Op reis door een Verleden Land
O interview
DOOR LYNDA MULLER FOTO ARMANDO ELLO
Wouter Muller deed zo veel inspiratie op
tijdens zijn groepsreis door Java en Bali, dat
hij eigenlijk niet kon kiezen uit zijn eigen
nummers. Waarom een keuze maken? In mei
komt zijn nieuwe cd Verleden Land uit, een
dubbel-cd!
Het duurde twee jaar voordat er een
nieuwe cd van je uitkwam. Wat deed je in
de tussentijd?
'Ik trad veel op voor kumpulans, pasars
en themabijeenkomsten in onder andere
Bronbeek. Ik ben erg blij met de komst van
het Indisch Herinneringscentrum daar.
De oudere Indische generatie verdient die
aandacht, met alles wat ze mee hebben
gemaakt. Onze families probeerden er het
beste van te maken. Het is belangrijk om
hierbij stil te staan. Mijn vorige cd Senang
was vooral een weergave van mijn persoon
lijke beleving. Enerzijds ging het over mijn
Indische afkomst en anderzijds ging het over
wat je daar nu mee doet.'
Wat is het verschil tussen je eerste reis naar
Indonesië en je latere reizen er naar toe?
'De eerste keer dat ik ging was in 1997. Ik
was me bewust dat alle redenen die ik ooit
bedacht om niet te gaan, smoesjes waren.
Ik durfde eigenlijk niet. Het was alsof ik zelf
een persoonlijke daad moest stellen, nu
moet het gebeuren. Soms is het belangrijk
een stap terug te doen om verder te komen.
Het was een ontroerend weerzien. Te grootst
om te bevatten. Ik wilde iets doen met al die
gevoelens. Ik dacht: Marion Bloem schrijft ro
mans, dat kan ik niet. Ik maakte wel al jaren
muziek. Dus ik besloot de emoties van het
weerzien in mijn muziek te stoppen.
De keren erna dat ik naar Indonesië reisde,
waren alleen maar een meerwaarde. Ik merk
dat de familie die we daar nog hebben, het
belangrijk vindt dat we de banden aanhalen.
Ikherkenin hundeveerkracht dieonzeou-
ders hadden toen ze in Nederland moesten
overleven. Zij proberen nu onder moeilijke
omstandigheden er ook het beste van te
maken. Dat bewonder ik.'
Je gaat zwaardere thema's als de bersiap
en de puputan niet uit de weg. Waarom
deze onderwerpen?
'Ik heb de indruk dat er amper iets bekend is
over belangrijke historische gebeurtenissen
van Indië en het huidige Indonesië. Neem de
puputan, het collectieve zelfmoordritueel op
Bali. Ik was op de erevelden waar de slachtof
fers liggen en vroeg me af wat een volk ertoe
drijft om collectief zelfmoord te plegen. Het
is tekenend voor de koloniale verhoudingen
en het zegt iets over machtsverhoudingen in
de Balinese cultuur. Zij denken: 'Dit eiland is
ons door de goden gegeven en wij moeten
het verdedigen tegen boze indringers.' Bij de
graven stond een enorme waringin boom.
Zo'n heilige boom wordt heel oud. Ik dacht
toen: 'Hé, deze boom heeft alles gezien wat
hier gebeurde.' Zo ontstond het nummer
"Waringin".'
Thema's zijn Indië en je woonplaats En
schede. Het nummer Sterren van Nevada
valt een beetje buiten het thema. Waarom
schreef je dit lied?
'Jaren geleden trad ik voor de Indische
gemeenschap op in Californië. Ik besloot het
optreden te combineren met een vakantie,
samen met mijn oudste zoon. Een van de
plekken die we bezochten was de Nevada-
woestijn. Het is een heel bijzonder land
schap. Je voelt je als een kind zo klein in het
pikkedonker, met de sterrenhemel boven je.
Ik lag daar met het warme zand in mijn rug.
Het was een moment om na te denken, zoe
kend naar antwoorden, mythisch en mystiek
tegelijk. Ik bekeek alles met het oog op de
toekomst. Ze zeggen wel eens "het staat in
de sterren geschreven". Maar opeens besefte
ik, dat is dus niet zo. Die sterren waar ik naar
kijk, zijn lichtjaren terug. Ik keek dus niet
naar mijn toekomst maar naar het verleden.
Ik vergeleek het met Indië. Het bestaat niet
meer, maar wel in mij.'
Waarom wilde je de gedichten over de njai
bewerken tot nummers voor je cd?
'Reggie Baay schreef een prachtig boek over
de njai en deed de ontdekking dat in zijn fa
milie ook een njai voorkwam. Dit werd altijd
verzwegen uit valse schaamte. Het zegt iets
over de koloniale verhoudingen en hoe men
neerkeek op inheemse relaties. Maar zonder
de njai waren er geen Indo's. Reggie kwam
met gedichten van wel honderd jaar oud. In
vijf gedichten wordt het leven van de njai op
een uiteenlopende manier beschreven door
maatschappijkritische dichters uit die tijd.
Die gedichten geven een goede kijk op de ko
loniale tijd. Ik dacht, als ik oeroude gedichten
op hedendaagse muziek zet, dan wordt het
weer toegankelijk voor het huidige publiek.
Ze kunnen er opnieuw kennis van nemen.
Want al die jongens van toen waren nergens
zonder hun njai. Ik vind het een mooi eerbe
toon aan de oermoeder van alle Indo's.'
De nummers over de njai zijn op een aparte
cd te beluisteren.
Wouters dubbel-cd Verleden land
is te verkrijgen via zijn site:
www.woutermuller.com,
via tel.: 035-850 33 44 of 06-22 49 30 20
of in cd-zaken te bestellen.
Moesson mag 5 exemplaren van
Verleden Land weggeven. Kans
maken op de nieuwe cd van Wouter
Muller? Stuur dan vóór 16 mei een
kaartje naar Moesson, postbus 2074,
3800 CB in Amersfoort. Vermeld in
de linkerbovenhoek 'Wouter Muller'.
Een e-mail sturen naar:redactie@
moesson.com, kan ook. Vermeld uw
naam, adres en telefoonnummer.
20 Moesson
Moesson #11 mei 2011.indd 20
B8-04-11 12:58
