Jack Poirrié (83) 'Ik heb zo vaak
doorgebladerd dat het
bijna uit elkaar valt'
H
pp
k: T.J. Bezemer: Door Nederlandsch Oost-
Indië (1905)
Jack Poirrié: 'Door Nederlandsch Oost-Indië
van T.J. Bezemer, uitgegeven in 1905, vond ik
begin jaren vijftig in een boekenstalletje. Net
iets voor pa, dacht ik. Na zijn overlijden kreeg
ik het boek terug. Sindsdien heb ik het zo
vaak doorgebladerd dat het bijna uit elkaar
valt. Bezemer heeft met zijn reis door wat hij
noemt 'de grootste eilandenwereld der aarde'
een enorme culturele en fysieke prestatie
geleverd. Met zijn 'natuurgetrouwe' geologi
sche beschrijving en heldere beschouwingen
van bevolkingsgroepen en individuen, heeft
hij een belangrijke aanvulling geleverd op
wat er zoal over Indië is gepubliceerd. Teke
nend vind ik zijn verslag over het opdagen
der 'gevreesde hoofden' van Honitetoe en
Roemetita. De door de (Europese) post
houder in westerse kledij gestoken strijd
bare hoofden maken een schamele indruk,
'omdat de kledij de lichaamsvormen zodanig
verbergt dat niets de eronder schuilende
kracht en lenigheid verraadt die ik later zo
zal bewonderen.' Weinig mensen die zoiets
opmerken en zich niet tot hoon of spot laten
verleiden. Ook steekt Bezemer de loftrompet
over de Siamangs, de zwarte Sumatraanse
apen wier typische 'beurtzang' kilometers ver
over de wouden reikt. Maar waar wij aan de
Kommering wel eens tureluurs van werden.
En niet te vergeten het stukje met foto over
de dubbeldeks raderboot Al Nori waarmee
Bezemer de grote kali Lematang bevoer, een
vaartuig van exact hetzelfde type als onze
bataljons munitieboot, die 41 jaar later op
exact dezelfde kali werd vernietigd. Alle
maal nog in de oude spelling opgetekende,
nostalgische 'weetjes' van meer dan een
eeuw geleden, over een eilandenrijk waar
wij onze wortels hebben. En die mij zodanig
boeien dat ik er soms over denk om Door
Nederlandsch Oost-Indië als familiebijbel te
adopteren. Zie ik pa daarboven al goedkeu
rend knikken.'
44 Moesson
Moesson #9 maart 2010.indd 44
24-02-10 14:26