Hebbes!
Aanpassen! in Westerbork
Tot en met 30 september is in het Herinne
ringscentrum Kamp Westerbork de reizende
tentoonstelling Aanpassen! te bezichtigen.
Met de expositie, eerder te zien in museum
TwentseWelle in Enschede, een bijbeho
rend boek en een dvd, willen de makers de
aandacht vestigen op de groep Indische
Nederlanders die na de onafhankelijkheid
van Indonesië naar Nederland migreerden,
hun kinderen en hun kleinkinderen. Vorige
maand was in Moesson al uitgebreid te
lezen hoe Kamp Westerbork na de Tweede
Wereldoorlog dienst deed als opvangkamp
voor Indische Nederlanders. Daarna, van 1951
tot 1971, werden de barakken bewoond door
meer dan drieduizend Molukkers. De naam
Westerbork werd daarvoor tijdelijk veran
derd in Schattenberg.
Voor de meeste Nederlanders is deze episode
in de vaderlandse geschiedenis onbekend
gebleven, laat staan dat ze is doorgedrongen
tot het collectieve geheugen. Hetzelfde kan
gezegd worden over de aanwezigheid van de
nog altijd grootste naoorlogse migranten-
groep in Nederland, die dankzij een ogen
schijnlijke geruisloze aanpassing zo in de
samenleving is opgegaan, dat ze nauwelijks
meer als aparte culturele groep wordt be
schouwd. In het multiculturele debat speelt
het Indische verhaal dan ook nagenoeg geen
rol van betekenis.
Het doel om met deze tentoonstelling daar
verandering in te brengen, verdient daarom
alle bewondering. Zeker omdat Aanpas
sen! geenszins een exercitie van 'soedah
laat maar', of 'Indisch zwijgen' is geworden.
Daar zijn de drijvende krachten achter het
project, Vaya Nijhof en Iris Cousijnsen, de
persoon niet naar. Sinds de oprichting van de
stichting Nasi Idjo (2003), die als doelstelling
het levend houden van de Indische identiteit
heeft, werkt het tweetal met veel doortas
tendheid en volharding aan het bereiken
van dat doel. Een zekere eigenzinnigheid kan
de maaksters daarbij niet worden ontzegd:
hun aanpak kenmerkt zich in een subtiele
mix van Indische verfijning en Twentse
nuchterheid. Voor Aanpassen! portretteer
den zij liefdevol en met veel gevoel voor
de verhoudingen binnen Indische families
de drie generaties. Dat ze er bovendien in
zijn geslaagd om elke generatie volledig
zichzelf te laten zijn, is uitermate knap. Mede
daardoor moet Aanpassen! voor veel Indische
bezoekers toch ook een feest van herkenning
zijn en bleek de vraag die Vaya Nijhof tijdens
de opening aan het publiek stelde 'of het
wel zo vanzelfsprekend is dat je wat met je
Indisch-zijn doet' uiteindelijk toch vooral re
torisch. Ook Iris Cousijnsen kon, rondkijkend
over een bomvolle zaal, waar jong en oud
bijeen waren gekomen, tevreden vaststel
len dat Aanpassen! zijn doel heeft behaald:
'Als monument voor de eerste generatie zo
veerkrachtige Indische Nederlanders. Als
bijdrage aan de interculturele dialoog over
integratie. Maar bovenal als aanzet tot de
universele dialoog tussen jullie: opa's, oma's,
ooms, tantes, kinderen, kleinkinderen.'
(RICCI SCHELDWACHT)
Aanpassen! T/m 30 september in Herinne
ringscentrum Kamp Westerbork, Oosthalen 8
in Hooghalen. Meer informatie: 0593 - 59 26
00 of www.kampwesterbork.nl
En weer mocht Moesson iets weggeven! Vijf boeken van Het verhaal van Indië gaan naar: E. Smit uit Uden, S. Mulder uit Assen, Y. Bartels-Vogel uit
Leerdam, P.M. Kudding uit Eindhoven en G. Langeveld uit Hillegom. Voor de Pasar Malam Assen mochten we maar liefst 10 x 2 kaarten verloten. De
gelukkigen zijn: J. van Dijk uit Leeuwarden, E.C. Latuasan uit Harderwijk, R. Comane uit Overdinkel, M.A. van Dijk uit Assen, E. Vrieze uit Nieuwegein, M.
Slechter uit Dordrecht, B.E.H. Bos-Snell uit Rotterdam, R. Stomp uit Zeist, J.R. Mellema uit Roden en L. Krijger-Nasso uit Spierdijk. Van harte gefeliciteerd!
september 2011 7
Moesson #3 september 2011.indd 7
25-08-11 16:00
