i Paradijsvogels
en Kroonduiven
r Tempo Doeloe
hellingen van het Cycloopgebergte met zijn
eeuwig ruisende waterval. Vanaf bepaalde
punten viel het gigantische Sentanimeer
te bewonderen. Ooit was het verbonden
geweest met de zee. De vissen toverden
zichzelf langzaam om van zout- naar zoetwa
terwezens.
Niet lang na onze aankomst vond er een
officiële gelegenheid plaats, waarbij 'de uit
treders', waaronder mijn pa, afscheid namen.
Officieren hielden plechtige redes en speld
den onderscheidingen op, soldaten salueer
den strakker dan ooit en in de mess mocht
de alcohol rijkelijk vloeien. Als nieuwbakken
burgermensen zaten mijn ouders niet stil. Ze
hadden hun oog laten vallen op het vervallen
Soosgebouw, net buiten de kazernegrenzen.
Het complex kreeg een opknapbeurt en in
een mum van tijd stonden er schappen vol
huishoudelijke artikelen en levensmiddelen.
De laatste voornamelijk in blikvorm. Van
corned beef tot Eijsdenkaas. De smaak van
deze etenswaren werd nog flink beïnvloed
door het metalen verpakkingsmateriaal.
Het Jozo zout vond gretig aftrek bij de Pa-
poea's uit de omgeving. Velen leden nog aan
struma door jodiumtekort.
Naast de toko kwam een eet- en drankgele
genheid. De maaltijden van mijn ma, bereid
op haar aluminium wadjans, kregen tot ver
in de omgeving bekendheid. Deze pannen
waren uit de romp van een Amerikaanse
bommenwerper gesneden op het vliegtuig
kerkhof van Sentani. Een metaalbewerker
had er de bolle bodems ingeslagen.
Mijn broer ontpopte zich als alleskunner. Hij
serveerde, bediende en kocht voorraad in
bij een handelsonderneming in Hollandia-
Haven. Als nakomertje kreeg ik nog geen
taken. Ik sleepte, samen met vriendjes, met
rijstbalen en maakte daar een glijbaan van.
Of vroeg om het enige paar schoenen in onze
zaak op de bovenste plank achter de toon
bank. Een hooggehakt model bestemd voor
ijdele vrouwenvoeten. Na rond geparadeerd
te hebben, legde ik ze weer netjes terug in de
doos. In de schemertijd kon ik het uitstekend
vinden met Paatje. Een oudere Indische ser
geant, die steevast vlak voor zonsondergang
kwam aanzetten. Hij nam plaats op zijn vaste
zetel, dronk een biertje en keek zwijgend
naar het verdwijnen van het licht. Bij zijn
tweede glas tuurde hij naar de indrukwek
kende sterrenhemel en werd spraakzamer.
Hij wees en onderwees. 'Zui-der-kruis.'
Mijn ouders wisten 'het bedrijf' met hun
dadendrang nog verder uit te bouwen. Het
Sentani vliegveld lag in de buurt en de twee
belangrijkste gebruikers, de KLM en de Au
stralische maatschappij Qantas, zochten naar
logies voor hun crew.
Mijn pa en ma kregen een contract en bouw
den vier slaapgelegenheden. Het betekende
wel dat mijn moeder, minstens één keer per
week, al vroeg in de weer was met het klaar
maken van een echt Australisch ontbijt. Het
halfbevroren lamsvlees had ze de vorige dag
persoonlijk van de bemanning overhandigd
gekregen. Ook de medewerkers van KLM
Aerocarto, die de duizenden vierkante meters
nog onbekende stukken land met luchtfoto's
in kaart brachten, kregen onderdak. Ze maak
ten ontelbare vluchturen.
Conny Ruchtie, Ifar 1952
januari 2010 33
Ifar, circa 1950
Moesson #7 januari 2010.indd 33
16-12-09 15:23