Paradijsvogels
en Kroonduiven
Tempo Doeloe
afkomstig uit een
Wie kon er voorschotten voor de overtocht
regelen? Want één pop vijftig was hier toch
echt gewoon één pop vijftig.
De bestuursambtenaren namen die typische
vooroorlogse houding aan. Met hun handen
in de zij en met 'zelfbewust stemgeluid'
stuurden ze de mannen van het kastje naar
de muur. Hollanders en omhoog gevallen In
do's die zich in de topdagen van het koloniale
tijdperk waanden. Of - als ze tot de mindere
goden behoorden - alvast hun plekje 'naar
boven' veilig wilden stellen. Meedenken of
medeleven? Bij het ontbreken van inlanders
beschouwden ze de DETA-werkers gemaks
halve als koelies.
De verhoudingen verscherpten toen ze onze
zelfgebouwde kantine in beslag namen. Een
uitspanning aan de baai waar we na gedane
arbeid verkoeling zochten. Enkele stappen
verwijderd van mijn barak aan de Oranjelaan,
waar ik inmiddels mijn stekkie had.
Het bestuur bouwde er zonder enig overleg
hun Jachtclub annex jachthaven en riep een
ballotagecommissie in het leven. Slechts een
select gezelschap kreeg toegang. De heren
creëerden vooral hun eigen levensgeluk en
Hollandia diende naar hun pijpen te dansen.
Als schadeloosstelling voor het verlies werd
ons, met een groots gebaar, een loods in het
barakkenkamp aangeboden.
Er ontstonden uit frustratie baldadigheden.
'Masabodo', 'Het maakt allemaal niks uit.'
We hesen de Indonesische vlag. Verzamel
den kruit uit munitiedumps en brachten
deze in afgesloten drums tot ontploffing.
En met passagierende marinelui raakten
we in gevecht als deze ons net iets te lang
aankeken of 'Blauwe', riepen. De knokpar
tijen in het Slockershuis en bij Olmo bleven
nog jarenlang onderwerp van gesprek. In
de meest fantasierijke varianten. Een aantal
DETA-jongens die een celstraf niet schuwden,
ging een stapje verder. Ze wisten de hand te
leggen op partijen spijkerbroeken en blauw
kleurige overhemden,
gouvernementsmagazijn. Het ging om werk
kleding waar we normaal gesproken voor
dienden te betalen. Op de Oranjelaan namen
we het cadeau dan ook met beide handen
aan. Soms werden onschuldige burgers de
dupe van de heersende onlustgevoelens. Zo
bemerkte een fotograaf op een ochtend dat
zijn voordeur braakschade had. Zijn spulle
tjes waren onaangeroerd gebleven. Maar hoe
kwamen die modderige voetstappen tegen
de wanden en het plafond?
Barak 21, 22 en 23 werden met regelmaat
aangedaan door politiefunctionarissen.
Als ze iemand meenamen, togen we in de
avonduren massaal, slaand op potten en
pannen, naar het bureau. De commissaris
probeerde ons in het duister tot kalmte te
manen. Zijn uniform werkte als een rode lap.
Door onze reputatie verspeelden we de, toch
al minimale, kansen bij het andere geslacht.
De verhouding vrouw-man, lag in die dagen
32 Moesson
Moesson #11 mei 2010.indd 32
28-04-10 15:07
