r
Eindelijk is het moment aangebroken waarop ik Andi Mappassisi zal ontmoeten. Een
half jaar eerder heb ik mijn bezoek laten aankondigen door een gids van het reisbureau
in Makassar. De vorige dag zijn we in een vier uur durende tocht vanuit Makassar, in
het zuidwesten van Zuid-Sulawesi, naar Watampone gereden, aan de noordoost kust.
Watampone was de hoofdplaats van het vroegere vorstendom Boni.
k*..
In de Nederlandse tijd was het eiland, toen
Celebes geheten, verdeeld in verschillende
vorstendommen die voortdurend met elkaar
en met het Nederlandse gouvernement in
oorlog waren. Al in de 17de eeuw probeerde
de VOC met de vorstendommen tot afspra
ken te komen om handelsbetrekkingen veilig
te stellen. De vorst van Boni, Arung Palakka,
werkte met de VOC samen om het naastge
legen vorstendom Gowa onder de duim te
houden. Herhaaldelijk schonden de vorsten
de gemaakte afspraken waardoor de VOC en
later het gouvernement militair optrad. De
laatste keer was de Zuid-Celebes expeditie
van 1905-1906, waarna het eiland geheel on
der Nederlands bewind werd geplaatst. Doel
van deze expeditie was het gevangennemen
van de toenmalige vorst van Boni, Lapawa-
woi. Volgens de Hollanders hield hij zich niet
aan afspraken die eerder in een contract
waren vastgelegd en buitte hij de bevolking
uit. De hoofdplaats Watampone was vrij snel
veroverd, maar de vorst was de binnenlanden
in gevlucht. Het duurde vier maanden voor
dat hij werd gevonden door een compagnie
marechaussee die onder bevel stond van
mijn overgrootvader, 2de luitenant Carel
Hendrik Eilers. Na een kort gevecht, waarbij
de zoon van Lapawawoi sneuvelde, werd de
vorst met zijn gevolg gevangen genomen
en door Eilers naar Makassar gebracht. Daar
werd hij veroordeeld tot levenslange verban
ning naar Java. Bij het afscheid overhandigde
de vorst aan Eilers de bezittingen van zijn
gesneuvelde zoon - een kris, een draagband
voor de kris en een songko (een kleine hoed)
- als dank voor het sparen van zijn eigen
leven en dat van het merendeel van zijn
familieleden en volgelingen. De voorwerpen
zijn honderd jaar door Eilers en zijn familie
bewaard. In 2005 hebben wij ze geschonken
De laatste vorst
van Boni
TEKST EN FOTOGRAFIE HELEEN PRONK
20 Moesson
Moesson #3 september 2010.indd 20
26-
