Een beetje jaloers
■WW
O poirrié's perikelen
onderhouden. Ik kwam in de kost bij de
familie Andreas die de eerste stappen
naar een florerende ketjap- en stroopfa-
briek zette. Mettertijd kwam het sociale
leven op gang. Het strand bij Pasir Poetih
raakte in de avonduren en op zondagen
in trek. In de aan zee gelegen danszaal
Korver vond ik een uitlaatklep. De Engelse
wals met het hoofd van mijn 'partner' op
enkele centimeters afstand. Een haarlok
die tijdens een draai even mijn gezicht be
roerde. Maar ondanks alle verbeteringen
begon de tijdelijkheid van onze aanwe
zigheid, die ik diep van binnen altijd heb
gevoeld, aan mij te knagen. In 1960 ver
baasde ik mijn chef met mijn plotselinge
besluit om naar Nederland te vertrekken.
'Blijf... en ik geef je opslag.' Met de Fairsky,
een Italiaanse boot, maakte ik de over
steek om de laatste maanden van mijn
moeders leven mee te maken.
Okki Kiemeney, Manokwari 1953
Nog even en we zijn alweer 65 jaar geleden
bevrijd. Ongelooflijk, zo snel als de tijd voor
bij vliegt. Lijkt wel of je net in een hogesnel
heidstrein bent gestapt en het eindstation al
ziet opdoemen.
Tjimahi, augustus 1945: Alle corvees waren
afgelast en omdat er toch niks te doen
was, zaten we naast de barak klereluizen te
pletten. Denderde plots een Mitchell bom
menwerper met oranje driehoek op de romp
laag over het kamp. Je kon onze botten horen
rammelen. Waren we ook zo verbouwereerd
dat we pas begonnen te juichen toen die kist
al boven Bandoeng vloog. De hoerastem-
ming duurde trouwens maar even, want wat
daarna op ons af kwam overschaduwde de
blijheid en geeft na al die jaren nog steeds
meer reden tot gedenken dan feestvieren.
Beekbergen, augustus 2010: Op steenworpaf
stand van ons terras staat het oorlogsmonu
ment 1940-1945 van de dorpen Beekbergen,
Lieren en Oosterhuizen. Het bevat de namen
van 10 terechtgestelde verzetslieden en 2 in
Indië omgekomen militairen. Hoewel dat op
4 mei 1970 door kinderen van de slachtoffers
onthulde monument niet specifiek 'Indisch'
is, heb ik er een speciale band mee. Dat is
omdat ik bijna alle erbij gehouden plechtig
heden heb bijgewoond. Als enige sinjo tus
sen honderden totoks. Soms terzijde gestaan
door junior, als hij weer had deelgenomen
aan de fakkelestafetteloop om het bevrij
dingsvuur van Wageningen naar Beekbergen
te brengen. Nog een reden voor mijn affectie
is dat ik het roerend eens ben met de paar
Indiëveteranen die zich 'De Jongens van Toen'
noemden en het voor elkaar kregen de na
men van 2 achtergebleven Indiëgangers ook g
op het monument kwamen. Wat eigenlijk o
O
niet hoorde, omdat de ene (marineman) voor
1940 was overleden en de andere (soldaat)
na 1945 gesneuveld.
Wat ook in belangrijke mate meespeelt, is
dat ik indertijd ter gelegenheid van '45 jaar
Bevrijding' een artikel heb mogen schrijven
over Piet H. Kaars Sijpesteijn, de leider van
de door de Duitsers opgerolde verzetsgroep.
Twee inmiddels overleden 'dienstbodes' heb
ben me toen het hele verhaal verteld, vanaf
het verraad en de arrestatie in het grote
huis aan de Tullekensmoelweg tot aan het
terugkrijgen van het koffertje met kleren van
'hun meneer' na diens terechtstelling. Zoiets
blijft hangen. Net zoals de adoptie van het
gedenkteken door de openbare basisschool
blijft hangen. Vind ik nog steeds mooi en ook
perfect passend bij de bevrijdingsgedachte,
als op 5 mei de 'zorgbelofte' door groep 8
wordt overgedragen aan groep 7, en die jon
gens en meisjes gedichten voordragen.
Enige wat me dwars zit, is dat er daarna een
heel jaar niets gebeurt. Er in de aanloop naar
de bevrijdingsmanifestaties monument en
directe omgeving schoon en onkruidvrij te
maken. Snap ik niet. Als je een kind adop
teert laat je de verzorging ook niet aan een
ander over en wil je dat het er netjes uitziet.
Elke dag en niet alleen als het kind jarig is.
Ma'af, is misschien krom geredeneerd, maar
ik ben gewoon een beetje jaloers. Omdat
onze bevrijdingsdag nooit zo uitbundig
gevierd kan worden als 5 mei.
Jack Poirrié groeide op in Batoeradja en woont
sinds 1951 in Nederland. Elke maand schrijft
Jack Poirrié in Moesson over zijn perikelen.
augustus 2010 27
Moesson #2 augustus 2010.indd 27
29-07-10 11:57