interview O
Van Twentenaren wordt gezegd dat ze op een beetje
mystieke manier van tradities houden, kom je uit Gro
ningen dan ben je nuchter. En ook Indische mensen
hebben een eigen identiteit die wordt gecultiveerd.
Kleine dingen, zoals hoe hij zijn hand door zijn haar
haalt, of hoe hij overal op kan gaan liggen slapen, of
hoe hij zich overal mee bemoeit. Het speciale, iets wat
ik specifiek met mijn vader verbond, zag ik plotseling
terug in een heel land van mensen die zich op dezelf
de manier gedroegen.
'Als baby leek mijn jongste zoontje sprekend op mijn
vader als baby. En hij zit veel duidelijker djongkok dan
andere kinderen op de crèche.'
ZO PEGINT
IEDERE
ZIENER
Ik denk dat je bij het opbouwen van je eigen identiteit niet ontkomt
aan een bepaald soort generaliserende kenmerken. Er bestaat altijd
een verhaal over een identiteit. En je kunt eigenlijk ook niet anders
dan jezelf eerst door dat verhaal te bezien.
Thuis werd er wel over Indië verteld, maar het meeste vergat ik
meteen weer. Mijn algemeen beeld van Indonesië was dat het vooral
spannend was. Mijn vader vertelde over wilde katten en hanenge
vechten. Na de oorlog woonde hij in Soerabaja in een heel gevaarlijke
tijd, want er liepen mannen over de schutting. Maar verder ging alle
aandacht naar het verhaal van mijn moeder, want die had in een
jappenkamp gezeten. Wat ik daarmee wil zeggen, is dat de individu
ele verhalen die we over onszelf vertellen in de eerste plaats worden
ingegeven door het algemene historische verhaal dat er is. In de tijd
dat ik opgroeide was dat het verhaal over de jappenkampen. Mijn
vader vertelde pas veel later dat zijn vader ook geïnterneerd was
geweest. Dat wist ik niet. Daar was ik ook wel een beetje verbolgen
over. Ik dacht: Waarom ging al die aandacht bij ons thuis alleen naar
dat jappenkampverhaal?'
Toen hij een jaar of achttien was gingen ze met het hele gezin op
vakantie naar Indonesië. Overal waar hij keek, zag hij zijn vader. 'Ik
zag dat niet alleen, we zagen het allemaal: feitelijk vreemde mensen
die allerlei heel vertrouwde gedragspatronen vertoonden.
Sinds die ene keer is hij niet meer naar Indonesië geweest, zegt hij,
al zou hij het graag ooit wel weer willen. Misschien als zijn drie kin
deren wat ouder zijn. Misschien dat hij dan ook weer eens wat vaker
naar een pasar malam zal gaan. Met zijn ouders ging hij als kind naar
pasars door het hele land. In Arnhem, in Assen, in Den Haag. 'Als kind
vond ik dat altijd prachtig. En dan heb ik het nog niet over het Indisch
eten gehad hè.'
Thuis aten ze altijd rijst. Toen hij dertien was at hij voor het eerst
boerenkool. Bij zijn eerste vriendinnetje. 'Ik keek naar mijn bord en
dacht: gatverdamme, wat ziet dat er smerig uit.' Inmiddels eet hij ook
boerenkool als het moet, maar als hij kookt is het vaak Indisch. 'Mijn
vrouw is vegetariër en ze vindt het wel lekker als ik kook, omdat ik
allemaal dingen met tahoe en tempeh kan maken.'
Toen zijn oma nog leefde, kookte hij op zijn eigen verjaardag altijd In
disch. 'Dan kwam de familie eten. Mijn oma nam dan zelf ook een ge
recht mee, waarvan ik na afloop het recept kreeg. Op een afgescheurd
papiertje en met hele slechte aanwijzingen. Ze liet ook weten wat
ze van mijn kookkunsten vond en ze was altijd hard in haar oordeel,
maar soms kreeg ik ook wel complimenten.'
Hij kijkt enigszins verbaasd als de opmerking 'typisch Indisch' valt.
'Is dat typisch Indisch? Ja, misschien ook wel.' En al is hij er niet echt
mee bezig en vindt hij ze er nog veel te jong voor, dat typisch Indische
denkt hij soms ook weleens bij zijn eigen kinderen terug te zien.
Dus ja, misschien gaat dat typisch Indische wel door.
'Weet je wat typisch Indisch is?' lacht hij opeens. 'Te laat komen... Ne
derlanders denken dan dat we geen gevoel voor tijd hebben. Dat zegt
mijn moeder ook altijd van mijn vader, maar dat is een misvatting, die
ik hier even recht wil zetten. Wij hebben een ander gevoel voor tijd.
Wij kunnen soms veel beter de tijd inschatten, maar we hebben alleen
andere prioriteiten. Mijn vrouw is heel erg van het plannen. Willen
we dit dan moeten we eerst dat. Ik ben wat laconieker. Ik heb geen
uitgestippeld pad. Ik zie wel hoe het komt.' O
Zo begint iedere zienereen
filosofische ontdekking van de wereld
Door Coen Simon
Prometheus: 208 pagina's (paperback)
ISBN: 9789044614626
Prijs: 17,95
november 2010 15
Moesson #5 november 2010.indd 15
27-10-10 17:32
Een
filosofische
ontdekking
van de
•ST wereld
?<6vtTH?5