Perkara's
en Kroonduiven
Paradijsv°gels Onderkomen Biakstraat, 1951.
Indische-Nederlanders in voormalig
Nieuw-Guinea
In de jaren 1945 tot halverwege de jaren
zestig werden 250 duizend Indische-Ne
derlanders naar Nederland gerepatrieerd.
Minder bekend is dat velen hun geluk
zochten in voormalig Nieuw-Guinea. Toen
op 27 december 1949 het bestuur over
Nederlands-Indië werd overgedragen aan
de Indonesische overheid was Nieuw-
Guinea in de soevereiniteitsoverdracht
niet meegenomen. Enkele duizenden
Indische-Nederlanders besloten om dit
laatste kroonjuweel als nieuw thuisland
te beschouwen. Het eiland was echter
nauwelijks ontgonnen en bezat amper
voorzieningen. Men ging een onzekere
toekomst tegemoet, maar kon, hoe dan
ook, in vrijheid leven. In een wereld die hen
bekend voorkwam en die betrekkelijk dicht
bij hun geboortegrond lag. Zij konden niet
bevroedden dat Nieuw-Guinea inzet zou
worden in het almaar oplopende steekspel
tussen de Nederlandse en de Indonesische
overheid, gesteund door de Verenigde
Naties en de VS. Nederland droeg Nieuw-
Guinea op 1 oktober 1962 over aan de VN,
waarna het uiteindelijk in Indonesische
handen kwam. De circa 13.000 Indische-
Nederlanders moesten voor de tweede
keer 'hun land' verlaten. Het boek bevat
persoonlijke vertellingen van betrokkenen
die in combinatie met het beeldmateriaal
(circa 200 foto's) een indringend beeld van
deze groep geven.
Paradijsvogels en kroonduiven
Indische Nederlanders in voormalig
Nieuw-Guinea
Door Tjaal Aeckerlin
KIT publishers: 160 pagina's (hardcover)
ISBN: 9789460220494
Prijs: 24,50
Verschijnt april 2010
22 Moesson
Mijn pa beschikte op het kazerneterrein op
het hoger gelegen Ifar over een eenvoudig
gemeubileerde quonsetwoning. Het bevond
zich op een minuut lopen van het kantoor
van de krijgsraad waar hij als griffier werkte.
Mijn zus Tek en ik voelden ons al meteen na
aankomst ontheemd in het barakkendorp
van verweerde golfplaten en door de zon ge
bleekt houtwerk. Een militair zette ons met
zijn jeep bij de voordeur af nadat we, tijdens
onze eerste wandeling, hopeloos verdwaald
raakten. De rit duurde slechts enkele secon
den. Zodra het voorval hem ter ore kwam,
verliet mijn vader speciaal zijn bureau.
'Geen omgang met soldaten', beet hij ons
Moesson #10 april 2010.indd 22
toe. Het handjevol Indische jongens dat,
in opdracht van de Dienst Economische en
Technische Aangelegenheden, onderhoud op
het terrein pleegde, moest zich enkele dagen
later bij hem melden na een vriendelijk: 'Dag.'
'Dag', hadden Tek en ik neutraal teruggeroe
pen.
Ze kregen een ellenlange zedenpreek. De
binnen Indische kringen bekende aanspreek
vorm voor ouderen wilde hij ook nooit meer
horen. 'Het is meneer en geen Paatje.'
Mijn zus en ik waanden ons niet meer dan
twee huissloven die in de ochtenduren
mierensporen wegveegden en 's avonds als
dienstertjes opdraafden voor de bridgende
heren in ons huis. Mijn broer Broerie verken
de ondertussen bijna dagelijks, al liftende,
de omgeving en vond al snel aansluiting bij
leeftijdsgenoten in Hollandia-Binnen.
Tek ontdekte bij toeval dat mijn pa een
nieuwe relatie was aangegaan. De ons voor
gespiegelde hereniging met mijn moeder, die
zich nog in Makassar bevond, leek hiermee
voorgoed van de baan te zijn. Mijn zus
Paradijsvogels
en kroonduiven
