interview O
Liesbeths levensverhaal
het niet aangekund. Dus ze heeft gelijk gehad om dat
te doen. Want ze zou kapot geweest zijn, voor de rest
van haar leven. En mijn vader heeft me in feite gered
door me weg te geven. Zo zie ik het. Hij heeft gezien
en begrepen dat het niet klikte tussen zijn nieuwe
vrouw en mij. Ik heb begrepen waarom het allemaal
zo gegaan is. Niemand was schuldig. Ik heb beseft dat
ik verder mocht leven. Dat ik het leven mocht hebben.
Dat besef heeft me verder geholpen. De film Les uns et
les autres deed me inzien dat ik niet de enige ben die
alles verloren heeft. Dat is een Franse film over drie
generaties oorlogsslachtoffers: de ouders, die de oorlog
aan den lijve hebben ondervonden, hun kinderen die
het onbewust hebben meegemaakt en opgroeiden
met het niet over de oorlog mogen praten, en de
kleinkinderen die ontdekken: wij léven. Ik weet nog dat
ik alleen in die bioscoop zat, het was overdag. Ik liep
terug naar huis en ik begon me toch te janken. Dat wil
je niet weten. Want het drong tot me door: I am one of
them. Na een ellenlange huilbui voelde ik me bevrijd.
Ik wist: ik ben niet de enige. Wij zijn met elkaar. Dat
te weten, hielp en helpt me. Dat wil ik ook doorgeven
aan de mensen die moeite hebben met hun verleden:
je leeft, je bent er nog. Je hebt mógen leven. Denk daar
eens aan.
Al deze ervaringen hebben me doen inzien dat ik een
heel sterke vrouw ben. Ja. Waar sommige mensen in
hun verdriet of het verleden blijven of niet kunnen
praten over de vreselijke dingen die ze meegemaakt
hebben, kan ik doorgaan. En nogmaals, ik weet dat ik
niet de enige ben. Wij met elkaar, al die slachtoffers,
moeten doorgaan. Ik heb het leven omarmd. Zingen,
de liefde en het applaus van de mensen die van me
hielden en houden, hebben me in evenwicht gebracht.
Als ik het moeilijk had, dacht ik: ik heb mijn stem, mijn
carrière, ik heb Ramses. Altijd heb ik het vermogen ge
had om na te denken, mezelf vragen te stellen en ant
woorden te geven. Steeds weer kom ik terug op: ik heb
het leven mógen leven. En wat heb ik een rijk leven: ik
ben gezond, ik ben samen met mijn grote liefde, ik heb
op de valreep, op mijn 41ste nog een kind gekregen.
Mooier kan niet. Ja, ik ben mijn lot dankbaar.'
Wat waren de momenten waarop u aan uw ouders
dacht?
'Toen ik 29 werd, pakte ik de foto van mij en mijn moe
der: mama, ik heb je overleefd. Toen ik zwanger was,
heb ik de foto weer bekeken. Mama, jij mag dit niet
meemaken. En toen mijn dochter geboren was: mama,
wat erg, jij hebt je kleinkind niet geboren zien worden.
Je hebt geen grootmoeder mogen worden. Toen mijn
Lezen In haar biografie Intiem vertelt Liesbeth List openhartig over haar kin
derjaren, de successen en tegenslagen in haar leven en de keuzes die ze heeft ge
maakt. Over haar passie voor muziek, de ontmoetingen met iconen als Jacques
Brel en Mikis Theodorakis en natuurlijk haar vriendschap met Ramses Shaffy.
Vanaf de allereerste bladzijde een pageturner.
Intiem. De herinneringen van Liesbeth List
door Alex Verburg
Witsand Uitgevers/Archipel: 240 pagina's (paperback)
ISBN: 9789063055745
Prijs: 19,95 (met cd)
Zien horen Dit voorjaar staat Liesbeth op de planken met Liesbeth List In
tiem. De woorden van biograaf Alex Verburg, muziek van pianist Ton Snijders en
zang van Liesbeth vertellen het verhaal van haar leven. Aangrijpend en ontroe
rend. Voor de speellijst kijk op www.liesbethlist.nl
dochter zeven werd, vroeg ik de foto van mijn vader:
hoe héb je in godsnaam een kind van zeven weg kun
nen geven? Over zulke momenten gaat mijn lied 'Oude
foto', geschreven door Freek de Jonge. Daarin zing ik
over Indië, over dat ik mijn ouders heb overleefd en
meer moeder ben geworden dan mijn moeder.'
In uw biografie bent u heel openhartig.
'Ja. Omdat ik het als mijn taak zie om mijn levensver
haal te delen. Ik heb door de jaren heen vaak opge
treden op Joodse en Indische oorlogsherdenkingen.
Ik kreeg daar altijd veel reacties op. Indische mensen
kwamen naar me toe en zeiden tegen me: Liesbeth, jij
bent een van ons. Jij brengt ons verleden naar buiten.
Jij bent ons boegbeeld. Door die emotionele reacties
werd me duidelijk: ik heb een taak. Ik heb gewoon
een taak. Ik moet mijn verhaal vertellen. Dus toen ik
door de uitgeverij werd benaderd voor mijn biografie,
besloot ik: ja, ik vertel mijn verhaal zoals het echt ge
beurd is. En dat doe ik, omdat ik weet dat ik daarmee
de zielen van mensen raak. Ik kan een voorbeeld zijn, ik
heb een boodschap. Ik ben blij dat ik dat ontdekt heb.
Dus ik vertel het zoals het was, sans gêne. Want niets
is mooier dan de waarheid. En juist door mijn verhaal
te delen, ben ik in staat me met andere mensen te
verbinden.'
Wat is uw boodschap?
'Zoveel mensen zitten vast in de dagelijkse sleur. Ze be
seffen niet echt dat ze maar één leven hebben. Daarom
moet je de hemel hier op aarde creëren. En niet hopen
dat je hierna misschien in de hemel komt. Dat is mijn
boodschap: heb het leven lief.'
februari 2011 19
Moesson #8 februari 2011.indd 19
27-01-11 13:08
