F. Springer
Doen lezen
Terugtocht
F.Springer
Met stille trom
Tijdens zijn verlofmaanden in Nederland gaat Schneider ook geregeld
informeren bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken in Den Haag
hoe de zaken overzee er voor staan. 'Daar konden of wilden ze niets
vertellen, maar in de wachtkamer vond je tenminste collega's die
zich ook verveelden. Een commmies in kamer 211 had opdracht ons
allemaal om beurten beleefd te ontvangen en geduldig naar onze
vragen te luisteren. Wij wezen hem op de geruchten in de kranten
dat het nu gauw afgelopen moest zijn. Het gouvernement liet nu zo
onopvallend mogelijk vrouwen en kinderen repatriëren. Robert Ken
nedy had in Den Haag de regering duidelijk gemaakt dat Nederland
niet op Amerikaanse steun hoefde te rekenen. De Indonesiërs zouden
volgende week van vier kanten tegelijk aanvallen, zei de New York
Times. Onze Australische vrienden krabbelden opeens ook terug. De
hele wereld leek te lachen om de ministeriële beweringen over zelf
beschikking voor de Papoea's en ook de meerderheid van de Tweede
Kamer had er zo langzamerhand genoeg van.'
Toch ontvangt Schneider in juni '62 van het Ministerie nog een schrif
telijk besluit waarin hem de gebruikelijke kosten voor aanschaf van
een nieuwe tropenuitrusting worden toegezegd in verband met zijn
terugkeer naar Nieuw-Guinea twee maanden later.
Najaar '62 komt 'ons laatste restje tropisch Nederland' in de Pacific
echter officieel onder bestuur van de Verenigde Naties en nog geen
jaar later is de macht over het gebied overgedragen aan de Indone
sische Republiek. Schneider, en vele voormalige bestuursambtena
ren met hem, blijft zitten met een stevige kater en het gevoel dat
Nederland de Papoea-bevolking volledig in de steek heeft gelaten.
Hij maakt een afspraak op Buitenlandse Zaken en treedt in 1963 toe
tot de Buitenlandse Dienst. De Papoea's, de Baliemvallei, het vertrek
in 1962 verdwijnen zelden uit zijn gedachte. Alle problemen die hij
daarna in verre landen als diplomaat meemaakt, zal hij blijven afme
ten aan zijn ervaringen als bestuursambtenaar in Nieuw-Guinea.
In 1990 keert hij met zijn vrouw voor het eerst terug naar de Baliem
vallei voor het maken van een VPRO-radioreportage. Dat weerzien
met de Dani's heeft hij ontroerend beschreven in een dagboek dat hij
tijdens de reis bijhoudt.
'De allesoverheersende vraag na aankomst: wie leeft er nog van onze
oude vrienden en vijanden - welke opperhoofden, welke roemruchte
krijgers? En wie kent óns nog?'
Bij het afscheid in februari 1962 liet hij een stuk van zijn hart in de
vallei achter. Nu is het of hij er niet is weggeweest. 'De sfeer krijgt
mij toch te pakken. 28 jaar diplomatenbestaan, van New York tot
Oost-Berlijn, vervluchtigt in een zucht. Alleen de Baliem bestaat nog',
schrijft Schneider. Eindelijk heeft hij de gelegenheid de oude Dani's de
prangende vraag te stellen die hem vaak heeft beziggehouden: 'Heb
ik jullie verraden, voelden jullie je door mij in de steek gelaten?' Het
antwoord: 'Ach HPB, jij kon het ook niet helpen, hogere opperhoofden
beslisten over ons en we hebben jou niets kwalijk genomen.' Een
troostrijke gedachte, maar de bittere smaak zou altijd blijven.
Van Liesbeth Dolk verscheen in februari Vindplaatsen; de Indische
jaren van F. Springer waarin zij aan de hand van onder meer foto's
en brieven, en met Springers literaire werk als kompas, terugreist
naar zijn plaatsen van herinnering. Liesbeth Dolk stelde ook de
tentoonstelling Met stille trom; F. Springer en het einde van Nieuw-
Guinea samen, die van 17 t/m 28 mei te zien is in het Cultuurpavil
joen van de Tong Tong Fair.
De Papoeavlag wordt gehesen. Wamena, 1 december
1961. Links Controleur Schneider, rechts Bestuurs-
assistent Rumbiak.
Springers nooit gepubliceerde debuut uit 1962, Met stille trom,
over de laatste dagen van Nieuw-Guinea is onlangs postuum ver
schenen. F. Springer bewerkte het manuscript in het jaar van zijn
dood en schreef er een voorwoord bij. Met stille trom verscheen in
2012, het jaar dat het precies 50 jaar geleden is dat Nieuw-Guinea
werd overgedragen.
Vindplaatsen
Door Liesbeth Dolk Ouerido: 143 pagina's (paperback)
ISBN: 978 90 214 3322 6 Prijs: 29,95
Met stille trom
Door F. Springer Ouerido: 224 pagina's (gebonden)
ISBN: 978 90 214 4212 9 Prijs: 19,95
mei 2012 43
Moesson #11 mei 2012.indd 43 26-04-12 17:37
