30 Moesson
Deze onbekende foto's ko
men uit het fotoalbum van
Fridy van Wermeskerken,
dochter van Henri en Frida.
Henriette van Wermesker-
ken, auteur van dit artikel
en familielid van Henri, is
journalist en tekstschrijver.
In januari verschijnt haar
biografie van Sophie van
Wermeskerken-Junius, alias
Johanna van Woude: Een
schrijfster in het Huis van
Arrest.
Henri met zijn tweede vrouw Frida in Nederlands-Indië
Niet alleen aan zijn moeder Sophie, maar
ook aan zijn tante Franciska (1847-1890),
oudere zuster van zijn moeder, kon Henri een
voorbeeld nemen. Franciska schreef onder de
naam Annie Foore. Zij trouwde in 1873 met
Jan Willem IJzerman en verhuisde met hem
naar Indië. IJzerman werkte bij de spoorwe
gen; Franciska zorgde voor hun vier kinderen
en schreef, als ze daar tijd voor had. Zij werd
vooral bekend door haar roman Bogoriana.
In 1885 besloot ze met het schrijven te stop-
Francisca I.I.A. lunius, alias Annie Foore
pen, omdat zij het niet te combineren vond
met haar huiselijke plichten. Maar het viel
haar zwaar, zo schreef ze in een brief naar
familie in Nederland: 'Hoe gaarne ik ook zou
willen, hoezeer mijn auteursijdelheid me ook
influistert om eens alles te laten varen en me
geheel aan de schrijverij te wijden, ik mag
het, met het oog op mijn huishouden, maar
vooral om der wille van man en kinderen niet
doen!'
'Sambal-aristocraten'
Niet lang nadat de foto's in de tuin en op
de voorgalerij zijn gemaakt vertrok Henri
met zijn gezin weer uit Indië. Na reizen door
onder meer China, Japan en de Verenigde
Staten werd hij correspondent in achter
eenvolgens Londen, Parijs en Berlijn. In deze
wereldsteden werkte hij in totaal zes jaar, om
zich vervolgens in de jaren twintig aan het
Bezuidenhout in Den Haag te vestigen. Zijn
voornemen om zich 'met de pen rond de aar
de te schrijven' had hij waar gemaakt. In Den
Haag ging hij onder meer voor de Telegraaf
werken. Henri is als schrijver in de vergetel
heid geraakt. Maar in zijn eigen tijd kreeg
hij veel waardering, vooral voor zijn Indische
toneelstukken, hoewel er ook kritiek was op
de manier waarop hij de Hollanders in Indië
een spiegel voorhield. De Reflector schreef:
'Sambal-aristocraten: sinds ze sambal eten,
willen ze aristocraten zijn op hun manier.
Le canaille de l'Europe, c'est la noblesse de
l'Orient. Tropenadel! Nu en dan is het
noodig om dezen tropenadel aan de kaak te
stellen, en dat heeft Van Wermeskerken met
veel spirit en geest gedaan.'
In Suikerfreule heeft Henri een - waarschijn
lijk door weinigen opgemerkte - ode aan zijn
moeder Sophie, alias Johanna van Woude
verwerkt. Een van de hoofdpersonen leest
een boek om zichzelf betere manieren aan te
leren. In de film is duidelijk te zien welk boek
zij in handen heeft: Vormen. Handboek voor
dames van Johanna van Woude. O
De komedie Suikerfreule uit 1935 -
waarin een hertrouwde weduwnaar
voor zijn echtgenote verzwijgt dat
hij een dochter heeft - is verkrijgbaar
in de Moessonshop: maak 9,99
(plus 2,- verzendkosten) over op
ING 6685 t.n.v. Moesson in Amers
foort o.v.v. 'Suikerfreule' en u krijgt de
dvd toegestuurd. E-shoppen kan ook
op www.moesson.com
Moesson #8 februari 2011 indd 30
