'Ik wil dat mijn kin
deren een gewoon
leven hebben zoals
andere mensen.
Laat het toch alleen
ik zijn die het leed
moet dragen'
44 Moesson
ben rondgelopen, was dat gevaarlijk geweest
voor haar. Zo komt het dat ik alleen maar een
foto van mij en mijn moeder heb, maar geen
foto van mijn vader. Die is verbrand.'
Nooit naar buiten
Elly: 'We mochten nooit buiten de kloos
terpoort komen. We mochten alleen naar
buiten als onze ouders ons kwamen afhalen.
Eén keer heeft mijn moeder me in het wees
huis bezocht. En een paar keer heeft ze me
opgehaald om een keertje naar Jangli terug
te gaan, naar het huisje waar ze woonde.
Maar mijn moeder was bang; ze durfde niet
te laten merken dat ze een lichtgekleurd
kind had. De relatie tussen Nederland en
Indonesië was nog heel stroef. Indonesische
vrouwen met Nederlandse echtgenoten
werden vermoord. Mijn moeder, en veel
andere moeders, hebben het dus heel lang
geheim gehouden. Toen het daarna rustiger
werd, durfde ze pas te vertellen dat zij een
Nederlandse man had.'
Niet naar Nederland
'Toen ik nog op de lagere school zat, werden
ik en de andere kinderen van het weeshuis
door juffrouw Ter Kuile van de Nederlandse
ambassade ondervraagd of we naar Ne
derland wilden. Uiteindelijk zijn een aantal
kinderen met een afwezige Nederlandse va
der naar Nederland gestuurd, een stuk of 12.
Maar ik wilde niet. Ik had de zusters, vond ik,
en veel vriendinnetjes daar, maar ook maakte
ik me zorgen over hoe dat nou moest, het
leven in Nederland. Toen ik op de middelbare
school zat, werden er nog eens vijf kinderen
naar Nederland teruggestuurd. Ik heb ook
toen geweigerd, omdat ik nog meer vrienden
en vriendinnen had, en omdat ik niet zeker
apotheek Kimia Farma, en ging van deur
tot deur om de producten van Kimia Farma
aan de man te brengen. Tijdens die baan
ontmoette zij de man die zij al snel daarna
zou trouwen. Elly: 'Ik kreeg niet de kans om
eerst verkering te hebben, want "verkering"
bestond toen immers nog niet. Ik ontmoette
een man die ik aardig vond, dus trouwde ik
meteen. Dat liever dan alleen zijn zonder dat
iemand me wil hebben, dacht ik. Het vinden
van werk was al moeilijk genoeg. Waar
moest ik bescherming zoeken? Ik kon immers
niet mijn hele leven in het weeshuis blijven?
De man waarmee ik trouwde, zei dat hij nog
een jonge, ongetrouwde man was. Maar
het bleek dat hij tegen me had gelogen.
Nadat ik was getrouwd, kreeg ik een kind, en
toen kwam de eerste vrouw van mijn man
vertellen dat mijn man ook haar man was.
Zo kwam ik er achter dat mijn man al met
twee andere vrouwen was getrouwd, ik was
de derde vrouw! Ik voelde me erg terneerge
slagen. Ik was twintig jaar. Waarom zou ik de
derde vrouw moeten zijn van iemand? Ik liep
met mijn kind weg naar Kudus. Ik vond het
beter om samen met mijn kind te wonen en
die groot te brengen zonder man. In Kudus
ontmoette ik de man die mijn tweede man
zou worden. Hij was wel een beetje oud voor
mij, maar ik voelde me veilig. En ik kreeg een
dak boven mijn hoofd, een klein huisje.'
Moesson #3 september 2010.indd 44
wist dat ik mijn vader daar zou kunnen vin
den. En ook omdat ik geen broers of zussen
had - ik was enig kind - koos ik ervoor om bij
mijn moeder in Indonesië te blijven.'
De derde vrouw
Op het moment dat Elly het weeshuis verliet,
in 1966, was zij 18 jaar oud. De Nederlandse
zusters vertrokken allemaal naar Nederland
en raadden Elly aan om op eigen benen te
gaan staan. Maar Elly had nog nooit iets van
de buitenwereld gezien. Op haar moeder
kon zij ook niet leunen. Elly: 'Mijn moeder
is uiteindelijk opnieuw getrouwd, met een
Indonesiër. Onze verhouding was niet al te
harmonieus, in het bijzonder met de man
van mijn moeder. Hij vond mij erg leuk, maar
ik wilde daar niet op ingaan.' Elly voelde zich
gedwongen om het contact met haar moe
der op een laag pitje te zetten, en stond er,
eenmaal op eigen benen, dus voornamelijk
alleen voor.
Zij kreeg werk bij de verkoopafdeling van
Samen kregen Elly en haar man nog drie
kinderen. Hij overleed toen de kinderen nog
jong waren, en zo stond Elly er weer alleen
voor. Maar de kennis die zij in het weeshuis
bij de zusters had opgedaan via het goede
onderwijs, kwam haar goed van pas. Het
leven bij de zusters was streng, zeer streng,
maar ze heeft er wel veel geleerd. En zo kon
Elly zelf voor haar inkomen gaan zorgen: 'Ik
zwoegde voor mijn kinderen. Ik wilde mijn
kinderen niet aan een familielid geven, of
afstaan aan een weeshuis. Wat het leven
me ook zou brengen, hoe zwaar het ook zou
zijn, ik zou het accepteren en dragen en ik
zou strijden voor mijn kinderen. Uiteindelijk
verkocht ik nasi, kruidendrankjes, ik werkte
als hulp in de huishouding. Ik waste en
streek kleren, alles voor mijn kinderen. Zodat
ze naar school konden. Voor hun toekomst.
Ik wil dat mijn kinderen een gewoon leven
26-08-10 11:09