Indonesische filmliefhebbers
ROLLER
a film by edwin
waanden zich afgelopen zomer even in de
jaren vijftig en zestig. Toen was er in Indonesië
geen enkele buitenlandse film te zien. De bi
oscoop moest van Soekarno gebruikt worden
voor nationalistische, anti-Westerse doelein
den. Wie gezellig een avond op het witte doek
een film wilde kijken, was aangewezen op
Indonesische films. Wie All about Eve of Some
like it hot wilde zien, moest het vliegtuig naar
Singapore of Australië nemen. Nu, ruim zestig
jaar later, moesten Indonesische filmfans
voor de grote Hollywood producties weer
een pelgrimage naar Singapore ondernemen.
Blockbusters als Harry Potter en Pirates of the
Caribbean speelden tot eind juli namelijk niet
in de Indonesische bioscopen.
Leuker kunnen we het niet maken
Maar dit keer waren ideologische redenen
niet de oorzaak van het gebrek aan bui
tenlandse films. Op 1 januari 2011 werd er
een verandering van de belasting op films
doorgevoerd. Voor geïmporteerde films
geldt nu een accijns van 23,75 procent van
de importwaarde. Daarnaast moeten de
invoerders een belasting van 10 procent van
de filmwaarde afdragen aan de nationale
overheid. Regionale overheden heffen daar
bovenop nog eens een belasting van 10 tot 15
procent op de kaartopbrengst van buiten
landse films.
Belangrijkste knelpunt echter was de belas
ting over afdracht van royalties. Volgens de
douanewet van 2006 moet deze belasting
vooraf voldaan worden. Een regel die de
Indonesische belastingdienst nooit hand
haafde, maar sinds januari 2011 dus wel.
De filmindustrie heeft bezwaar tegen deze
regel, omdat de royalties van een film pas
bekend zijn nadat hij uit de bioscoop is. Je
kunt, zo is hun redenering, nooit van te voren
weten hoeveel bezoekers een productie gaat
trekken.
Kristiono Heri, de douane- en accijnsspecia
list van het Ministerie van Financiën, verde
digde de belastingregel door te stellen dat
hij uiteindelijk de belastingprocedure voor
filmimporteurs eenvoudiger maakt.
Belastingontduiking
Maar de hogere belastingtarieven zijn niet
het grootste probleem van de importeurs.
De Indonesische overheid beschuldigt hen
namelijk van belastingontduiking. Sinds
2006 zouden de filmbedrijven 3,4 miljoen
dollar aan royalties niet hebben gemeld aan
de belastingdienst (laat dat nou precies de
reden zijn waarom ze nu de royalties liever
vooraf belasten). Een controle die de afge
lopen twee jaar op 1.759 films is uitgevoerd,
toonde dat de filmindustrie systematisch te
lage opgaven deed van de recettes van een
productie. Bovendien werd er nauwelijks
gecontroleerd of de getallen die de filmdis
tributeurs doorgaven wel juist waren. Als
gevolg van de belastingontduiking kregen de
importeurs boetes opgelegd van miljoenen
dollars. En dat is ook voor machtige Holly
wood filmbonzen in crisistijd een boel geld.
That's all folks!
De filmimporteurs vonden de belastingver
hoging nog tot daar aan toe, maar de boetes
vonden ze te hoog en onterecht. Uit protest
stopte de Motion Picture Association (MPA)
midden februari met de import van Holly-
woodfilms. Een flinke klap voor de Indonesi
sche filmliefhebber. De MPA is distributeur
van enkele van 's werelds grootste filmstu
dio's zoals Walt Disney Pictures, Paramount
Pictures en Sony Pictures Entertainment. De
MPA noemde de belastingverhoging oneer
lijk en schadelijk voor de filmindustrie.
Na de boycot hadden de Indonesische
bioscopen nog maar voor twee maanden
buitenlandse films op voorraad. Afgelopen
voorjaar verdwenen de aankondigingspos
ters van Hollywoodfilms dan ook stuk voor
stuk uit de bioscopen. Indonesische biosco
pen probeerden het tekort aan Hollywood
films nog te camoufleren door nieuwe films
langer te laten draaien, of door oudere films
opnieuw te programmeren. Maar de fans
hadden helemaal geen behoefte aan oude
films. En zolang de MPA geen overeenkomst
met de belastingdienst had, bleef Indonesië
verstoken van de laatste blockbusters. Harry
Potter en de Transformers sloegen de archipel
dit jaar over, zo leek het.
22 Moesson
Moesson #4 oktober 2011.indd 22
23-09-11 12:30
