O interview
en ook wij voelden ons vaak outsiders. De
mensen dachten dat we Native American
waren, of Hispanic. Niemand wist dat we
Indo's waren en, ach, we deden er maar geen
moeite meer voor om het uit te leggen.
Nu ben ik erg trots op mijn gemengde
afkomst en dat ik iets exotischer ben dan an
deren.' Ze lacht terwijl ze weer naar het flesje
ketjap Bango kijkt. 'Ik put veel kracht uit de
geschiedenis van mijn grootouders, die uit
Indonesië via Holland in de Verenigde Staten
kwamen. Als ik denk aan hun odyssee en hun
avonturen, realiseer ik me dat ik niet alles als
vanzelfsprekend mag aannemen. Hoe vertel
ik mijn dochter over haar achtergrond? Het is
het makkelijkst om het haar uit te leggen als
ik iets Indisch klaarmaak in de keuken. Dan
zegt ze: "Oh, dit is Indisch eten en dat kennen
mijn vriendjes niet!"'
Seroendeng, tempeh, rendang, nasi goreng
('meer heb ik eigenlijk niet nodig'), saté,
lemper en saucijzenbroodjes zijn slechts
een paar favorieten. Saucijzenbroodjes? 'Ja,
ik weet dat dat Nederlands is, maar mijn
moeder maakt ze zelf.
Ik wou dat ik de sambal van mijn moeder kon
maken. Recepten van mijn oma zijn bewaard
gebleven, maar de aantekeningen zijn in
verschillende talen en met Nederlandse en
Amerikaanse maten door elkaar, dus erg
eenvoudig is het niet om ze na te maken.
Mijn zus Nic en ik hebben laatst spekkoek
gemaakt, heel tijdrovend, maar we wilden
laten zien dat wij het ook konden. Het is
goed gelukt.
Als je alles even wegdenkt, moeten we
dagelijks heel gewoon in ons levensonder
houd voorzien, onze gezinnen onderhouden
en zorgen dat er brood op de plank komt.
Maar wat geserveerd wordt, zegt iets over
de omgeving, de plaatselijke cultuur. En de
interactie tussen mensen tijdens het eten
zegt ook veel. Eten is mijn connectie met In
donesië. Als kind naar mijn oma's huis gaan
en Indisch eten was mijn eerste ervaring
met mijn cultuur. Zo heb ik geleerd wie mijn
familie is en wie ik ben. Door wat we aten.
Het maakt deel uit van ons verhaal. I think it
is all connected.'
Een paar jaar geleden zag Michelle een
16 Moesson
documentaire over de voedingsindustrie in
de Verenigde Staten, Food Inc. Over hoe die
industrie zich in deze maatschappij heeft
ontwikkeld, waarom het goedkoper is ge
worden en de ongezonde omstandigheden
waarin het verwerkt wordt. Na ongeveer vier
minuten barstte ze in huilen uit, niet van
wege ernstig mishandelde dieren ('daar had
mezelf vooraf wel op voorbereid'), maar door
het onrecht, waardoor minderheden, boeren,
fabrieksarbeiders, mensen met lagere inko
mens geen keuzevrijheid hebben.
'Het hele voedelsysteem hier in de VS zit me
dwars. Wat mensen laten doorgaan voor
voedsel. De relatie van kinderen met voedsel
- ze weten niet eens het verschil tussen een
appel en een biet. Dat is zorgwekkend. En
dan zijn er nog problemen met de veiligheid
van voedsel. Wat wil ik mijn dochter te eten
geven? Geen chemicaliën of geen dingen
waarvan ik de naam niet eens kan uitspre
ken. Daar komt mijn betrokkenheid vandaan.
Wat daarna gebeurde: ik geef om mijn fami
lie, om mijn vrienden, dus voor je het weet,
breng je je boodschap op iedereen over.'
'Ik ben katholiek opgevoed, maar niet gelo
vig. Mijn stiefbroer en mijn zus en ik gingen
twee keer per week naar bijbelles. Maar op
een goed moment zei ik als puber tegen
mijn ouders dat ik het nou wel wist. Oké,
antwoordden ze, we wilden jullie een zekere
basis geven, maar nu jullie niet meer willen,
hoeven jullie niet meer te gaan.
Ik ben dus niet gelovig, maar wel spiritueel.
Het komt wel eens voor dat ik op reis iemand
ontmoet en dat zo'n moment te magisch
is om te negeren. Er is iets groters, besef ik,
hoewel ik niet kan benoemen wat. Soms, als ik
liedjes schrijf, dan kan alles er ineens zo mak
kelijk uit komen, dat ik me afvraag of ik er zelf
nog wel iets mee te maken heb. Het gebeurt
zo snel, alsof iemand in mijn oor fluistert, en
dan houdt het op en verdwijnt het weer.'
'Muzikaliteit lijkt erfelijk op een bepaalde
manier. Mijn oom Karl, de broer van mijn
oma, maakte gitaren en stuurde me altijd
mixed tapes met jazz. Ook de broer van mijn
moeder speelt gitaar en liet me voor het
eerst Neil Young en Cat Stevens horen. En
familieleden in Nederland, die ik niet kende,
maar die ik via internet op het spoor kwam,
bleken ook muziek te maken!'
Degenen die Michelle volgen via twitter
(@michellebranch) weten dat ze erg close is
met haar jongere zusje Nicole Branch die ook
in Californië woont en een geweldig gevoel
voor humor heeft.
'Mijn zus is ook heel muzikaal en haar stem
klinkt precies hetzelfde als de mijne. Ze
drumde vroeger, speelt piano, maar heeft
niet de ambitie om muzikant te worden. Ze
heeft een tijdje als achtergrondzangeres
in mijn band gezeten, maar wilde ermee
stoppen. Acteren is meer haar ding. We zijn
verschillend, maar heel close.'
Michelle kijkt weer naar de dvd van Ver van
familie, gemaakt door mijn zus Marion,
en die ik samen met de ketjap aan haar
gaf. Michelle was één van de potentiële
hoofdrolspeelsters, maar het blijkt dat haar
management haar het verzoek nooit heeft
voorgelegd.
'In die tijd kreeg ik veel verzoeken, maar de
meesten bereikten mij niet. Ik had het gewel
dig gevonden in Ver van familie te spelen, dus
vertel je zus dat ze nóg een film moet maken,
en dat ze ook mijn zusje Nicole kan vragen
voor de rol, want zij is actrice.'
Wil Michelle nog iets kwijt?
'Een nieuwe hit zou veel deuren openen,
maar ik wil niet per se beroemd zijn. Ik wil
gewoon muziek maken, liedjes schrijven,
optreden en een goede moeder zijn. Toch
hoop ik dat ik dit jaar op tournee kan gaan,
maar momenteel vergt dat veel planning.
Ik wil dat mijn dochter regelmaat heeft en
een goede opvoeding krijgt. Ik wil niet dat ze
zomaar achter mij aan moet lopen. Ik zou het
geweldig vinden om in Nederland op de Tong
Tong Fair te spelen of weer in Indonesië op te
treden. Ik voel een band met Nederland, mijn
grootmoeder sprak altijd Nederlands en ging
er elk jaar naartoe. En we hebben nog steeds
familie in Indonesië. I would love to connect
all the dots.
Dus! Ik ben erg blij met de ketjap en ik kan
niet wachten om 'm te proeven.'
Moesson #11 mei 2012.indd 16
26-04-12 17:33
