O de voorgalerij boeken cd's dvd's sites nieuwtjes
Tabee F. Springer
Too little too late
Weltevreden, maart 1934 Carel Jan Schneider,
2 jaar oud (fotocollectie erven F Springer)
Op maandag 7 november overleed schrijver F. Springer in zijn woonplaats Den Haag. De
voorbereidingen voor zijn tachtigste verjaardag waren al in volle gang.
Springer, pseudoniem voor Carel Jan Schneider, werd in 1932 geboren in Batavia, bracht
zijn jeugd door in het vooroorlogse Nederlands-Indië en werd volwassen in de Japanse
interneringskampen. Na de oorlog studeerde hij rechten in Leiden en maakte hij carrière bij
Buitenlandse Zaken. Als diplomaat was hij ooggetuige van historische gebeurtenissen, zoals
de overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië, de ondergang van de sjah in Perzië en de
val van de Muur in Berlijn in 1989.
Als schrijver publiceerde hij zo'n vijftien romans, novellen en verhalenbundels. Zijn geboor
teland is er altijd in aanwezig. Soms op de voorgrond, zoals in Tabee, New York, Bougainville,
Bandoeng, Bandung en Kandy, soms meer op de achtergrond, maar nooit uit het zicht.
Bij het binnenlands bestuur, vroeger in Indië, stond verhalen vertellen in hoog aanzien.
BB'ers als H.J. Friedericy (1900-1962) en A. Alberts (1911-1996) behoren tot de beste Indische
schrijvers van na de oorlog. Die adat, ooit begonnen bij Multatuli, eindigt nu bij Springer.
Ook Springer, de laatste schrijver/bestuursambtenaar in de Indische literatuur, stond bij
Buitenlandse Zaken bekend als de collega 'met het mooiste verhaal'.
Volgend jaar komt een fotoboek over hem uit, wordt een dagboek uit 1962 gepubliceerd en
zullen we naar verwachting ook in Moesson uitgebreider bij hem stilstaan.
Springer is 79 jaar geworden. (geert onno prins)
De Leidse historicus en hoogleraar Wim van
den Doel heeft met Zover de wereld strekt
een overzichtswerk geschreven over de
geschiedenis van de Nederlandse koloniën
vanaf 1800. Hoe ontwikkelde het Neder
landse beleid zich in de Oost en in de West?
Daarbij stond het Nederlandse belang steeds
voorop. Als onderhandelingen niet het ge
wenste resultaat opleverden, werd met poli
tie of leger ingegrepen. Oost en West waren
natuurlijk met elkaar verbonden. Zo merkt de
auteur droogjes op dat de emancipatie van
slaven in 1863 en de compensatie aan voor
malige slavenhouders mogelijk was door het
Batig Slot en dat zo Javaanse boeren aan de
vrijmaking van slaven hebben meebetaald.
Het internationale aspect van het Neder
landse kolonialisme wordt geïllustreerd door
het in 1871 gesloten Sumatra-akkoord, waarin
Engeland de Nederlandse soevereiniteit
over Sumatra (inclusief Atjeh) erkende, de
Nederlandse bezittingen aan de Goudkust in
Afrika werden opgegeven en Nederland toe
stemming kreeg om Brits-Indische arbeiders
te werven voor Suriname. Waar het gaat om
het einde van het kolonialisme in Indië is Van
den Doel duidelijk: het Nederlandse beleid
was een voorbeeld van too little too late.
Het Indonesische nationalisme werd niet
10 Moesson
Moesson #6 december 2011.indd 10 24-11-11 13:38
Zo ver de wereld strekt
op waarde geschat en de fundamentele wij
zigingen in de verhoudingen na de Tweede
Wereldoorlog werden onvoldoende onder
kend. Daarin stond Nederland overigens niet
alleen. In heel Zuidoost-Azië vonden in de na
sleep van de oorlog dekolonisatieconflicten
plaats. Hoe anders ging het in 1975, toen juist
Nederland aandrong op onafhankelijkheid
van Suriname. In beide gevallen leverde die
onafhankelijkheid overigens een grootscha
lige migratie op. Hoewel Van den Doel zeker
aandacht schenkt aan de reacties en opvat
tingen van de Indonesische en Surinaamse
samenleving, is het zoals de ondertitel al
zegt vooral de geschiedenis van Nederland
overzee. (wim manuhutu)
Zo ver de wereld strekt De geschiedenis
van Nederland overzee vanaf 1800
Door Wim van den Doel
Bert Bakker: 516 pagina's (gebonden)
ISBN 978 90 3512779
Prijs: 29,95
