Pas na een
tijd ga je inzien
dat een lach er
ook is om iets te
verhullen'
'Elke ochtend maak ik om zeven uur een
lange wandeling over het strand. Om half
negen ben ik weer thuis en een half uur
later begin ik dan helemaal ontspannen
aan mijn werkdag', zegt Germaine Tournier
(45). Ze woont ruim tien jaar op Bali. Samen
met haar zus Nathalie (Titi) runt ze het label
GMZ (spreek uit: Djemz), dat tassen, riemen
en portemonnees in de collectie heeft. Het
bedrijf heeft twee winkels in Amsterdam
die worden gerund door Titi. Op Bali draagt
Germaine zorg voor het ontwerp en heeft ze
de leiding over de productielijn. Ook verzorgt
ze voor andere bedrijven de verscheping van
goederen naar Nederland.
Na de kunstacademie ging ze in 1995 voor
het eerst naar Jakarta. Daar werkte ze zes
maanden in het restaurant van actrice Rima
Melati. 'Ik wilde de taal leren, omdat ik echt
met de bevolking wilde communiceren. Ik
vond de mensen in Indonesië zo leuk. Zo
anders dan in Nederland. Indonesiërs glimla
chen veel. Ze komen heel dicht bij je, letterlijk
en figuurlijk, er is geen afstandelijkheid. Pas
na een tijd ga je inzien dat een lach er ook
is om iets te verhullen. Wat ze zeggen is ook
niet altijd wat ze echt bedoelen, er is veel
beleefdheidspraat.'
Na die eerste keer ging ze regelmatig terug
naar Indonesië. Tien jaar geleden besloot
ze er te blijven. In die tien jaar ontdekte ze
22 Moesson
dat de Indonesiër niet bestaat. 'Javanen zijn
totaal anders dan Balinezen of Sumatranen.
Javanen hebben een rek, die laten het niet zo
snel merken als ze beledigd zijn. Madoerezen
zijn heel rechtstreeks. Ze praten ook harder.
Als je met een Madoerees zaken doet, lijkt
het net alsof je met een Nederlander aan
tafel zit. Madoerezen worden door andere
Indonesiërs als kasar beschouwd. Balinezen
zijn echt van een andere planeet. Ze kunnen
enorm in zichzelf gekeerd zijn. Ze zijn zo vol
van hun eigen religie en soms lijkt het alsof
ze alleen maar daarmee bezig zijn. Word
eens wakker, denk ik dan. Ze zijn totaal op
hun eigen groep gericht. De rest doet er
eigenlijk niet zo veel toe.'
'Heel veel Javanen zeggen dat ze Balinees
zijn, omdat toeristen het leuker vinden om
geholpen te worden door een echte Balinees.
Soms zie je wel gemengde huwelijken tus
sen Balinezen en Javanen, maar over het
algemeen blijven het gescheiden werelden.
Dat komt door de verschillende religies. Die
maken het lastig.'
'Je vraagt wat ik mis aan Nederland? Eigen
lijk niets. Als ik in Nederland ben, wil ik al na
een week alweer naar huis. De Nederlandse
botheid ben ik niet meer gewend. Die kan
overal ineens de kop opsteken: in de winkel,
in de trein, in het verkeer. Als je in Nederland
op de fiets maar één verkeerde beweging
maakt, hoor je de fietser achter je meteen
zuchten. Hier gaat dat anders. Hier dringt ie
dereen zich heel zachtjes naar voren. Op een
druk kruispunt is het echt millimeterwerk.
Als je hier voor het eerst deelneemt aan het
verkeer denk je dat het een ongeorganiseer
de bende is, maar het is hier juist heel erg
aan regels onderhevig. Als buitenstaander
zie je dat niet. Iedereen rijdt hier wel heel erg
in het moment. Het gaat om het hier en nu.'
'Die houding kom ik in mijn werk ook tegen.
Als ik iets wil plannen vinden ze dat bizar. En
waarom moet je een alternatief hebben voor
als het fout gaat? Hier denken ze: dat zien
we dan wel weer. De eerste jaren ergerde ik
me eraan, maar op een gegeven moment
zie je in dat ergeren geen zin heeft. Je wordt
gewoon heel alert.'
'Ik ben hier niet gaan wonen omdat ik terug
wilde naar mijn Indische wortels. Dat hele
roots-gevoel heb ik hier niet. Balinees en
Indisch heeft totaal niets met elkaar te
maken. Ik ben echt niet specialer omdat ik
Indisch ben, ik ben gewoon een westerling
voor ze.'
Moesson #9 maart 2011_pim.indd 22
24-02-11 16:19
