Pension Haverkamp
Pens
De foto's stemmen vrolijk. Opvallend
zijn haar stralende lach en levenslust die
de kijker ongetwijfeld zullen treffen.
Elly Maagdenberg, op een paar maan
den na negentig jaar, bezit een arsenaal
aan verhalen die in combinatie met de
beelden een inkijk in haar en het Indi
sche leven in de jaren dertig geven.
Elly's moeder begon in 1931 Pension
Haverkamp aan de Schoolweg Noord
nummer 22 in Batavia. Een van de vaste
gasten, de heer Vane, een gepensioneerd
ambtenaar van de posterijen, legde Elly
Maagdenberg en de overige bewoners
tientallen keren op de gevoelige plaat
vast. De sfeer is vrijwel altijd speels en
informeel. In drie afleveringen vertelt
Elly in Moesson over haar jeugdjaren in
Pension Haverkamp.
DOOR TJAAL AECKERLIN FOTOGRAFIE PRIVÉCOLLECTIE ELLY MAAGDENBERG
In West-Sumatra, in de handelsplaats Pa-
dang, zag ik het levenslicht. We woonden, om
precies te zijn, in Emmahaven waar vanuit
zeeschepen met ruimen vol steenkool, tabak
en tjemara-hout naar bestemmingen in
Nederlands-Indië en ver daarbuiten vertrok
ken. Mijn vader werkte niet in de handel of
het havengebied, maar in de wegenbouw. De
verbindingen met het rijke, maar bergach
tige Padangse 'Loeboek Perakoe' achterland
dienden uitgebreid en verbeterd te worden.
Ongetwijfeld een hardwerkend man, maar
met een vervelende onhebbelijkheid: hij had
losse handjes. Mijn oudste broer, een jochie
van amper tien, onderging bijna dagelijks
zijn driftbuien. En zo ook mijn ma, die haar
zoon probeerde te beschermen. De resident
moest er aan te pas komen om een einde aan
het huwelijk van mijn ouders te maken. Ik zou
later meer van dit soort situaties tegenkomen.
Indische mannen die hun frustraties op hun
gezinnen botvierden. Ontevredenheid over hun
baan, een gemiste promotie, concurrentie op
kantoor. Ze zochten thuis een uitlaatklep. De
scheiding luidde een nieuw begin voor mijn
moeder in waarbij ze zelf meer tot haar recht
zou komen, maar ook offers moest brengen.
In Padang wist ze als vroedvrouw een inko
men bij elkaar te sprokkelen. Aangezien ze
ook officiersvrouwen bij hun zwangerschap
en bevalling ondersteunde, kreeg ze contac
ten in het plaatselijke militaire ziekenhuis.
Daar ontmoette ze mijn stiefvader. Ik was
nog een peuter toen er een totok, een Neder
lander, aan de voordeur verscheen. Van schrik
28 Moesson
Moesson #5 november 2010.indd 28
27-10-10 17:33