een gevoelige belhamel
interview
Al vijfendertig jaar lang bouwt Armand
Filon (66) als vrijwilliger de prachtigste
decors voor pasar malams. Maar nu stopt
hij. Daarom wordt Armand op 10 april
tijdens de Pasar Malam Bagus in Arnhem
in het zonnetje gezet.
Zes jaar oud was Armand Filon toen hij in
1951 met de Oranje aan kwam in Nederland.
Hij en zijn familie werden in Opheusden in
een opvangcentrum geplaatst. 'Ik schrok
me dood. Wij leefden in halve tonnen van
zinken golfplaat. Het leek wel een kamp!' Het
zou niet zijn laatste schok zijn. Op zestien
jarige leeftijd kwam hij erachter dat hij een
pleegkind was. 'Ik wist niet beter dan dat ik
Pasman heette. Iedereen kende me zo.' Tot
dat een leraar op school zich versprak bij het
namen noemen in de klas. 'Armand Filon!'
Armand reageerde niet. Hij heette immers
Pasman. Geschrokken van zijn verspreking,
verbeterde de leraar zichzelf: 'Ik bedoel,
Armand Pasman'. Thuis vroeg Armand aan
zijn moeder hoe het zat. Uiteindelijk gaf
zij toe dat hij geadopteerd was door hen.
Armands echte moeder overleed tijdens de
oorlog in het jappenkamp, een maand na zijn
geboorte. In plaats van zijn pleegouders iets
te verwijten, was Armand hen juist dankbaar.
'Ik voelde me altijd al een vreemde eend in
de bijt. Ik was een belhamel en mijn broers
en zusjes waren allemaal rustig en lief. Dat
moet voor mijn pleegouders soms zwaar
geweest zijn, dat ik zo stout was.'
Tijdens zijn jeugd kwam Armand via zijn
vrienden al snel in aanraking met muziek.
Maar verder dan drie grepen op gitaar kwam
hij niet. Toch brachten die drie grepen en
de hulp van anderen hem later verder in de
Indo-muziekscene. Zijn inmiddels overleden
vrouw Renee stimuleerde hem om teksten te
schrijven. 'Zij had een bepaalde gave. Op een
dag zei ze: Armand, ik heb jouw liedjes op de
radio gehoord. Je moet schrijven!' Musicus
Danny Pattinama, onder andere bekend van
de band de Hot Jumpers, las zijn teksten
en was direct enthousiast. Hij zorgde voor
de arrangementen. 'Aan Danny Pattinama
heb ik op muzikaal gebied veel te danken.
Hij geloofde in mij en zorgde dat er een cd
met mijn nummers kwam. Toen Renee in
diezelfde periode overleed, twijfelde ik of ik
de plannen voor mijn cd door moest zetten.
Het nummer 'Oh mamma' gaat over zijn
baboe, die hij en zijn familie moesten achter
laten in Indonesië. Edo Hartsteen en Andries
Holten maakten het arrangement. 'Onze
baboe was als een tweede moeder voor
ons en zorgde voor mij en mijn broertjes en
zusjes. Toen wij vertrokken naar Nederland,
stuurden mijn ouders haar een weekje met
vakantie. Wij waren weg toen zij terugkwam.
Door de politionele acties was het te gevaar
lijk om haar over ons vertrek te vertellen. Ik
dacht later vaak aan haar. Wat moet dat haar
hebben pijn gedaan!'
Het afscheid nemen van zijn werkzaamhe
den voor de pasar malams, zal ook best een
beetje pijn doen. 'Mijn werk is mijn hobby,
maar ik ben al verschillende keren aan mijn
schouder geopereerd. Het wordt te zwaar. Ik
richt me nu alleen nog maar op de muziek.'
Armand heeft een beetje gemengde gevoe
lens over zijn afscheidsfeest. 'Normaal film ik
alles en ben ik druk bezig, nu moet ik op een
stoel zitten.' Iets waar hij grote moeite mee
heeft, zijn hele leven al. De taperecorder is
uit. Armand loopt al naar zijn muziekinstalla
tie, hij showt foto's en deelt cd's uit. Eindelijk,
verlost van zijn bank. O
Kijk voor meer informatie op:
www.flamproductions.nl
Armand Filon
DOOR LYNDA MULLER
FOTOGRAFIE FRÉDÉRIQUE VLAMINGS
Na enige omzwervingen via HBS en Mulo,
kwam Armand terecht op de etaleurvak
school. Daar vond hij eindelijk zijn draai. 'Ik
wasaltijd aan het donderstralenindeklas
en werd overal vanaf getrapt. Maar ja, ik
kreeg verkering en mijn vriendinnetje wilde
dat ik iets nuttigs deed. Ik kwam erachter
dat ik beter met mijn handen kon werken.
Als ik met mijn brommer van Almelo naar
mijn zus in Weesp reed, kwam ik altijd langs
de NTS [Nederlandse Televisie Stichting] in
Hilversum.' Zijn wens om daar te werken,
ging in vervulling. Van decorschilder klom
hij bij de NTS op tot aspirant decorateur. Ar
mand maakte poppen voor het programma
Zeskamp, bouwde decors voor Fantasialand
en werkte lange tijd voor de Ron Brandsteder
show. Hij maakte voor André van Duin onder
andere het kanariekostuum Tweedle Dee,
Bird dog en twee kalkoenen. Meerdere malen
won hij met zijn creaties de originaliteitprijs
van het programma Ter land, ter zee en in de
lucht. Of meneer Filon wel mee wilde blijven
doen, maar dan buiten mededinging. Zo
kregen andere mensen ook een kans om te
winnen.
Maar het was juist haar wens dat ik dit deed.'
Armands nummers worden door verschil
lende artiesten vertolkt.
18 Moesson
Moesson #10 april 2011.indd 18
Tijdens de Pasar Malam Bagus in de
Rijnhal (Arnhem) op 10 april, zullen
verschillende artiesten een feestje
vieren voor Armand Filon.
