Een feel good schilder
Frans Leidelmeijer
door Frans Leidelmeijer
Johannes Evert Hendrik Akkeringa (1861-1942)
bespreekt iedere maand een
kunstobject dat ontstaan is
uit Europese en Indische
kruisbestuiving.
Zijn schilderijen en aquarellen laten altijd de
zonnige kant van het leven zien, nooit de mi
sère. Na het huwelijk met zijn Indische nicht
Wilhelmina (Mien) Reedijk, krijgen zij twee
zonen: Leo en Jan, die later in de voetsporen
van hun vader zouden treden. Moeder en
de kinderen zijn een geliefd onderwerp voor
hem, bij voorkeur in de tuin met bloemen.
Akkeringa werkte van 1902 tot 1924 voor
de bekende kunsthandel Van Wisselingh,
waardoor hij een vast inkomen had. In 1904
organiseert deze kunsthandel een duoten
toonstelling met die andere Indo-schilder
uit die tijd: Jan Toorop. Na het overlijden van
zijn vrouw in 1909, hertrouwt Akkeringa
met zijn 32-jarige huishoudster Elsje Enter
bij wie hij nog een zoon, Evert, verwekt. Na
1924 kopen diverse Nederlandse musea werk
van hem aan. In 1939 verhuist het gezin naar
Amersfoort waar Akkeringa ten slotte in
1942 op 81-jarige leeftijd overlijdt. O
Akkeringa wordt gerekend tot een van de
belangrijkste schilders van de 2e generatie
Haagse School-schilders. Alle belangrijke mu
sea in Nederland hebben wel werk van hem.
Tot voor kort dacht ik dat hij een op en top
Hollandse schilder was, totdat ik het onlangs
uitgebrachte boek over hem onder ogen
kreeg. De foto's laten een schuchtere jonge
man zien met duidelijke Indische trekken.
je sneller tinaderen kon vinden. Hij leerde
er de inheemse vrouw Ariedja kennen. Deze
Javaans-Chinese vrouw wordt zijn njai en zij
krijgen drie kinderen. Als Johannes twee jaar
is overlijdt zijn vader aan de gevolgen van ty
fus. Biliton laat het gezin aan haar lot over en
de Hollandse familie besluit de drie kinderen
bij hun moeder weg te halen. Ariedja heeft
haar kinderen nooit meer gezien.
Hij werd geboren op 17 januari 1861 in
Blinjoe op het eiland Banka. Zijn Hollandse
vader, die ook Johannes Evert Akkeringa
heette, kwam in 1855 op 25-jarig leeftijd naar
Banka om als ingenieur bij de tinmijnen te
werken. Wie Banka zegt, zegt ook Biliton;
de maatschappij die deze mijnen exploi
teerde. Vader Akkeringa vond de Bankaboor
uit - die nog steeds in gebruik is - waarmee
Op 17-jarige leeftijd meldt Johannes zich bij
de Kunstacademie. Later bezoekt hij ook de
Rotterdamse academie. Na zijn afstuderen
sluit hij zich aan bij de Loosduinse Schilders
kolonie waar ook Jan Toorop, Willem de Zwart
en George Hendrik Breitner aangesloten zijn.
Akkeringa's stijl is gematigd impressionistisch.
Hij was geen vernieuwer en zijn schilderstijl
zou in de loop der jaren ook niet veranderen.
Johannes Evert Hendrik Akkeringa;
Schilder van het onbezorgde leven
Door Sarah de Clercq
Scriptum: 160 pagina's (hardcover)
ISBN 978905594 7065
Prijs: 37,50
november 2010 19
Moesson #5 november 2010.indd 19
27-10-10 17:32