Oud-NKCjournalist Hans Moll schreef na zijn pensionering in 2011 een kritisch
boek over zijn voormalige werkgever. In 2010 maakte hij voor de krant de serie
Indische Inkijkjes. Moesson zocht hem op. 'Ik streef ernaar Hollander te zijn,
niet Nederlander, Hollander.'
het jaar 2011
'Identiteit is een keuze'
Hans Moll
wil een Hollander zijn
Door Ricci Scheldwacht fotografie Frédérique Vlamings
'Zo'n jachtschotel. Hoe noem je die toch?
Echt zo'n rare tjampoer. Ik maak altijd met
kippenlevertjes, djamoer koeping en sedep
malem. En dan met een laag puree erboven.'
'Pastei toetoep?'
'Ja, pastei toetoep! En ook met soe-oen ertus
sen toch?'
Zet twee Indo's bij elkaar en het gaat uit
eindelijk weer over eten. Over de Indische
keuken. Over typisch Indische - dus niet
Indonesische - gerechten, zoals perkedel en
pastei toetoep. En of daar dan soe-oen in
moet of niet.
Zegt een van die Indo's, Hans Moll: 'De Indi
sche keuken is ontstaan, omdat de meeste
Indo's niet konden koken toen ze naar Neder
land kwamen, want in Indië deed de kokkie
dat. Daarom hadden ze het de godganse dag
over eten toen ze eenmaal hier waren. Door
voortdurend bij elkaar te rade te gaan, is die
keuken opnieuw gecreëerd.'
Zijn oma, die in Indië nooit kookte, had een
van de eerste Indische eethuisjes van Den
Haag: De Indische keuken, in de Weimar-
straat. 'Helène de Sturler heette ze. Je moest
er wel altijd bij zeggen dat ze geen lid was
van de familie De Sturler, een rijke planters
familie uit Zwitserland. Later ontdekte ik dat
die De Sturlers eigenhandig een opstand
onder de islamitische bevolking op Java heb
ben neergeslagen.'
Voor hij onlangs met pensioen ging, was
Hans Moll (Batavia, 1947) 23 jaar lang
redacteur bij NRC Handelsblad. 'Werken bij
NRC was in mijn ogen het hoogst haalbare
in de journalistiek', schrijft hij in zijn recent
verschenen boek Hoe de nuance verdween
uit een kwaliteitskrant. Daarin spreekt hij
zijn zorg uit over de wijze waarop de krant
verslag doet van het Midden-Oostenconflict.
Maar ook over hoe de krant schrijft over het
almaar multicultureel wordende Neder
land en de Marokkaanse immigranten die
hier wonen. In die berichtgeving is de krant
steeds nadrukkelijker partij gaan kiezen,
schrijft Moll. 'Voor Hamas, tegen Israël; voor
de multiculturalisten, tegen de islamcritici;
voor toedekken, tegen onthullen.' Zijn oor
deel is streng: NRC maakt zich schuldig aan
partijdige journalistiek en is allang niet meer
'de slijpsteen voor de geest', die de krant zegt
te zijn.
'Ik heb mij lang niet gerealiseerd dat er
zoveel verblindende liefde is voor de islam en
de islamitische medemens', zegt hij thuis in
zijn werkkamer.
Dat inzicht groeide met de jaren. Op repor
tage voor de krant zag hij van nabij hoe het
antisemitisme leeft onder jonge Marokkanen
in Nederland. En vanuit Indonesië bereikten
hem verhalen over het groeiende fundamen
talisme onder studenten. Een Indonesische
vriendin vertelde hoe op 11 september bijna
al haar medestudenten stonden te juichen.
'Goedopgeleide jongens en meisjes', bena
drukt Moll. Op internet houdt hij nauwgezet
bij hoe er op islamitische sites over de wereld
wordt geschreven: steevast wordt achter
alles een joods complot vermoed. 'Veel wes
terse media, ook de NRC, willen zulke ontwik
kelingen niet onder ogen zien.' Aan de hand
van een aantal artikelen van collega's laat
Moll zien dat de krant een eenzijdig beeld
schetst. Een ander voorbeeld dat hij aanhaalt
is de zogeheten weggeefkast op de redactie.
Daarin belanden de boeken die de krant niet
halen. Steevast zijn dat boeken waarin de
islam kritisch wordt besproken.
In die weggeefkast vond hij ook het boek
De Pasar Malam van Tong Tong. Een foto van
Tjalie Robinson met een katapult bracht
hem terug naar zijn jeugd. Hé, daar kwam ik
vroeger met mijn vader, dacht hij. 'Helemaal
in het begin, toen je daar nog mocht pullen.'
Lacherig: 'Ik bezit nog altijd een hele verzame
ling katapults. Die neem ik mee op vakantie
en dan ga ik schieten.' Hij laat zijn nieuwste
aanwinst zien: een houten knuppel met een
zweep eraan. 'We zijn net op vakantie naar
Hongarije geweest. Dit komt uit de vecht
sport baranta, die geënt is op de paardencul-
tuur van de magyaren. Daarbij vechten ze
met twee zwepen. Moet je voelen hoe zwaar
dat is. Met een is al moeilijk genoeg. In het
Engels heet dit een bull whip. Daar kun je al
lemaal patronen mee slaan. Flep, flap, flem!
Wie zijn serie Indische inkijkjes in de NRC
las, weet hoe liefdevol bijna hij over wapens
kan schrijven. Zoals in het stukje 'Vertoon
januari 2012 41
