'Daar ging ik, door
heel Amsterdam op
mijn fiets. De wadjan
voorop en de tjobek
achterop'
De eerste tijd was makkelijk. Ze vroegen allemaal nasi goreng, bami,
saté, nou dat was makkelijk. Maar later vroegen ze ook andere ge
rechten. Dan ging ik weer naar moeder Materus en vroeg hoe ze babi
ketjap maakte. Ze liet het me proeven en ik wist het. Voor die kookles
sen kreeg ik geld, maar nog steeds niet genoeg. Ik kon ook schilderen,
thuis had ik een rol behang en daarop schilderde ik plaatjes uit Indo
nesië. Sawa's, een klapperboom. Die bracht ik mee naar die moeders
en die kochten dat van mij.
Van kokkie naar kunstenares
Ik bleef schilderen en wilde op den duur toch meer opvallen met mijn
werk. In plaats van verf gebruikte ik lapjes stof die ik overal vandaan
haalde. Ik ben een echte verzamelaar hoor! Met die lapjes maakte ik
een wandkleed en won daar de tweede prijs tijdens een wedstrijd in
de RAI. Wandkleden waren in de jaren zestig in de mode, maar waren
veelal abstract. Het hoefde niets voor te stellen. Ik viel op doordat ik
geschilderd had met lapjes. Ik kreeg overigens de tweede prijs, omdat
ze het wat slordig vonden. Nou, toen was ik zo kwaad dat ik een paar
jaar niet heb meegedaan. Jaren later deed ik weer mee en won de
eerste prijs!
Ik vond het heerlijk om kunst te maken. Iedere dag was ik aan het
schilderen. Maar niemand kwam tekort, ook mijn kinderen niet. Ik
liet in de pan iets sudderen en in de tussentijd ging ik schilderen. Dan
kwamen de kinderen thuis en ik was er om naar hun verhaal te luis
teren. Ze mochten eten en drinken wat ze wilden en altijd vriendjes
meenemen.
Kleine expositie
Ik moest soms wel wat capriolen uithalen, want mijn man hield niet
zo van inloop. Vooral niet als hij terug van zijn werk kwam. Voordat ik
ging exposeren op de Pasar Malam, hield ik wel eens thuis een exposi
tie. Ik gaf de kinderen kaartjes voor de leraren en overal deed ik brief
jes in de brievenbus: expositie tot 4 uur. De deur stond gewoon open
en ik had aan een waslijn schilderijen hangen en overal in huis ezels
staan. De kinderen vonden het wel geinig, want overal stond kroepoek
en dat mochten ze lekker pakken. Iedereen kwam langs, de leraar, de
tandarts, de buurvrouw. Om vier uur zei ik tegen de kinderen: "Gauw
de deur dicht!" En gingen we alles snel opruimen en begon ik met
koken. Dan zaten we later met het gezin rustig aan tafel en vroeg mijn
man aan de kinderen hoe hun dag was geweest.
"Oh, goed hoor pap. Op school hebben we aardrijkskunde gehad."
En als het eten op was, zeiden ze: "Pap heel Badhoevedorp stond hier
vanmiddag in huis!"
"Wat?"
"Ja, mama had een kleine expositie."
Hij had niets gemerkt en kon er dus ook niets van zeggen.
Al vanaf het eerste begin exposeer ik op de Pasar Malam. De eerste
keer weet ik nog goed. De buurman hielp mij met voorbereiden en al
les naar Den Haag brengen. Ik had immers geen auto. Ik had een klein
standje en dat decoreerde ik met spullen uit huis. Als mijn man dan
uit zijn werk kwam waren de gordijnen weg. "Waar zijn die gebleven?"
Tja... Ik stond dan 14 dagen op de Pasar Malam van 's morgens vroeg
tot 's avonds laat en mijn man bracht mij en haalde mij weer op.
Iedere dag.
Mijn man steunt mij in alles. Hij reed mij overal naar toe, zelfs naar
Scandinavië en Duitsland. Hij vond het leuk dat ik de spirit had om
dit te doen. Maar ja, anders was ik ook niet te houden! Ik ben geen
huisvrouw die alleen maar bezig is met potten en pannen en schoon
maken. Ik moest bezig zijn en was altijd druk. Ik had helemaal geen
tijd om koffie te drinken en te bridgen, zelfs niet om mijn rijbewijs te
halen. Geen tijd, veel te druk!
Herinnering
Mijn schilderijen zijn persoonlijk. Ze vertellen een verhaal en hebben
een diepere betekenis. De thema's zijn afscheid, ontworteling, verlan
gen, tegenstand, onze uittocht en overleven. Het zijn hele verschillen
de kunstwerken, want ik schilder, maak wandkleden en "schilder" met
afval, bijvoorbeeld lapjes, kraaltjes, horloges en alles wat ik maar kan
vinden. Het is net hoe mijn pet staat en wat ik in mijn hand heb. Alles
heb ik mijzelf aangeleerd. Ik moet gewoon altijd schilderen, anders
word ik onrustig. Toch een soort ADHD hoor.
Toen mijn man verlamd raakte, ben ik gestopt met schilderen. Hij had
meer hulp en verzorging nodig en als je met olieverf bezig bent, is dat
niet zo gemakkelijk. Toen ben ik gaan tekenen, want ook met potlood
kun je de mooiste dingen maken.'
En mooie dingen maakt ze. Yvonne is een echte autodidact. Of het nu
om schilderen, tekenen of koken gaat. En ze blijft druk. Met pensioen
zal ze wel nooit gaan en dat rijbewijs zal er waarschijnlijk ook nooit
komen. Er is immers nog zoveel meer te doen.
www.gambarini.nl
november 2010 45
Moesson #5 november 2010.indd 45
27-10-10 17:34
