interview
Terwijl ik alles opschrijf, valt Ernst even stil en
speelt de melancholische melodie van 'Uit Spanje
Spaanse laarzen' op zijn gitaar:
'Het land daar in nevels verborgen', denk ik bij
mezelf: Indië als de verloren onschuld. Het thema
keert altijd weer terug in Ernst's werk. Ook op deze
cd?, vraag ik.
Ernst: 'Tsja, nu je het zegt, in het nummer "Iedere
De andere twee inter
views met Ernst Jansz her
lezen uit 1999 en 2006?
Ga naar ons online archief
via: www.moesson.com
Met Dromen van Johanna probeer ik het bewijs te
leveren dat de liedjes van Dylan in het Nederlands
net zo mooi gezongen en gespeeld kunnen worden.
Of ik daarin geslaagd ben, moeten anderen beoor
delen. Iemand vroeg: Is dit een ode aan Bob Dylan?
Nee, dacht ik later in bed, dit is een ode aan de
Nederlandse taal.'
Het Indische is altijd sterk aanwezig geweest in
Ernst's werk. Dertig jaar geleden, in de glorietijd van
Doe Maar, schreef hij al Indische liedjes. Kort nadat
Doe Maar zichzelf had opgeheven, publiceerde hij
de Indische novelle Gideons droom (1983) en zijn
Indische roman De overkant (1985). In 1999 bracht
hij een prachtige Indische cd uit: De overkant. En
in 2006 verscheen Molenbeekstraat, opnieuw een
prachtige cd, met een autobiografisch boek.
Ernst: 'De Nederlandse popmuziek heeft geen
traditie. Ja, de smartlap. Wat moet ik nou met een
smartlap? Ik vind het best, hoor, een smartlap, en die
zal wel gevoelens vertolken van veel Nederlanders,
maar ik heb er niets mee. Dus ik ben heel blij dat
ik wel een muzikale traditie in mij meedraag: de
krontjong. Ik heb het alleen heel lang niet geweten.
Het is geleidelijk gegaan. De reggae vormde in de
Doe Maar tijd een lichtend pad voor me. Omdat het
zo op krontjong lijkt. Pas eind jaren negentig, toen ik
de cd De overkant ging maken, besloot ik me in kron
tjong te gaan verdiepen, in George de Fretes en vele
anderen. De cello in de krontjong heeft niets met de
rest te maken, die gaat er dwars doorheen, maar die
geeft toch een soort van swing aan die muziek die
er anders niet geweest zou zijn. Apart, hoor, die mu
ziek. Je kunt allerlei wetenschappers loslaten op de
vraag wat krontjong nou voor muziek is: gamelan
invloeden, Hawaiian, Amerikaanse invloeden, de
fado uit Portugal, Spaanse gitaren, klassieke viool, en
dan de soeling, de fluit. Het komt allemaal bij elkaar
en het is prachtig.'
Is er iets wat ik jou sturen kan
Vanuit het land daar in nevels verborgen?
Is er iets wat ik jou sturen kan
Zodat je mij niet zult vergeten?
korrel zand" komt een mooie regel voor over "de
gebroken spiegel van onschuld op elk vergeten
gezicht". In het laatste liedje uit de cyclus, "Het
meisje van de Rode Rivier", staan vier geheimzin
nige regels over onschuld die mij in het bijzonder
beroeren:
Mooie meisjes staan er in de rij
En ach wie wil er geen plezier
Maar ik heb nooit gewild dat een ander mij willen zou
Dan het meisje van de Rode Rivier
Ik herken natuurlijk het beeld van die rij meisjes
bij de kleedkamer uit mijn tijd met Doe Maar. Die
eerste regel, "Mooie meisjes staan er in de rij", ver
wijst tegelijkertijd naar Dylans vroegere liefje Edie
Sedgwick. Zij zou in een film spelen met de titel
Pretty maids all in a row. De gedachte dat de on
schuld verbeeld wordt door een eerste liefde in een
verzonken land doet mij denken aan mijn vader,
die zijn vriendinnetje Titi op de kade van Tandjong
Priok achterliet. Zij stierf en hij heeft haar nooit
meer teruggezien. 'De onschuld laten wij, alleen/
een klein figuur in wit/ daar aan de oever staan'
- zo heb ik haar bezongen. De volgende strofe uit
Dylans "Meisje van de Rode Rivier" krijgt voor mij
daardoor een extra lading:
Eén ogenblik en ik wist: zij hoort
Voorgoed bij mij te zijn
Maar lang geleden ging de droom voorbij
Nee, zij is niet meer hier
Trouw aan het leven, trouw aan mij
Was het meisje van de Rode Rivier
Dylan heeft zijn roem altijd met zeer gemengde
gevoelens gedragen. Het heeft hem veel gegeven,
maar nog veel meer afgenomen, lijkt hij in dit liedje
te willen zeggen. Ik heb het leven altijd als een reis
gezien, als een zoektocht, een terugkeer naar je
ware zelf. Dylan ook. Ergens zegt hij: 'I set out to find
this home that I'd left a while back and I couldn't
remember exactly where it was.' Maar in "Het meisje
van de Rode Rivier" lijkt die weg voorgoed afgeslo
ten. De symboliek grijpt je bij de keel, want Edie
Sedgwick, de verloren onschuld, overleed op jonge
leeftijd. Vlak voor haar dood, toen Bob Dylan allang
met iemand anders getrouwd was, zei ze nog: "Ik
heb waarachtig van deze man gehouden". Sommi
gen van ons weten wat het is om te verlangen naar
iets wat had kunnen zijn, maar verloren is gegaan.'
Soms denk ik dat niemand mij hier ooit heeft gezien
Dan het meisje van de Rode Rivier 0
september 2010 15
Moesson #3 september 2010.indd 15
26-08-10 11:06
