a■urvoor zijn ouderlijk huis, Sarmi19§4
Klompendansuitvoering op Koninginnedag, Sarmi 1956
op afstand te houden. Enkele jaren later
emigreerde hij naar Australië om daar in zijn
eerste baan een kangoeroeplaag te helpen
bestrijden. Hij werd door de overheid per
afgesneden rechteroor betaald.
'Tetanus', oordeelde de opgetrommelde
mantri, de verpleger die de hulppost runde,
in een oogopslag. De bacterie was Jans li
chaam binnengedrongen, doordat hij buiten
vaak op blote voeten liep. Een wondje dat in
aanraking kwam met dierlijke uitwerpselen
kon grote gevolgen hebben. Nog diezelfde
dag werd er een pakketje met medicijnen
vanuit de lucht op het strand geworpen. In
ons eenvoudige bestaan vroegen ziekten of
ongevallen om snel handelen. Hollandia met
zijn uitgebreidere medische voorzieningen
lag immers honderden kilometers verderop.
'Voorkomen is beter dan genezen', moet mijn
pa hebben gedacht toen hij als landbouw
deskundige de klapperguillotines introdu
ceerde. Werktuigen die zonder gevaar in
een handbeweging kokosnoten in tweeën
kliefden. Veiliger dan het openslaan met een
kapmes. Ze waren bestemd voor de kopra-
productie op de tegenover Sarmi gelegen
Koemamba eilanden.
Paul Coulet, Sarmi 1957
Jan bezat het talent om zich veelvuldig
in de nesten te werken. Zo wilde hij op
een ochtend, op verzoek van een buur, de
bakelieten langspeelplaten terugbrengen
naar de persoon die ze had uitgeleend. Ze
waren als sfeerbrenger op een verjaardags
feest gebruikt. Met de breekbare 78-toeren
elpees balancerend op zijn hoofd, schreed
Jan voorzichtig over de paden om net bij een
geplaveid stuk de stapel van zijn schedeldak
weg te voelen glijden. In een oord waar de
mensen het weinige aan luxe koesterden,
nam de eigenaar geen genoegen met Jans
uitvoerige spijtbetuigingen en deed aan
gifte van vernieling. Met instemming van de
overige bewoners, inclusief mijn ouders, die
hun gezamenlijke muziekcollectie zagen uit
gedund. De straf bestond uit het, gedurende
enkele weken, assisteren van de streekbakker.
Nadat hij zijn boetedoening had volbracht,
diende zich alweer een volgend spraak
makend voorval aan: Jan leed aan zware
hoofdpijnen en spasmen. De spiertrekkin-
gen in zijn gezicht veroorzaakten de gekste
grimassen en ook over zijn lichaamsspieren
had hij nauwelijks controle. Daarbij kon hij
geen enkel geluid meer verdragen, zodat en
kele toegesnelde buren op fluistertoon een
diagnose rond zijn bed probeerden te stellen.
Enkele bewoners bezaten nog kennis van
natuurlijke obats, van huismiddeltjes, tegen
tal van kwalen. Maar deze combinatie van
verschijnselen konden ze niet plaatsen.
Om het kabaal van koetjing garongs, de ver
wilderde katten die rond ons huis hun vetes
uitvochten tegen te gaan, kreeg mijn oudste
broer Jack een vrijbrief om met zijn tjies, een
klein kaliber jachtgeweer, de druktemakers
januari 2011 33
Moesson #7 januari 2011 def.indd 33
17-12-10 15:36
