'De regering zou
door de motie
Van Heemskerck
gehouden zijn
om een Indisch
herinneringscen
trum tot stand te
brengen...
Eerdere initiatieven
Motie-Van Heemskerck
zoek naar de motie
Van Heemskerck
DOOR FRIDUS STEIJLEN
ILLUSTRATIE MELROY BISEL
16 augustus, de dag na de 65ste herdenking
van het einde van de Tweede Wereldoorlog
in Azië, werd in Arnhem de tentoonstelling
Het verhaal van Indië geopend. De tentoon
stelling is een gezamenlijk product van
Museum Bronbeek en het Indisch Herin
neringscentrum Bronbeek (IHCB). Het was
een genoeglijke bijeenkomst in een volle
Kumpulan Bronbeek. Een reeks sprekers
prees de verschillende partijen die betrok
ken waren bij de totstandkoming van de
tentoonstelling en het IHCB dat zich met
deze coproductie definitief aan de buiten
wereld presenteerde.
Er was veel lof voor (voormalig) staatssecre
taris Jet Bussemaker. Het was inderdaad Jet
Bussemaker die als staatssecretaris politiek
verantwoordelijk was voor de oprichting van
het IHCB. Haar voorgangster, staatssecre
taris Clémence Ross-van Dorp, en daarvoor
minister Els Borst, hadden zich sinds 1995
echter ook hard gemaakt om een Indisch
herinneringscentrum tot stand te brengen.
Minister Borst had het eerste initiatief van
harte gesteund en toen dit voortijdig strand
de, stond zij pal voor een tweede poging. In
2001 opende zij het tweede initiatief: Het
Indisch Huis aan de Javastraat in Den Haag.
Het was staatssecretaris Ross-van Dorp
die de politieke deur openhield voor een
hernieuwd, derde initiatief nadat Het Indisch
Huis failliet was gegaan. Jet Bussemaker, die
zich mede vanuit haar familiegeschiedenis
met de oorlog in Indië verbonden voelde,
mocht dat werk afmaken, maar zonder
haar voorgangsters was er weinig te vieren
geweest.
Hoewel het de gelegenheid bij uitstek was
om dat contemporaine stukje Indische
geschiedenis in Nederland kort te memo
reren, zeker omdat nu is uitgevoerd wat in
1995 werd bedacht, werd tijdens de opening
niet gerefereerd aan de eerdere initiatieven.
Alleen Wouter Muller, die ook tijdens de ope
ning van Het Indisch Huis aan de Javastraat
optrad, verwees tijdens zijn introductie naar
de eerdere initiatieven. Erry Stoové, voorzit
ter van het bestuur van het huidige Indisch
Herinneringscentrum, positioneerde het
IHCB als het vierde herinneringscentrum
in Nederland: naast Vught, Westerbork en
Amersfoort. Nederland heeft nu eindelijk
ook een herinneringsplaats voor Indische
Nederlanders.
De positionering van het IHCB als vierde
herinneringscentrum zonder de voorgangers
te noemen, is intrigerend. Vooral omdat juist
de vergelijking met de andere herinnering
centra aanleiding was voor 'de politiek' om in
1995 over de wenselijkheid van een Indisch
herinneringscentrum te beginnen. Degene
die daar in 1995 aandacht voor vroeg, was
Sari van Heemskerck Pillis-Duvekot, toen
Tweede Kamerlid voor de VVD.
In meerdere publicaties is haar naam ver
bonden aan de twee eerdere initiatieven.
Vaak wordt verwezen naar een kamerbreed
gesteunde 'motie-Van Heemskerck' die op
23 december 1996 zou zijn aangenomen. De
regering zou dankzij die motie gehouden
zijn om een Indisch herinneringscentrum
tot stand te brengen. Sari van Heemskerck
speelde in 2000 zelfs een rol als 'informa
teur' voor een nieuw bestuur, nadat het
eerste Indische Herinneringscentrum was
januari 2011 35
Moesson #7 januari 2011 def.indd 35
17-12-10 15:36
