Marscha!
-
Echt en hecht
Spiegelreflex
Wat zien we niet?
^r
I
In Spiegelreflex kijkt Susan Legêne, hoogleraar poli
tieke geschiedenis aan de VU, terug op haar baan als
hoofd der conservatoren bij het Tropenmuseum. In
zes hoofdstukken komen museale objecten, foto's,
monumenten, maar ook technieken, verhalen en een
biografie langs. Legêne neemt haar lezers mee op een
zoektocht en dwingt hen steeds vragen te stellen. In-
en uitsluiting, rangschikking en categorisering waren
inherent aan de koloniale samenleving, zowel in de
Oost als in de West. Over ieder museaal object of foto
is niet één, maar zijn meerdere verhalen te vertellen
en die verhalen zijn soms met elkaar in tegenspraak.
Is het wel zo vanzelfsprekend dat de mensen die in
koloniale fotografie worden afgebeeld, staan zoals
ze staan? Waarom ontbreken zo vaak namen en
worden afgebeelde personen neergezet als anonieme
vertegenwoordigers van een hele groep? Wat zeggen
monumenten als het Indisch monument, het Slaver-
nijmonument en dat voor de Hindustaanse migratie
over het gevoel van burgerschap van postkoloniale
migranten? Waarom werd de Indische afkomst van
schilder Jan Toorop in recente tentoonstellingen zo
vaak onvermeld gelaten, terwijl dat voor zijn tijdge
noten een integraal onderdeel van zijn kunstenaar
schap was? Door haar eigen familiegeschiedenis
- haar grootvader was zendeling onder Hindustaanse
migranten in Suriname - in het verhaal te betrekken,
laat Susan ook zien hoe ze zelf met die vragen heeft
geprobeerd om te gaan.
(WIM MANUHUTU)
Antropologie
of erotiek
Susan Leaêne
'iVir' Culturele sporen van de
koloniale ervarinc
Spiegelreflex. Culturele sporen van de
koloniale ervaring
Door SusanLegêne
Bert Bakker, 293 pagina's (paperback)
ISBN 978 90 3513355 6
Prijs 29,95
Indisch bloed. Dat heb ik. Maar voel ik het ook? Mijn
vader schreef in dit blad eens dat hij zich meer Ameri
kaan voelde (dan Indo of Nederlander). Ik daarentegen
voel me eerder een Brabander. En dat terwijl ik geen
spatje Brabobloed heb. Misschien heeft dat toch met
mijn min of meer 'onthechte' jeugd te maken die mij
juist met het hele scala aan stiefouders (ter illustratie:
ons kind krijgt vijf oma's en drie opa's) heel hecht aan
al die ouders verbonden heeft. En mijn stiefvader is een
Brabander. Mijn halfzusje, zonder wie ik niet compleet
ben, is daardoor dus een tweede generatie-Brabander.
(Vet jaloers ben ik daar op.) Op mijn zevende kreeg ik er
een geweldige oma uit Waalwijk bij. En ook nog eens
hele lieve ooms en tantes, neefjes en een nichtje. Mijn
oma leeft helaas niet meer, maar de ooms en tantes uit
Waalwijk zie ik vaker dan mijn 'echte' ooms en tantes.
Ik heb ook van beide 'echte' kanten hele lieve, dierbare
nichtjes. Maar toch, mijn Brabantse ooms en tantes
zou ik als eerste opzoeken als het ineens uit gaat met
mijn vriend of als ik onverhoeds in een of ander ander
persoonlijk drama zou verkeren. Ik hou bovendien meer
van Bossche bollen dan van spekkoek en meer van
worstenbroodjes dan van lempers.
Mijn stiefmoeder, met wie ik ook al zo verdomde
hecht ben, opperde eens dat het misschien JUIST komt
doordat ze (het gros van mijn familie) niet 'echt' zijn,
dat ik zo ongedwongen en liefdevol met hen om ga.
Klinkt logisch, maar dat verklaart niet alles, want ik
ben welbeschouwd ook heel hecht met mijn biologi
sche ouders.
Stephan Sanders, een publicist die ik zeer bewonder en die één
van de weinigen is die goed en leuk over het vorige maand nog
door mij als kotsonderwerp bestempelde identiteit schrijft,
schreef eens dat hij zich misschien vanwege het feit dat hij zelf
geadopteerd is, nog steeds graag door iedereen laat adopteren.
Hiermee doelde hij op het feit dat hij zich vaak snel vertrouwd
maakt in een groep, snel geliefd wordt en lief heeft. En op de een
of andere manier herken ik mij heel erg in die uitspraak. Ik ben
graag de dochter van mijn ouders, maar ik laat me ook graag
adopteren. Niets is leuker dan heel veel ouders hebben en vooral:
heel veel ooms en tantes. Of het nou vrienden van mijn ouders
zijn of stieffamilie, schoonfamilie of vrienden van mezelf: het
liefst noem ik iedereen oom of tante.
Blijkt dat weer een hele Indische eigenschap te zijn.
Marscha Holman is 27 en gaat iedere maand op zoek naar het
Indische - of toch niet - in zichzelf en anderen.
december 2010 11
Moesson #6 deoemher ?010indd 11
24-11-10 1859
