Marscha!
Opa en oma
Japanse interneringskaarten
Digitaliseringsproject gestart
Het Nationaal Archief gaat 8.800 Japanse
interneringskaarten van Nederlandse en
Indonesische krijgsgevangenen van het KNIL
vertalen, digitaliseren en op zijn website plaat
sen. Het project is mogelijk gemaakt door een
subsidie van het programma Erfgoed van de
Oorlog. In het Nationaal Archief bevinden zich
in totaal 44.000 dubbelzijdig beschreven Ja
panse interneringskaarten. De registratiekaar-
ten komen uit Tokio en vormden de officiële
registratie van krijgsgevangenen door Japan.
Alle 44.000 kaarten worden gedigitaliseerd
en op persoonsnaam toegankelijk gemaakt.
Naar schatting 8.800 interneringskaarten van
Nederlandse en Indonesische militairen van
het KNIL worden daarnaast volledig vertaald.
Het gaat om kaarten van in gevangenschap
overleden militairen. 'De kaarten bevatten
in de eerste plaats veel bijzonderheden voor
nabestaanden', vertelt projectleider Johan van
Langen. 'Iedere kaart kan informatie bevatten
over verplaatsingen, ziekte, strafmaatregelen
en eventuele andere bijzonderheden. Onge
veer 15 tot 20 procent van deze geregistreerde
groep krijgsgevangenen is tijdens de gevan
genschap overleden. Ook de overlijdensdatum
van de militair, de doodsoorzaak en gegevens
over de begraafplaats zijn op veel kaarten
terug te vinden.'
Een Japans onderzoeksteam, onder leiding van
Kaori Maekawa, vertaalt de Japanse teksten
van de kaarten naar het Engels. In september
2010 worden de gedigitaliseerde kaarten op de
website van het Nationaal Archief
(www.nationaalarchief.nl) geplaatst.
(Mark Loderichs)
ti//t o-
(#APO
vfc m- m
Camp
Lorfers
IVI LH LM lts
4 «-VJ
n 0
Date of Birth
Nationality
m St
Rank
TTT*Tl
K N
A N po 7- n
Date of Capture
A'BK. J
A Af IfA HA-Hl ft-
Father's Name
Mother's Name
AAÏD liA-u^lvu
S®
Occupation
IS
Place of Origi
P. N
H'<s
n ie
Remark
I r. -üiu'.tl
'Ik denk de laatste tijd heel erg veel aan mijn ouders', zei
mijn vader laatst zomaar. 'Gewoon omdat ik ouder word',
zo verklaarde hij. Helaas zijn we hier toen niet dieper
op ingegaan. Waarschijnlijk omdat het hoofdgerecht
opgediend werd of omdat ik zelf geen minuut langer kon
wachten met een of ander onzinverhaal over mijn katten
(mijn vader is gelukkig de trouwste fan van mijn eindeloze
anekdotes over de avonturen van Benny, Willem en Tikus).
Tsja, opa en oma. Ik denk eigenlijk altijd wel aan ze. Aan
oma vooral. Wel schrik ik ervan dat mijn oma al bijna tien
jaar dood is en mijn opa zelfs al meer dan twintig. Jammer.
Maar vooral ook zo gek; in mijn idee is het nog maar een
paar jaar geleden dat oma en ik balletpassen doornamen
(mijn oma was namelijk heel vroeger professioneel balle
rina). Een van de laatste herinneringen die ik aan mijn opa
heb is dat we 'treintje' speelden met de hond als conduc
teur. Dat hij dus al wat langer geleden is overleden, klinkt
niet heel onwaarschijnlijk.
Nu mijn vader zo over ze begon, vraag ik me ineens af wat
ze eigenlijk van me zouden vinden op dit moment. Oma
heeft niet eens meer meegemaakt dat ik mijn eindexamen
van de middelbare school haalde. Misschien maar goed
ook, want ik hoor al hoe ze aan iedereen zou vertellen hoe
ik op tweetiende na net niet cum laude geslaagd was.
'Net niet!' zou ze dan oeverloos herhalen met dat bekakte
Amsterdam-Zuidaccent. Mijn irritatie zou dan vooral gaan
over het feit dat ze daarmee - zogenaamd subtiel - wel
ondertussen aan iedereen liet blijken hoe goed ik eigen
lijk was. Ik herinner me namelijk ook levendig hoe ze na
een balletvoorstelling (ik had dan bijvoorbeeld op mijn
tiende vol overgave één van de zeventien parels van de ketting van
de prinses 'gedanst') de aller ALLER grootste bos bloemen bij zich had
en dan KEIHARD zei: 'Hier lieverdje, je was de aller-allerbeste parel!'
Dat de overige zestien mij dan vervolgens haatten kon haar werkelijk
niets schelen. Destijds schaamde ik me, nu ontroert het me. Ja, dat ik
gestopt ben met ballet zou ze heel jammer gevonden hebben, dat ik
daarentegen nu een degelijke vaste baan heb zou voor haar (en voor
opa weet ik zeker ook) een enorme opluchting zijn, want een goede
baan was, zo leek het voor hen, een van de belangrijkste dingen die je
in het leven kon bereiken. Ik snapte wel waar dat vandaan kwam.
Mijn vriend zouden ze hebben goedgekeurd (ja, ondanks zijn Mo
lukse achtergrond, mijn opa en oma waren enorm verlicht), naar mijn
kattenanekdotes zouden ze ook ademloos geluisterd hebben. En wat
ik zeker weet is dat ze elk Moesson-stukje zouden hebben ingelijst.
Marscha Holman is 26 en gaat iedere maand op zoek naar het
Indische - of toch niet - in zichzelf en anderen.
februari 2010 7
Moesson #8 februari 2010.indd 7
27-01-10 14:18
