Van Hien
Hebbes!
Van alle boeken die ik nooit gekocht heb,
denk ik het meeste aan de boeken van
Van Hien. Dat ik zijn kruidenboek niet
kocht, is te overkomen, ook al staan er
briljante recepten in voor gif, wat in het
algemeen gesproken nuttige kennis is.
Het gaat me eerder om zijn boeken, die
meestal 'de formulieren' worden ge
noemd. Er is een antiquariaat dat voor
ruim duizend euro die formulieren te
koop heeft. De titel: De Javaansche Gees
tenwereld en de Betrekking, die tusschen
de Geesten en de Zinnelijke Wereld bestaat.
Verduidelijkt door Petangan's of Tellingen,
bij de Javanen en Soendaneezen in gebruik.
Gedrukt in 1906, te Bandoeng.
H.A. van Hien was ambtenaar bij het Bin
nenlands Bestuur, veel meer weet ik niet
van hem. Wel, dat hij tien jaar aan zijn
Javaansche geestenwereld werkte, stug
doorgaand ondanks zijn overtuiging dat
deze kennis geheimgehouden werd voor
de Europeanen die van huis uit nogal wei
nig eerbied bezaten voor geesten. Heette
Van Hien misschien Hendrik Anton? Zulke
prozaïsche namen zouden goed bij hem
gepast hebben, als tegenwicht voor zijn
esoterische boeken. Want dat zijn het,
zonder meer. De Javaansche geestenwereld
moet een overzicht van geesten geven,
met een overtuigend Hollands verlangen
naar administratie, evenals een overzicht
van bezweringen om kwade geesten te
temmen. Voorzover dat kan. Dat alleen al
trekt mij aan. Een deel van mij hangt aan
het ongeziene van deze wereld, en dat deel
leest en herleest de toelichting van het an
tiquariaat: 'namen en karakteristieken van
93 Javaanse duivels, 24 Javaanse geesten
en 34 Javaanse menselijke geesten.' En dan
heeft Van Hien ook nog de goena goena
formules genoteerd.
In de vorige Moesson mochten we 5
exemplaren van Reggie Baay's prachtige
fotoboek Portret van een oermoeder
verloten. Dit zijn de gelukkige winnaars:
Yvonne Engelen-v.d. Heijden uit Den
Haag, C. Kolman uit Oud-Beijerland, H.
Doup uit Rijswijk, mevrouw I. Bossert-
Vuyk uit Naarden en mevrouw C. Trilk-
van Moerkerken uit Nieuwegein. Dan
mochten we ook nog voor iedere dag
van het International Gamelan Festival
Amsterdam twee vrijkaarten verloten!
De winnaars zijn: Mevrouw Y.Y. Arend
uit Leiden, R.J. Huldman uit Didam, Els
Smit uit Uden en C. Pereira uit Amster
dam. Veel plezier!
Iedereen weet: afblijven daarvan, je weet
niet wat je ontketent en hoe je ermee
om moet gaan. Maar nergens zijn er
workshops of cursussen voor basistech-
4 Moesson
Moesson #2 augustus 2010.indd 4
voor
nieken, of ouderen die zich opwerpen als
strenge mentoren voor degenen die dit
pad op willen gaan. Of een sterk innerlijk
verlangen hebben. Nee, ik niet, daarvoor
ben ik te bang. Ik ben alleen brandend
nieuwsgierig om meer te weten.
Waar komen die geesten vandaan, zijn
ze er al sinds het begin der tijden, of
waren ze er eerder? En gaan er ook weg
en komen er ook meer bij? In augustus
herdenken we, en daar zijn er ook genoeg
die in woede gestorven zijn, zou je dan
wel vrede kunnen vinden? Misschien zijn
er nog veel, die gehoord willen worden
en, tot dat moment aanbreekt, hier en
daar hun woede uiten, schade aanrichten.
Dat was allemaal na de tijd van Van Hien,
maar toch hoort het voor mij bij elkaar.
Degenen van de eerste generatie die ik
hiernaar durfde te vragen, wisten altijd
meer dan ze zeiden. Nee, ja, dat is niet
iets voor woorden hardop. Erie la Fon
taine uit Enschede legde me uit dat haar
geboorteland mystiek was, dichter bij de
natuur staand, en het leek of ze daarmee
wilde zeggen dat alle dimensies in elkaar
overvloeiden. Voelen en weten, het nu
en het straks, en misschien ook leven en
dood. Daar denk ik vooral aan in augustus,
aan alles van toen, vervolgens
aan Van Hien, en of we
degenen die nog willen
spreken, die kans
moeten geven.
Vilan van de Loo
Voor meer info over het International
Gamelan Festival Amsterdam
(van 2 t/m 11 september) en
reserveringen:
of 020 - 56 88 500.
