik mijn klanten natuurlijke producten voorschrijf. Als je geld hebt, kun je plastische chirurgie laten uit voeren. Dat is je vrijheid. Maar je werkelijke schoonheid moet van binnen komen.' Ook heeft Martha Tilaar kritiek op alle chemische huidverblekingscrème's, die jonge meisjes als Tia gebruiken. 'Bruin is mooi. Maar als je de huid wil bleken, gebruik dan biologische producten. Die peroxidemiddelen maken je huid rood als een gekookte garnaal. Later verandert dit in zwarte plekken op je huid. Kijk naar mijn armen: mooi blank zonder rare donkere vlekken. En weet je hoe oud ik al ben?', lacht ze. Onlangs was ze in Kalimantan, waar ze leden van een Dayakstam ontmoette. De Dayaks gebruikten een bepaalde Langsat-fruit waarvan ze het vruchtvlees op hun gezicht smeerden. De ingrediënten van de fruitsoort, vertraagden de werking van melamine in de huid. 'Dus die Dayaks stonden de hele dag in de zon en bleven mooi blank.' Ook Nita Yuda gebruikt steeds meer biolo gische cosmetica van Martha Tilaar. 'Het is beter geschikt voor dit warme klimaat. Wes terse cosmetica gaat na enkele uren jeuken', vertelt ze snel, terwijl ze met haar lipstick en spiegeltje nog eenmaal haar make-up bijwerkt. Het is een grote dag voor de jonge zakenvrouw. Behalve het bezoek van de minister staat ook de verkiezing van de nieuwe IWAPI-voorzitter op de agenda. Nita is toevallig één van de grote kanshebbers voor de invloedrijke positie. Delegatieleden uit Oost-Indonesië, Bali en de Noord-Moluk- ken geven geleidelijk allen hun steun aan de onderneemster uit Jakarta. Ze zit temidden van haar eigen factie, de mooiste dames van de bijeenkomst, allemaal rijke onderneem sters uit Jakarta. En een half uur later is het dan officieel: Nita is de nieuwe voorzitster van IWAPI. De andere dames tillen haar op en hijsen haar omhoog, terwijl een zanger een feestelijk lied begint te zingen. De tranen vloeien rijkelijk. Ook Nita kan zich niet meer inhouden. Door de spanning biggelen dikke tranen over haar wangen. En voor één keer dan, laat ze in de spontane huilbui haar eyeli ner en andere make-up volledig uitlopen. januari 2010 25 Moesson #7 januari 2010.indd 25 16-12-09 15:22

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 2010 | | pagina 25