Beeldenstorm in Jakarta
de voorgalerij boeken cd's dvd's sites nieuwtjes
die bekendheid kwamen er ook tegenstan
ders. Die verenigden zich zeer modern via
Facebook onder het mom 'Haal het Barack
Obama standbeeld in het Menteng Park naar
beneden!' Men was van mening dat het niet
gepast was om zomaar een beeld neer te
zetten, zonder dat de bevolking daarover was
gehoord. Alsof het koloniaal en nationalis
tisch bewind daarvoor ooit wél toestemming
van haar burgers had gevraagd.
Compromis
In februari van dit jaar telde de Facebook-
groep al 50 duizend leden. Er werd gedreigd
met een kort geding tegen de gemeentelijke
autoriteiten. Het leek een kwestie van dagen
voordat de beeltenis van de tienjarige Barack
op wiens hand een vlinder is geland, wer
kelijk door een onverlaat van zijn voetstuk
zou worden gelicht. Geen mooie beurt voor
Jakarta dat in maart zou worden bezocht
door niemand minder dan de hooggeplaats
te ex-stadsgenoot. Achter de schermen werd
daarom koortsachtig overlegd en het bestuur
van de basisschool waar de jonge Obama on
derwijs volgde, kwam met de oplossing. Zij
wilde het beeld gaarne verplaatst zien naar
het schoolterrein. Met dat compromis kon
de Facebookgroep leven. De president van
de Verenigde Staten heeft niets te zoeken
in het Menteng Park, maar tegen de plaats
waar hij als kind op het schoolplein doolde,
konden de leden moeilijk bezwaren opperen.
Facebookgroep senang, schoolbestuur en
Jakartaanse autoriteiten ook. Al betreurden
de laatste twee het dat Obama zijn reis naar
jakarta moest uitstellen door de problemen
rond de nieuwe zorgwet.
Banjir
Maar daarmee was de beeldenstorm nog
niet gaan liggen. Rond dezelfde tijd dat
kleine Barack verhuisde, verdween de buste
van dr. Abdulrachman Saleh mysterieus van
zijn sokkel voor de medische faculteit van de
Universitas Indonesia. Saleh (1909-1947) was
niet alleen een medisch pionier, maar streed
tegen de Hollandse overheerser, vooral via de
radio. Een geliefde held die wordt gekoesterd
door docenten en studenten die de faculteit
dagelijks frequenteren. Het beeld stond
voor de ingang van het hoofdgebouw, op de
omheinde parkeerplaats aan immer drukke
verkeersader Salemba. Stond, want op zater
dag 13 februari was de wel 100 kg wegende
buste van de een op de andere dag in rook
opgegaan. Niemand had iets gezien. Geluk
kig kwam de politie met een geruststellende
verklaring. Het had van vrijdag op zaterdag
hard geregend. Kennelijk zo hard, dat het
beeld in een woeste banjir was omgevallen.
Een voorbijganger had de held zo onconven
tioneel zien liggen en zich erover ontfermd.
Die voorbijganger zou zich vast snel melden.
Toen dit na een paar dagen niet gebeurde,
werden getuigen van de diefstal opgeroepen
zich te melden. Echter, helemaal niemand is
komen opdagen. Laatste nieuws is dat het
faculteitsbestuur overweegt een nieuwe
buste te gieten.
Doemdenkers vrezen dat nog meer beelden
geslachtofferd worden. Zou toch wat zijn om
op een dag in de eeuwige file te staan en
plots te merken dat Soekarno's laatste zich
niet langer goud aftekent tegen de hemel
boven Jakarta.
DOOR HERMAN KEPPY
De eerste, grote beeldenstorm in Jakarta
vond plaats tijdens en na de Tweede We
reldoorlog, toen met de naam Batavia ook
de symbolen van het kolonialisme werden
verwijderd. Weg bijvoorbeeld het standbeeld
van J.P. Coen en de Leeuw van Waterloo, die
overigens meer op een lelijke hond leek. Die
Nederlandse beelden waren al vaak geen
hoogstandjes, maar onder Soekarno en
Suharto werd de stad 'verrijkt' met een hoop
ware wangedrochten. Neem Monas, de obe
lisk op Merdekaplein waarop een met 20 kg
goud vergulde vlam prijkt. In de volksmond
wordt dit monument smalend 'de laatste
erectie van Soekarno' genoemd. Tot een
beeldenstorm leidde het nijvere monumen-
toprichten echter nooit.
Dat was begin dit jaar opeens anders. Het
leek alsof een beeldenstormpje opstak, toen
een groep verontwaardigde burgers zich
keerde tegen het standbeeld van Barack
Obama. Obama? Jawel, daags voordat hij
de Nobelprijs voor de Vrede kreeg uitgereikt
in december 2009, onthulde de gouverneur
van Jakarta in een park in Menteng een door
een aantal ondernemers gesponsord beeld
van de jonge Barack. De Nobelprijswinnaar,
die van 1967 tot 1971 in Jakarta woonde,
zou immers kunnen dienen als rolmodel
voor de Indonesische jeugd. Het beeld werd
meteen een bezienswaardigheid en door
8 Moesson
Moesson #10 april 2010.indd 8 -fffi} 24-03-10 11:27
